Andy Sullivan
WASHINGTON, 9 Kasım (Reuters) - ABD'nin 45. başkanı seçilen Donald Trump, seçim kampanyasında hep Washington'u sarsacağını söylemişti. Bir zamanların emlak kralı Trump artık ABD'nin başta göçmenler ve ticaret olmak üzere pek çok sorununda köklü değişiklikler yapabilecek.
Ne var ki, iddialı isteklerinden pek çoğunda Kongre'nin desteğini almak zorunda. Seçimin ardından Kongre'deki Cumhuriyetçilerle mutlaka bir sıcak ilişkiler dönemi yaşanacak ancak geçmişte Kongre liderleriyle yaşadığı gerginlikler ve Cumhuriyetçi Parti'nin tutuculuğu konusundaki farklı davranışları dikkate alınırsa, bu sevda uzun sürmeyebilir.
Aşağıda Trump'ın önde gelen iç politika planları ve bu planların başarı şansları inceleniyor.
TİCARET
Trump uluslararası ticaret anlaşmalarının Amerikalı işçilere ve ülkenin rekabetçi gücüne zarar verdiğini savunuyor. Çin konusunda sert davranacağını ve henüz sonuçlanmamış olsa da, Trans Pasifik Ortaklığı (TPP) adı verilen 12 ülkeli anlaşmadan çekileceğini açıklamış olan Trump, aynı şekilde Meksika ve Kanada ile var olan 1994 tarihli serbest ticaret anlaşmalarını da iptal edecek.
Ekonomistler, bu adımların tüketicileri her mal için çok daha yüksek fiyatlar ödemek zorunda bırakacağı konusunda uyarı yapıyorlar.
Ayrıca uçaktan soya fasulyesine kadar Amerikan ihraç malları da bu adımdan zarar görecek.
GÖÇMENLER
Seçim kampanyası sırasında Trump, Meksika sınırı boyunca duvar ördüreceğini, ABD'de kimliksiz yaşayan milyonlarca göçmeni sınır dışı edeceğini ve "teröre bulaşmış" ülkelerden göçmen kabulünü yasaklayacağını vaat etmişti.
Duvarın maliyeti, Trump'ın hesaplamasına göre 8-12 milyar dolar arasında. Diğer tahminler çok daha yüksek.
Politico kurumu ülkedeki yasadışı göçmenlerin hepsinin sınır dışı edilmesinin ve sınıra duvar inşasının en az 166 milyar dolara mal olacağını belirtiyor.
SAĞLIK SİGORTASI
Trump, şimdiki başkan Barack Obama'nın imzaladığı ve halk arasında "Obamacare" olarak bilinen sağlık sigortası yasasını iptal edeceğini açıkladı. Onun yerine eyaletlere yoksullar için bir sağlık bakımı planı uygulamaları için daha fazla yetki vereceğini söylemişti.
Ancak bu konuda Kongre'nin desteğine muhtaç ve 100 kişilik Senato'da yasanın iptali için gereken 60 oyu bulmakta zorlanabilir. Ayrıca milyonlarca insanın yararlandığı bu yasayı iptal etmek Cumhuriyetçileri halkın tepkisiyle karşı karşıya bırakabilir.
VERGİLER VE HARCAMA
Trump vergilerde ciddi düşüşler yapmayı vaat etti. Ancak bunu yaparken kamu harcamalarının üçte birini oluşturan halk sağlığı ve emeklilik programlarını da muhafaza etmeye söz vermişti.
Partiler üstü bir kuruluş olan Center for a Responsible Budget, bu politika kombinasyonuyla ulusal borcun çok büyük ölçüde artacağını söylüyor.
Yeni başkan aynı zamanda askeri harcamalarla altyapı harcamalarını da artırma sözü verdi. Ancak sağlık ve emeklilik hariç diğer harcama kategorilerinin hepsinde yılda yüzde 1'lik kısıntı yapacağını da söylüyor.
Vergiler konusunda ise, vergi yasalarının revize edilmesi için fırsat bekleyen Cumhuriyetçilerden Kongre'de destek göreceği kesin.
Bu revizyonda vergi oranları düşürülecek ve vergi kaçamaklarına imkan veren mevzuat boşlukları kapatılacak. Ne var ki konut sahipleri, iş sahipleri gibi vergi muafiyetlerinden yararlanan diğer grupların hepsinden ciddi muhalefetle karşılaşacaktır.
WALL STREET REGÜLASYONLARI
Trump finansal kriz sonrasında 2010 yılında çıkarılan Dodd-Frank finansal reform yasasının da değişeceğini söyledi. Ancak fazla ayrıntı açıklamadı.
İSLAM DEVLETİ
Trump İslam Devleti örgütü ile nasıl mücadele edeceği konusunda fazla bir bilgi vermedi. Sadece İD militanların "canına okuyacağını" söylemekle yetindi. Bu konudaki stratejisinin ayrıntılarını, düşmana bilgi vermemek için gizli tuttuğunu söylüyor.
Trump Suriye'deki şiddetten kaçan mültecilerin ülkeye alınmasına karşı. Bunun yerine mülteciler için "güvenli bölgeler" kurulacağını ve buraların masraflarının Körfez Arap ülkelerinden alınacağını söylüyor.
RUSYA
Trump Rusya ile "çok, çok iyi" ilişkiler kuracağını söylemişti. İslam Devleti ile mücadele konusunda Rusya ile işbirliği yapabileceğini aynı zamanda Rusya'nın 2014'te Ukrayna'dan ilhak ettiği Kırım'ı Rus toprağı olarak tanıyabileceğini de söyledi.
İlhakı yasadışı toprak kazanma olarak gören Batılı ülkelerin Rusya'ya bu nedenle uyguladıkları ambargoyu da kaldıracağını söylüyor.
NATO'yu, bazı üyelerin savunma taahhütlerini yerine getirmedikleri gerekçesiyle eleştiren Trump eğer Rusya bir NATO üyesine saldırırsa, yardımına koşmadan önce o ülkenin taahhütlerini yerine getirip getirmediğine bakacağını ifade ediyor.
Haberin orijinali için tıklayınız: Bu haber, linkleri yukarıda belirtilen haber ya da haberlerden derlenmiştir. Tam çevrilmiş metin olmayabilir