Orhan Coşkun / Hümeyra Pamuk
İSTANBUL, 5 Ağustos (Reuters) - Çözüm sürecinde yaşanan tıkanmanın ardından PKK'nın son dönemde başlattığı saldırılarda daha önce olduğu gibi yeniden boru hatlarının hedef olarak seçilmesinin ardından hatların güzergahındaki güvenlik önlemlerinin artırıldığı belirtilirken, ihraççı ülkeler açısından bu durumun risk yaratmaya başladığı belirtiliyor.
Hükümet yetkilileri, son 10 gün içinde Irak petrollerini taşıyan Kerkük-Ceyhan, İran gazını taşıyan Türkiye-İran ve Azeri gazını taşıyan Şah Deniz hattına ayrı ayrı sabotajlar düzenlendiğini kaydetti.
Çözüm sürecinden önce de PKK söz konusu boru hatlarına yönelik düzenli saldırılar düzenlemiş ve bunun üzerine hatlardaki güvenlik önlemleri artırılmaya başlanmıştı.
"PKK'nın geçmişte olduğu gibi enerji boru hatlarına yönelik saldırıları tercih edeceği ve aynı yöntemlere döneceği anlaşılıyor. Bunun sinyalleri geliyordu zaten. Ancak bu hatlardaki kesinti sonuçta hem kaynak ihraç eden ülkeler hem de bu kaynakları kullanan şirket ve vatandaşlara zarar veriyor" diyen bir enerji yetkilisi, daha önce başlatılan çalışmalar kapsamında söz konusu hat güzergahında termal dahil yeni güvenlik kameralarının kurulmasının yanı sıra arazide mobil olarak hareket edebilecek daha fazla devriyenin görevlendirileceğini söyledi.
Bunların yanı sıra yeni bazı tedbirlerin de hayata geçirileceğini vurgulayan aynı yetkili, diğer önlemlerin ne olacağına dair detay veremeyeceğini bildirdi.
Boru hatlarıyla ilgili bir şirkette çalışan sektör yetkilisi, boru hatlarının güvenliğinin kamunun sorumluluğunda olduğunu belirterek, "Son patlamalarla birlikte Türkiye'ye ya da Türkiye üzerinden başka ülkelere kaynaklarını aktaran şirketler açısından bir risk alanı oluştu. Bu aynı zamanda bölgedeki risk profilini de artırdı. Yaşananlar ışığında güvenlikle ilgili yeni önlemler bunun ışığında alınıyor" dedi.
Türkiye Şah Deniz hattı üzerinden yılda yaklaşık 6 milyar metreküp, İran hattı üzerinden 10 milyar metreküp alırken, Kerkük-Ceyhan hattı üzerinden de günlük ortalama 650,000 varil petrol akışı oluyor.
Azeri petrolünü Ceyhan'a taşıyan BTC hattına da işletmeye girdiği günden bugüne kadar bir kez saldırı düzenlendi.
Atlantic Council Refik Hariri Merkezi Ortadoğu Analisti Aaron Stein en iyi ve kapsamlı güvenlik planının bile saldırıları tamamen durduramayacağını kaydederek, "Burada yüzlerce kilometrelik bir hattın 24 saat yedi gün sürekli korunmasından bahsediyoruz, bu mümkün değil" dedi.
Bir başka enerji yetkilisi de, hatlara yönelik saldırılara ve hırsızlık girişimlerine karşı önleyici tedbirler üzerinde durduklarını belirterek, "Kerkük hattına yapılan saldırılara devam edilirse Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi ile PKK'nın arası açılacaktır" dedi.
Kuzey Irak yönetimi hatta yapılan saldırılar nedeniyle Erbil'in 250 milyon dolar zarara uğradığını belirterek, saldırıya tepki gösterdi.
Stein, "Iraklı Kürtlerin petrollerini dünya pazarlarına ihraç etmek için tamamen Türkiye'ye bağımlı vaziyetteler, dolayısıyla hattın saldırıya uğraması elbette KDP'nin kısa vadede gelir yaratma gücünü son derece olumsuz etkileyecektir" dedi.
Bir sektör kaynağı, hatların güvenliğinin artırılması için hırsızlık önlenmesi için de olmak üzere ilave bazı tedbirlerin alınabileceğini belirterek, "İlave tedbirler kameralar, skala sistemleri konabilir; kamu yönetimi bazı tedbirler alacaktır" dedi.