(Ayrıntılar eklendi)
İSTANBUL, 30 Ekim (Reuters) - Dış ticaret açığı, petrol fiyatlarındaki düşük seyrin desteğiyle Gümrük ve Ticaret Bakanlığı verilerine paralel Eylül ayında yüzde 46.6 azalarak, 3.74 milyar dolar ilk 9 ayda yüzde 20.2 azalarak 49.02 milyar dolar oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ihracat Eylül ayında, yüzde 14.2 azalarak 11.66 milyar dolar, Ocak-Eylül'de yüzde 9.4 azalarak 107.29 milyar dolar oldu. İthalat ise Eylül'de yüzde 25.2 azalarak 15.4 milyar dolar, Ocak-Eylül'de yüzde 13.1 azalarak 156.32 milyar dolar oldu.
Verilere göre, Eylül ayında Türkiye'nin enerji faturasının göstergesi olan enerji ithalatı yüzde 38.6 azalarak, 2.91 milyar dolar, ilk 9 ayda ise yüzde 29.6 azalışla 29.39 milyar dolara geriledi. Enerji, Türkiye'nin en çok ithalat yaptığı kalem olmaya devam etti.
Küresel krizle birlikte 2008 yılında 40 doların altına gerilemesinin ardından Haziran 2014'te ise 115 doların üzerine çıkan brent petrolünün varil fiyatı, bugün saat 1040 itibariyle 48.54 dolar seviyesinde. LCOc1
İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, "Petrol fiyatlarındaki gerilemenin doğalgaz gibi diğer enerji fiyatlarına yansıması nedeniyle enerji faturamızdaki düşüş devam ediyor. Yılın kalanında da benzer eğilimin süreceğini düşünüyoruz" dedi.
Altın ticaretinin de dış açıktaki daralmaya etkisi geçmiş yıllara göre çok sınırlı olsa da devam etti. Altın ticaretinin yılın ilk 9 ayı itibarıyla dış ticaret açığını daraltıcı etkisi 6.25 milyar dolar olarak gerçekleşti.
TÜİK verilerine göre, aralarında altının da yer aldığı ve yılın ilk aylarında aylık bazda 2 milyar dolara ulaşan kıymetli metal ihracatı Eylül'de 994 milyon dolar, ithalat ise 260 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Avrupa Birliği'nin (AB-28) ihracattaki payı 2014 Eylül ayında yüzde 43.9 iken, 2015 Eylül ayında yüzde 47.2 oldu. AB'ye yapılan ihracat, 2014 yılının aynı ayına göre yüzde 7.7 azalarak 5.51 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Ekonomi yönetimi ve sektör temsilcileri de ihracatta miktar bazında artışlara karşın parite etkisi nedeniyle dolar cinsinden değer olarak ihracatın daha düşük göründüğünü belirtiyorlar.
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi Eylül verilerinin açıkladığı tarih olan 1 Ekim'de yaptığı açıklamada ihracattaki düşüşte bayram tatilindeki 3 iş günü kaybının ve bayram sonrasında yavaşlamanın da etkisi olduğuna değinerek, "Ortalama euro/dolar paritesi ilk 9 ayda geçen seneye göre yüzde 17.7 geriledi. Bu gerilemenin ihracatımıza faturası ise ilk 9 ayda toplam 9.7 milyar dolar oldu" demişti.
Almanya'ya yapılan ihracat Eylül ayında 1.14 milyar dolar olurken, bu ülkeyi 959 milyon dolar ile İngiltere 607 milyon dolar ile Irak ve 583 milyon dolar ile İtalya takip etti.
Eylül ayında en çok ithalat yapılan ülke ise Çin oldu. Çin'den Eylül ayında 1.97 milyar dolar ithalat yapıldı. Bu ülkeyi 1.61 milyar dolar ile Almanya 1.42 milyar dolar ile Rusya ve 1.02 milyar dolar ile ABD izledi.
En çok ihracat yapılan sektör olan otomotiv ihracatı Eylül'de yüzde 1.2 düşüşle 1.59 milyar dolar olurken ilk dokuz aydaki ihracat yüzde 7.8 düşüşle 12.57 milyar dolar olarak gerçekleşti.