Doğal gazdaki dalgalanmalardan milyarlar kazanan ilk yatırımcı olan John Arnold bile, ısıtma yakıtının fiyatlarında sadece bir ay içinde yaşananlar karşısında şaşkına dönmüş olabilir.
1 Aralık'ta mmBtu (milyon metreküp İngiliz termal birimi başına) 7 doların üzerine çıkan New York Ticaret Borsası Henry Hub'daki ön ay vadeli gaz kontratı, Cuma günü 3,417 dolarla son 19 ayın en düşük seviyesini gördü ve altı hafta önceki zirveye kıyasla %52 geriledi. Bundan önce gaz, Ağustos ayında son 14 yılın en yüksek seviyesi olan 10 dolara ulaşmıştı.
İşe Enron'da başlayan ve devasa bir muhasebe dolandırıcılığı ile patlamadan hemen önce bu enerji ticareti şirketinden ayrılan Arnold, 2002 yılında bir noktada doğal gazda 5 milyar dolara kadar çıkan bir hedge fonu olan Centaurus'u kurdu.
Sonraki on yıl boyunca doğal gaz ticaretinden o kadar çok para kazandı ki – raporlara göre yaklaşık 3 milyar dolar – piyasa Aralık 2005'te mmBtu başına 15 doların üzerindeki rekor seviyeden, Eylül 2006'da yaklaşık 6 dolara düşerken 2008-9 mali krizinin ardından bir kongre oturumunda sorguya çekildi.
2012 yılında 38 yaşında emekli olduğundan beri Arnold, gaz piyasası hakkında neredeyse hiç yorum yapmadı, bir hayırsever olarak amacına sadık kaldı ve Twitter hesabında belirttiği gibi "statüko yanlısı olmayla sonsuza kadar savaştı"
Arnold, kendi döneminde gaz fiyatlarında en büyük zirveleri görmüş olsa da o zamanlar piyasadaki dalgalanma, şimdikinden biraz daha ölçülü görünüyordu.
Bir örnek vereyim: Aralık 2005'te 15 doların üzerine çıkan rekor seviyenin, Eylül 2006'da %60'lık bir düşüşle 6 dolar civarına inmesi dokuz ay sürdü. Buna kıyasla Henry Hub, 2022 Ağustos ortasından bu yılın Ocak ortasına kadar %65 değer kaybederek 3,5 doların altına düştü: Bu düşüş sadece beş ay sürdü. Aslında Aralık ayında 7 doların üzerinde olan piyasa, sadece altı hafta içinde %52 değer kaybetti.
2022'nin büyük bir bölümünde ekstrem olan hava koşulları ve Ukrayna'nın işgali sonrasında Rus doğal gaz üretimindeki siyasi ve diğer aksaklıkların neden olduğu arz sıkışıklığı nedeniyle patlama yaşayan fiyat hareketinin ardından doğal gaz vadeli işlemleri, geçen ay aniden çöktü. Bu değişim, öncelikle hem ABD hem de Avrupa ısınma piyasalarına yeterince tedarik sunulamamasına neden olan, mevsim normallerinin üzerinde seyreden kış sıcaklıklarına bağlandı.
Henry Hub'da Cuma günkü düşüş, Enerji Bilgi İdaresinin (EIA) 6 Ocak haftasında gaz stoklarında 11 bcf (milyar fit küp) artış bildirmesinin ardından geldi. Bu, bir Ocak ayı boyunca gaz depolarında gerçekleşen ilk artış oldu.
Son 20 yılın en sıcak kış başlangıcı olarak nitelendirilen bu dönemde gaz stoklarındaki artış, geçen hafta 10 bcf'nin altında bir artış bekleyen bazı sektör analistlerinin tahminlerinin üst sınırında oldu. Reuters anketine katılan 14 analist ise geçen hafta depodan ortalama 15 bcf çekileceğini tahmin etmişti.
LNG (sıvılaştırılmış doğal gaz) ihracatı da Haziran ayından bu yana Texas'taki Freeport sıvılaştırma tesisinin kapatılmasıyla azaldı. Freeport kesintisi, günde yaklaşık 2 bcf ya da ayda toplam 60 bcf gazı rölantiye aldı. Bu durum, hava koşullarında yaşananlardan bağımsız.
