Investing.com - Pandemi nedeniyle yaşanan karantina sürecinde rekor düşüş gösteren sektörel endeksler, normalleşmeyle beraber yaz döneminde toparladı. Ancak dünyada olduğu gibi ülkemizde de ikinci dalganın görülmesine bağlı tedbirlerin artırılmasıyla endekslerde de düşüş yaşanıyor. Özellikle hizmet sektörü pandemiden en çok etkilenen sektör olarak ilk sırada yer alıyor, ancak Kasım ayında inşaat sektöründeki düşüşün daha fazla olmasında kredi ve faizlerdeki sıkılaşmanın etkili olduğu görülüyor.
TÜİK’in bugün açıkladığı rakamlara göre;
Mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi Kasım ayında bir önceki aya göre; hizmet sektöründe %2,8 ve inşaat sektöründe %5,7 azalırken perakende ticaret sektöründe aynı düzeyde kaldı.
Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi Ekim ayında 79,7 iken, Kasım ayında %2,8 oranında azalarak 77,5 değerini aldı. Hizmet sektöründe bir önceki aya göre, son üç aylık dönemde iş durumu alt endeksi %2,8 azalarak 74,8 oldu. Son üç aylık dönemde hizmetlere olan talep alt endeksi %3,9 azalarak 71,9 değerini aldı. Gelecek üç aylık dönemde hizmetlere olan talep beklentisi alt endeksi ise %1,7 azalarak 85,8 oldu.
Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi Kasım ayında aynı düzeyde kalarak 95,0 değerini aldı. Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre, son üç aylık dönemde iş hacmi satışlar alt endeksi %1,5 azalarak 85,3 oldu. Mevcut mal stok seviyesi alt endeksi %1,4 artarak 109,1 değerini aldı. Gelecek üç aylık dönemde iş hacmi-satışlar beklentisi alt endeksi ise %0,3 azalarak 90,6 oldu.
Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi bir önceki ayda 83,8 iken, Kasım ayında %5,7 oranında azalarak 79,0 değerini aldı. İnşaat sektöründe bir önceki aya göre, alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi alt endeksi %10,3 azalarak 62,6 oldu. Gelecek üç aylık dönemde toplam çalışan sayısı beklentisi alt endeksi ise %2,5 azalarak 95,4 değerini aldı.
İnşaat sektöründe Kasım ayında girişimlerin %32,8'i faaliyetleri kısıtlayan herhangi bir faktörün olmadığını, %67,2'sinin ise faaliyetlerini kısıtlayan en az bir temel faktör bulunduğunu belirtti. İnşaat sektöründe faaliyetleri kısıtlayan temel faktörlerden; "finansman sorunları" Ekim ayında %42,4 iken Kasım ayında %42,7, "talep yetersizliği" Ekim ayında %30,2 iken Kasım ayında %34,2 ve "diğer faktörler" Ekim ayında %16,2 iken Kasım ayında %15,3 oldu.
Yazar: Deniz Engin