Investing.com - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) verilerine göre, Eylül 2024 sonu itibarıyla bankaların kısa vadeli dış borç stoku yüzde 15,5 oranında artarak 79 milyar dolara yükseldi.
Diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku ise yüzde 3,9 oranında azalarak 59 milyar dolara geriledi. Bu değişiklikler, Türkiye'nin dış borç dengelerinde önemli bir dönüşümü işaret ediyor.
Bankalar, yurtdışından aldıkları kısa vadeli kredilerde önemli bir artış kaydetti. 2023 yıl sonuna göre bu krediler yüzde 60,8 oranında artarak 20,3 milyar dolara ulaştı. Buna karşılık, banka harici yurt dışı yerleşiklerin döviz tevdiat hesapları yüzde 1,2 oranında düşüşle 19,8 milyar dolara indi. Ayrıca, yurt dışı yerleşik bankaların mevduatları da yüzde 4,4 azalarak yine 19,8 milyar dolara düştü. Yurt dışı yerleşiklerin TL cinsinden mevduatları ise yüzde 26,8 artışla 19,2 milyar dolara çıktı.
Diğer sektörlerin borçları azalıyor
Diğer sektörler altında yer alan ithalat borçları, 2023 yıl sonuna kıyasla yüzde 5,7 oranında düşerek 51,2 milyar dolara indi. Bu azalma, ithalat hacmindeki gerilemeyi veya borç yapılandırmalarını yansıtabilir. Borçlu bazında incelendiğinde ise, kamu bankalarından oluşan kamu sektörünün kısa vadeli borcu yüzde 14,8 artışla 39,6 milyar dolara, özel sektörün kısa vadeli dış borcu ise yüzde 3,3 artışla 98,4 milyar dolara yükseldi.
Özel alacaklılar kapsamındaki parasal kuruluşlara olan kısa vadeli borçlar, yıl sonuna oranla yüzde 1,4 düşerek 94,2 milyar dolara geriledi. Parasal olmayan kuruluşlara olan borçlar da yüzde 3,2 azalarak 76,1 milyar dolara düştü. Kısa vadeli tahvil ihraçları ise 1,7 milyar dolardan 6 milyar dolara yükseldi. Resmi alacaklılara olan kısa vadeli borçlar ise 47 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Döviz kompozisyonu ve borçların vadesi dikkat çekiyor
Eylül 2024 sonu itibarıyla kısa vadeli dış borç stokunun döviz kompozisyonu incelendiğinde, yüzde 47,3’ünün dolar, yüzde 22,4’ünün euro, yüzde 14,8’inin TL ve yüzde 15,5’inin diğer döviz cinslerinden oluştuğu görülüyor. Bu kompozisyon, döviz kurlarındaki değişikliklerin Türkiye'nin borç dengesine olan etkisini vurguluyor.
Kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku ise 233,1 milyar dolar olarak belirlendi. Bu stokun 21,4 milyar dolarlık kısmı, Türkiye’de yerleşik bankaların ve özel sektörün yurtdışı şubeleri ile iştiraklere olan borçlarından kaynaklanıyor. Toplam stok içinde kamu sektörünün yüzde 23,7, Merkez Bankası'nın yüzde 16,5 ve özel sektörün yüzde 59,8 oranında payı olduğu kaydedildi. Bu oranlar, borçların dağılımında özel sektörün üstünlüğünü gösteriyor.