Houston merkezli enerji ticareti danışmanlık şirketi Gelber & Associates, Cuma günü doğal gaz müşterilerine gönderdiği bir notta, "Şubat görünümüne ilişkin tüm önemli hava tahmini modelleri arasında daha iyi bir anlaşma sağlanana kadar gaz piyasası, muhtemelen herhangi bir kış patlamasına şüpheyle bakacaktır." dedi.
Bazı okuyucular aslında havaların zaten yeterince soğuyup soğumadığını merak edebilir. Örneğin bugün New York'ta 29 Fahrenheit (-1,7 Santigrat) dereceye kadar düşen sıcaklıklar, bu yılın en soğukları arasında yer alıyor. Gelber, gelecek haftanın gaz depolama verileri için "erkenci kuş piyasa tahminlerinin", 13 Ocak haftası için 69 ila 75 bcf arasında bir artış olduğunu söyledi.
Bazıları gaz fiyatlarındaki düşüşün temel verilerle ilgisi olmadığını, daha çok, büyük hedge fon yöneticilerinin "gizli anlaşması ya da fiyat sabitlemesi" olduğunu iddia ediyor.
Bu hafta aldığım okuyucu geri bildirimleri arasında Kanada, Kuzey ve Doğu Amerika'da havanın daha soğuk olduğu, kıtanın diğer bölgelerinde ise ılıman sıcaklıkların yaşandığı yer alıyordu. Mevcut fiyatlandırmanın sürdürülebilir olmadığı çünkü üretim maliyetleri ile başa-baş noktasında olduğu söylendi. Piyasa ne kadar düşerse arzın duracağı uyarısı yapıldı. Ayrıca açığa satış yapanların, açığa satışlarını başlatmak için daha yüksek fiyatlara ihtiyaç duydukları ve fiyatların yakında tekrar yukarı çıkacağı söylendi.
Benim cevabım ise gazın zaten aylardır aşırı pahalı olduğu, Henry Hub iki kat daha yüksek işlem görürken bile stokların yıllık bazda yatay seyrettiği yönündeydi. Aralık ayı geldiğinde sözde depolama sıkışıklığının gerçekleşmeyeceği ve Avrupa'nın Vladimir Putin'in insafına kalmadığı (aslında tam tersi; Rusya Devlet Başkanı havaların insafına kalmıştı) açıkça ortaya çıktı. Böylece son altı haftanın piyasa çöküşü yaşandı.
Eğer gerçekten de "gizli anlaşma ya da fiyat sabitleme" piyasayı düşürdüyse o zaman Ağustos ayındaki 10 dolarlık zirveye giden yüksek ve daha yüksek fiyatların temelinde de pek bir şey yoktu – belki Putin'in uğursuz sesi dışında.
Doğal gaz: Piyasa faaliyetleri ve fiyatlar
Henry Hub'ın ön ay Şubat vadeli gaz sözleşmesi, Cuma günkü seansı resmi olarak 3,419 dolardan tamamlamasının ardından gün içinde 27,60 sent düşüşle 3,481 dolardan son işlemini gerçekleştirdi. Şubat gazı daha önce 3,417 dolarla seansın en düşük seviyesini gördü ve 25 Haziran 2021'den bu yana en düşük seviyeye indi.
Şubat gazı Çarşamba ve Perşembe günleri toplamda %1,5 yükseldikten sonra haftayı %8 düşüşle kapattı. Kümülatif olarak sıcak kış havası sadece altı hafta içinde piyasanın değerinin %52'sini yok etti.
Petrol: Piyasa faaliyetleri ve fiyatlar
Amerika Birleşik Devletleri’nde yavaşlayan enflasyon, petrol boğalarına yardımcı oluyor ancak yükselen ham petrol fiyatları, kendi başlarına daha yüksek enflasyona yol açabilir.
New York'ta işlem gören WTI ham petrol Şubat vadesi, resmi seansı %1,9 artışla varil başına 79,86 dolardan tamamladıktan sonra Cuma günü 80,07 dolardan işlem gördü. ABD ham petrolü, bir hafta önceki kayıplarını tamamen silerek haftayı %8,4 kazançla kapattı.
