Investing.com - TÜRK-İŞ (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu)’in her ay düzenli olarak hazırladığı Açlık ve Yoksulluk Sınırı raporu, Ağustos rakamları açıklandı.
-Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 2.383,76 TL, (Temmuz 2.406,46 TL idi).
-Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 7.764,69 TL, (Temmuz 7.838,62 TL idi).
-Bekar bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 2.891,65 TL oldu (Temmuz 2.919,00 TL idi).
TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim 2020 Ağustos ayı itibariyle şu şekilde:
-Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 0,94 oranında geriledi.
-Yılın ilk sekiz ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 10,22 oranında oldu.
-Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 15,79 oldu.
-Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 12,67 olarak hesaplandı.
Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında gıda fiyatları genel bir eğilim olarak artmamış ve bu durum mutfak harcamasını olumlu etkilemiştir. Dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması (mutfak masrafı) tutarı yılın ilk sekiz ayı itibariyle önceki yılsonuna göre 221 TL, temel ihtiyaçlar için yapılması gereken toplam harcama ise 720 TL artış göstermiştir. Son bir yıl itibariyle bakıldığında, ortaya çıkan ek harcama gereği gıda için 325 TL, toplam hanehalkı harcaması için 1.059 TL’dir.
Mutfak enflasyonunda yaz durgunluğu hayat pahalılığı sorununu kısmen perdelemektedir. Devletin resmi verilerinde bile, yoksul kesimlerin gıda ve konut (kira, elektrik, yakıt, su) harcamaları aile bütçesinde ağırlıklı yer kaplamaktadır. Yılbaşından bu yana yürürlükte olan net asgari ücret 2.324,70 TL’dir. Dört kişilik bir ailenin zorunlu gıda harcaması tutarı olan açlık sınırını bile karşılamamaktadır. Asgari ücret, dört kişilik ailenin insan onuruna yaraşır bir hayat sürdürebilmesi için yapması gereken harcamaya bir ayın ancak 9 günü için yetmektedir.
2020 Ağustos ayı itibariyle TÜRK-İŞ hesaplamasına temel alınan gıda ürünlerinin fiyatlarında gözlenen değişim şu şekilde:
-Süt, yoğurt, peynir grubunda; önemli bir fiyat değişikliği olmadı. Ancak, süt ürünlerinde yarım-tam yağlı ayırımı çok belirgin olmadan fiyat farklılığı dikkati çekerken, beyaz peynir, farklı markalarda 800-900-1000 gram kutularda satıldığından fiyatı gerilemiş gibi algılanabilmektedir.
-Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; kurban bayramı sonrası et ve sakatat ile tavuk fiyatı değişmedi. Ağırlıklı olarak satılan kültür balıkları fiyatı da aynı kaldı. Tavuk fiyatı ile yumurta fiyatı da değişmedi. Bakliyat ürünleri (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) fiyatlarında geçen aya göre bir değişiklik olmadı.
-Yaş sebze-meyvedeki fiyat gerilemesi bu ay da mutfak harcamasını rahatlatan temel faktör oldu. Mevsime bağlı olarak bazı ürünler pazar tezgahlarında görülmez oldu. Geçtiğimiz ay gerileyerek 7,23 TL olarak hesaplanan sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı bu ay 6,59 TL’ye geriledi. Bu ay hem sebzenin hem de meyvenin ortalama kilogram fiyatı geriledi. Sebze ortalama kilogram fiyatı 5,88 TL olarak hesaplanırken (geçen ay 6,63 TL), önceki ay 8,04 TL olan meyve ortalama fiyatı bu ay 7,54 TL oldu.
Hesaplamada bu ay 16 sebze ve 12 meyve olmak üzere, toplamda 28 ürün dikkate alındı. Hesaplama yapılırken -her zaman olduğu gibi- pazarda yaygın bulunan mevsim ürünleri esas alındı. Araştırmada ürünlerin tek tek ağırlığı yerine harcama sepetindeki meyve-sebze tüketiminin toplam miktarından hareket edildi.
-Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; bu ay önemli bir fiyat değişikliği görülmedi. Ancak dövizdeki yükselmeye bağlı olarak ithal ürünlerinde fiyat artışı olacağı belirtildi.
-Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı zeytinyağı ve ayçiçeği yağı fiyatında değişiklik olmazken, margarin fiyatı arttı. Açık satılan siyah ve yeşil zeytin fiyatı bu ay aynı kaldı. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) ürünlerinde ufak tutarda fiyat ayarlaması yapıldı. Baharat ürünleri (kimyon, nane, karabiber vb.) ile çay ve ıhlamur değişmedi. Bal, reçel, pekmez, şeker ve tuz fiyatı aynı kaldı, salça ucuzladı.
Yazar: Şenay Şerefoğlu