Investing.com - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) yayımladığı verilere göre, özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, Eylül sonunda ciddi bir artış göstererek 178,5 milyar dolara ulaştı. Bu artış, 2023 yıl sonuna göre toplamda 14,3 milyar dolarlık bir yükselişe işaret ediyor.
Vadeye bağlı olarak incelendiğinde, uzun vadeli kredi borçları 10,2 milyar dolar artarak 165,2 milyar dolara çıkarken, kısa vadeli kredi borçları ise, ticari krediler hariç tutulduğunda, 4,1 milyar dolar daha artarak 13,3 milyar dolara ulaştı. Bu durum, özel sektörün yurt dışı finansman kaynaklarına artan bir şekilde bağımlı olduğunu gösteriyor.
Bankaların ve finansal kuruluşların kredi borçlanmalarındaki değişim
Uzun vadeli kredi borçlarına bakıldığında, bankaların kredi borçlanmaları bir önceki yıl sonuna göre 1,7 milyar dolar artarak önemli bir artış kaydetti. Aynı dönemde, tahvil ihracı yoluyla borçlanmaları ise 3,6 milyar dolar yükselerek 18,4 milyar dolara ulaştı. Bu artış eğilimi, bankaların uluslararası piyasalardan daha fazla kaynak temin ettiğini ortaya koyuyor.
Öte yandan, bankacılık dışı finansal kuruluşların kredi borçlanmaları 188 milyon dolar düşerken, tahvil stokları ise 52 milyon dolar azalarak 1,1 milyar dolara indi. Finansal olmayan kuruluşların ise kredi biçimindeki borçlanmalarında 2,2 milyar dolarlık, tahvil stoklarında ise 2,2 milyar dolarlık bir artış gözlendi ve tahvil stokları 12,9 milyar dolara çıktı.
Kısa vadeli kredi borçlanmalarında bankaların payı arttı
Kısa vadeli kredi borçları incelendiğinde, bankaların kredi borçlanmalarının 2,8 milyar dolar artışla 7,3 milyar dolara yükseldiği görüldü. Diğer yandan, finansal olmayan kuruluşların kısa vadeli kredi borçlanmaları ise 479 milyon dolar azalışla 1,1 milyar dolara düştü. Bu durum, kısa vadeli borçlanmalarda bankaların daha yoğun bir şekilde rol aldığını gösteriyor.
Eylül sonu itibarıyla, tahvil hariç özel alacaklılara olan uzun vadeli kredi borçları 5,1 milyar dolar artarak 111,9 milyar dolara yükseldi. Kısa vadeli kredi borçları ise yine tahvil hariç tutularak özel alacaklılara olan borçlar 3,5 milyar dolar artışla 11,4 milyar dolara ulaştı. Bu durum, özel sektörün özel alacaklılardan daha fazla borçlandığını gösteriyor.
Döviz kompozisyonu ve sektör dağılımı detayları
Uzun vadeli kredi borçlarının döviz kompozisyonuna bakıldığında, bu borçların yüzde 57,6'sı ABD doları, yüzde 35,0'u Euro, yüzde 2,5'i Türk lirası ve yüzde 4,9'u diğer döviz cinslerinden oluşuyor. Kısa vadeli kredi borçlarında ise Türk lirasının payının yüzde 35,3 ile dikkat çektiği görülüyor.
Sektör bazında incelendiğinde, uzun vadeli toplam kredi borçlarının yüzde 37,6'sını finansal kuruluşlar, yüzde 62,4'ünü ise finansal olmayan kuruluşlar oluşturuyor. Kısa vadeli kredi borçlarında ise bu oran yüzde 78,5 ile finansal kuruluşların lehine yüksek seyrediyor. Bu veriler, sektörel bazda finansal kuruluşların borçlanma eğilimlerinin daha fazla olduğunu ortaya koyuyor.
Anapara geri ödemeleri 54,3 milyar doları bulacak
Özel sektörün yurt dışından sağlamış olduğu kredi borçları vade açısından da incelendiğinde, önümüzdeki bir yıl içinde gerçekleşmesi planlanan anapara geri ödemelerinin toplamı 54,3 milyar dolara işaret ediyor. Bu durum, Türk özel sektörünün önümüzdeki dönemde önemli bir finansal yükümlülükle karşı karşıya kalacağını gösteriyor. Bu ödemeler, döviz kuru riskleri ve piyasa dalgalanmaları göz önünde bulundurulduğunda dikkatle izlenmesi gereken bir konu olarak öne çıkıyor.