Ceyda Caglayan
İSTANBUL, 18 Nisan (Reuters) - Türkiye ekonomisinin itici güçlerinden konut sektöründe satışlar yılın ilk çeyreğinde gerilemeye devam ederken; vatandaşlık hakkı için gerekli yatırım tutarının 250,000 dolara düşürülmesi ve TL'deki değer kaybı ile patlama yaşayan yabancı satışları sektöre cansuyu oldu.
TÜİK verilerine göre, yılın ilk üç ayında toplam konut satışlarındaki yüzde 16 gerilemeye karşın, yabancılara yapılan konut satış yüzde 82 arttı.
En fazla konut satışı ise Irak, İran, Suudi Arabistan, Rusya, Afganistan, Filistin ve Kuveytlilere yapıldı.
Türkiye'de bir ev almak için İran'dan İstanbul'a gelen Hossein, Türk pasaportu alma amacı güden yabancılardan biri. Ülkesindeki sermaye transferi kısıtlamaları nedeniyle soyadını vermek istemeyen Hossein, "Türk hükümeti Türkiye'ye gelip yatırım yapmayı çok kolay hale getirdi. Ama özellikle yurtdışına seyahat edip iş yaparken bir Türk pasaportuna sahip olmak benim için daha da önemli" dedi.
Esenyurt'taki bir konut projesinden ev almayı planlayan Hossein şöyle devam etti: "İran'a komşu olması, Müslüman bir ülke olarak benzer kültür ve yemekler de Türkiye'yi benim için cazip kılıyor."
TÜİK istatistiklerine göre, Türkiye ekonomisinin itici güçlerinden inşaat sektörü geçen yıl üçüncü çeyrekte yüzde 5'in üzerinde küçülmesinin ardından son çeyrekte yüzde 8.7 daraldı.
Satılmayı bekleyen konut stokunun da 1 milyona ulaştığı sektörde satışları canlandırmayı amaçlayan hükümet, Eylül ayında yabancıların Türkiye'de konut alımını teşvik edecek bir adım atmıştı. Buna göre yabancıların Türkiye'de konut edinme yoluyla vatandaşlık kazanılabilmesi için öngörülen tutar 1 milyon dolardan 250,000 dolara indirilmişti.
TL'de geçtiğimiz yıldan bu yana yaşanan değer kaybı da yabancılar için Türkiye'de konutu yatırımını cazip hale getiren bir diğer unsur oldu. Geçen sene dolar karşısında yüzde 30 gerileyen TL, sene başından bu yana da yüzde 10'a yakın değer kaybı yaşadı.
Bu iki unsurun itici gücüyle yabancıya konut satışı geçen yıl yüzde 80 artış kaydetmesinin ardından bu yılın ilk üç ayında da ivmesini sürdürdü. Yabancılara konut satışı yılın ilk çeyreğinde yüzde 82 artış kaydetti.
Yılın ilk üç ayında kaydedilen güçlü ivmede, Filistinlilere yapılan konut satışındaki yüzde 300'e yakın artış ise dikkat çekiyor.
"Çok sayıda Filistinli pasaport sahibi olamıyor. Ancak bir tür seyahat belgesi ile seyahat edebiliyorlar, bu da birçok zorlukla karşılaşmalarına neden oluyor" diyen Arap Türk İşadamları ve Yatırımcıları Derneği Başkanı İsmail Altın şöyle devam etti:
"Son düzenleme sonrasında ise çok daha kolay ve az maliyetle Türk pasaportu alabilir hale geldiler. Filistinlilerin konut talebindeki artış buradan kaynaklanıyor."
Yabancılara yapılan konut satışı geçen yıl 4.6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken, sektör temsilcilerine göre bu yıl satışların en az 10 milyar dolara ulaşması öngörülüyor.
Salma Alsultan Alghori, İstanbul'da bir gayrimenkul firmasında çalışan bir Suriyeli. Arapça bilmesi nedeniyle bir konut projesinin satış ofisinde görevli olan Alghori şöyle dedi:
"İstanbul'da neredeyse bütün satış ofislerinde Arapça ve Farsça konuşan elemanlar işe alınıyor. Çünkü satışların büyük bölümü yabancılara yapılıyor. Özellikle Orta Doğu ve Körfez ülkelerinden gelen müşteriler firmalar için çok önemli."
Satışlarının geçen yıl yaklaşık yüzde 30'unu yabancılara gerçekleştiren Babacan Holding, bu yıl ise bu oranı yüzde 35-40 seviyesine çıkarmayı hedefliyor.
TL'deki değer kaybının yabancıların Türkiye konut piyasasına ilgisini artırdığını belirten Babacan Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Babacan, "Dövizdeki ciddi hareketlenmede, gayrimenkul fiyatı yükselmeyen bir enstrüman olarak kaldı. Dolayısıyla sadece Körfez ülkelerinden değil, gurbetçi vatandaşlarımızdan da artan bir taleple karşı karşıyayız" dedi.
Geliştirdikleri bazı projelerde satışların neredeyse tamamını yabancılara sattıklarını söyleyen Babacan, 1000 konutuk yeni projelerinde de bazı blokları sadece yabancılara ayırdıklarını belirterek şöyle devam etti:
"Bunun için yurtdışında yabancı kanallarda Arapça ve Farsça reklamlarımız dönüyor. Yurtdışında işbirliği içinde çalıştığımız acentalar belirledik. Onlar üzerinden sürekli heyetler halinde projemize tur düzenletiyoruz. Hedefimiz, bu yılki satışlarımızın yüzde 35-40'ını yabancılara yapmak."