Londra'da işlem gören, Mart vadeli Brent ham petrolü, seansı %1,5 artışla 85,28 dolardan kapatmasının ardından Cuma günü 85,49$'dan işlem gördü. Brent için gün içi zirve 85,34 dolar oldu. Hafta boyunca küresel ham petrol göstergesi %8,5 değer kazanarak WTI gibi bir önceki hafta yaşadığı tüm düşüşü telafi etti.
Çalışma Bakanlığı Perşembe günü yaptığı açıklamada, Tüketici Fiyat Endeksinin Aralık ayına kadar olan 12 ayda %6,5 arttığını söyledi. Ekim 2021'den bu yana TÜFE'deki en yavaş yıllık artış olan bu oran, fiyat baskılarını azaltmak için geçen yıl faiz oranlarını agresif bir şekilde artıran Fed’in, daha yavaş tempoda faiz artışlarına doğru ilerlediğine işaret ediyor.
Çalışma Bakanlığı verilerine ek olarak Cuma günü Michigan Üniversitesi tüketici anketi, Amerikalılar arasında bir yıl öncesine ait enflasyon beklentilerinin, Aralık ayındaki %4,4'ten Ocak ayında %4’e düşerek dördüncü ay üst üste düştüğünü söyledi. Anket, Nisan 2021'den bu yana fiyat baskıları için en düşük okuma olduğunu söyledi.
Düşük enflasyon verileri, geçen yıl piyasaları sarsan agresif artışların ardından, Federal Rezerv'in bu yıl daha küçük oran artışları adresinde kalmaya devam edeceği ve bunun da ülkedeki işletmelere büyük ölçüde yardımcı olacağı yönündeki beklentileri güçlendiriyor. Bu beklentiler, petrol de dahil olmak üzere bu hafta birçok formda risk iştahını destekledi.
Altın: Piyasa faaliyetleri ve fiyatlar
Altın Cuma günü dokuz ayın en yüksek seviyesine yaklaşarak 1.950 dolar direncine yaklaştı ve ABD'de enflasyonun düşmesi ve faiz artırımı beklentileri, güvenli liman işlemlerini artırdı.
New York Comex'te Şubat vadeli altın, seansı resmi olarak 1.921,70 dolardan tamamladıktan sonra gün içinde %1,2 artışla 1.923,35 dolardan son işlemini yaptı. Seansın en yüksek seviyesi olan 1.925,25 dolar, 25 Nisan'da görülen 1.935,50 dolarlık zirveden bu yana Comex’teki altın sözleşmelerinde görülen en yüksek seviye oldu.
ABD vadeli altın sözleşmesi, 2023 yılının başından bu yana %5 artarak Aralık ayındaki yaklaşık %4'lük ve Kasım ayındaki %7'lik kazancını genişletti.
Bazı yatırımcılar tarafından vadeli işlemlerden daha yakından takip edilen spot altın, %1,2 artışla 1.920,13 dolardan kapandı. Spot altının gün içi zirvesi 1,921.97 dolar ile 25 Nisan'dan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Yavaşlayan enflasyonun tahvil getirilerini ve doları düşürmesi ve Fed’in 2022'ye kıyasla bu yıl faiz artırımlarında çok daha az agresif olacağı ve hatta parasal sıkılaştırmayı 2023'ün sonundan önce tamamlayabileceği beklentileriylei altın son üç ayda yükseldi.
Online ticaret platformu OANDA'nın analisti Ed Moya, "Wall Street'ini Fed'in faiz artırımını neredeyse tamamladığına dair güveni arttıkça altın fiyatları yükseliyor." dedi.
"Faiz getirisi olmayan altın, tahvil faizlerindeki düşüşten hoşnut ve bu durum, kazançların beklenenden daha düşük gelmesiyle devam edebilir."
ABD’nin 10 yıllık tahvil getirisi, Cuma günü %3,49 seviyesindeyken Ekim ayındaki zirvesi %4,34 idi. Dolar ile aralarında euro ve yenin de bulunduğu altı rakip para birimini karşı karşıya getiren dolar endeksi, Eylül ayında ulaştığı 107 üzerindeki yüksek seviyelerden indikten sonra 102'nin hemen üzerinde yatay seyretti.
Yazar: Barani Krishnan
Yasal Uyarı: Barani Krishnan, hakkında yazdığı emtia ve menkul kıymetlerde pozisyon sahibi değildir.