Yazar – Barani Krishnan
Investing.com – Büyük V geri döndü: volatilite. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasının ardından ham petrolden doğalgaza, altına, platine, buğdaya, mısıra ve soya fasulyesine kadar emtialarda Cuma günü şiddetli fiyat dalgalanmaları yaşandı.
Arzla ilgili endişeler her iki yönde de hareketleri tetikledi. Saldırıdan saatler sonra ham petrol, 100 dolar üzerinde 2014’ün zirvelerini tekrar ziyaret etti; Hollanda doğalgaz vadeli işlemleri %62 artışla en az 2005’ten bu yana gördüğü en yüksek artışı kaydetti; altın 2.000 doların sadece 25 dolar altında bir yılın zirvesini gördü; paladyum 2.700 dolar ile yedi ayın en yüksek seviyesine ulaştı; buğday 9,50 dolar üzerinde 13,5 yılın zirvesindeydi; soya fasulyesi 17,50 dolar üzerinde 9,5 yılın ve {8918|mısır}} yaklaşık 7,20 dolar ile dokuz ayın en yüksek seviyelerine sıçradı.
Tüm bu hareketlilik, savaşın ve Rus kuruluşları ile kişilere yönelik yaptırımların tedarikte sorunlara yol açacağı korkusundan kaynaklanıyordu. Bunlar sadece korku değildi: Rusya, dünyanın en büyük petrol ve doğalgaz ihracatçılarından biri ve en büyük paladyum üreticisi. Hem Rusya hem de Ukrayna buğday ve mısır üreten büyük ülkelerden.
Krizin boyutu o kadar ciddi ki Mısır Başbakanı Mostafa Madbouly, çatışmanın buğday gibi ekmek unu için kaynakların tedarikini nasıl etkileyebileceğini ve Orta Doğu’nun en çok ekmek tükettiği bilinen bir ülkesinde fiyatları nasıl artırabileceğini tartışmak üzere özel bir kabine toplantısı düzenledi. Mısırlılar küresel ortalamanın iki katı ekmek tüketiyor ve alımlarının %85’i Rusya ile Ukrayna’dan yapılıyor.
Cumartesi günü Moskova'ya karşı çıkan Batılı müttefikler, “seçilen” Rus bankalarını SWIFT uluslararası ödemeler sisteminden çıkararak “tüm mali yaptırımların başını çeken” şeyi yapacaklarını duyurdu.
Ancak aksaklıklarla ilgili bazı korkuların abartılı olduğunu ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yönelik olanlar da dahil ABD-Avrupa yaptırımlarının çok daha sembolik olduğunu, yani etkili bir sonuç üretecek kadar anlamlı olmadığını gösteren belirtiler de vardı.
Bu gibi gerçeklikler ortaya çıktığında Rus saldırısının ardından şok edici fiyat artışları gören hammaddeler, yükseldikleri kadar şiddetle düşüş yaşadı. Ham petrol, saldırı sonrası gördüğü seviyenin %12 altına indi. Altından paladyuma, buğdaydan mısıra da büyük dalgalanmalar görüldü.
OANDA’da analist olan Ed Moya, “Yatırımcılar karşılıklı yaptırımların risk iştahını nasıl etkileyeceğini değerlendirmeye çalışıyor.” dedi. “Rusya da Batılı ülkelere karşı kendi yaptırımlarıyla karşılık verecek. Sert yaptırımlar Rus ekonomisini korkunç bir yörüngeye sokabilir ancak bu, Avrupa ile paylaşılacak bir acı. Bu yüzden son çare gibi görünüyor.”
Moya, Rusya'yı SWIFT sisteminden atmanın "Avrupa'nın, (kendi) enerjisi için ve Rus buğdayına ve yarı iletken alanı için hayati önem taşıyan diğer emtialara ihtiyaç duyan birçok ülke için ödeme yapmasını çok zorlaştıracağını" söyledi.
Bloomberg'den Javier Blas daha ayrıntılı ve merak uyandıran bir açıklama yaptı:
"Vladimir Putin'in Ukrayna'dan ayrılan iki bölgeyi tanıyan bir kararnameyi imzalamasından 24 saat sonra Avrupa Birliği, İngiltere ve ABD, mevcut fiyatlarla 350 milyon doları aşan toplam 3,5 milyon varillik Rus petrol ve rafine ürünü satın aldı. Bunun üzerine Batı muhtemelen 250 milyon dolar değerinde doğal gaz ve ayrıca on milyonlarca dolarlık alüminyum, kömür, nikel, titanyum, altın ve diğer emtia satın aldı. Toplamda fatura 700 milyon doları aşmış olmalı.”
"İşte olacaklar böyle – en azından şimdilik. Sovyetler Birliği'nin 1991'de çöküşünden bu yana eski Soğuk Savaş tarafları arasında yaşanan en büyük siyasi krize rağmen ABD ve Avrupalı müttefikleri, Rus doğal kaynaklarını satın almaya, Moskova da bunları göndermeye devam edecek."
Blas, Kremlin’in Avrupa’ya doğalgaz tedarikini keseceğine dair korkuların, yalnızca korku olduğunu söyledi.
Blas, Ukrayna'nın gaz boru hattı ağını işleten şirketin attığı “Sakin Ol & Gaz Göndermeye Devam Et” tweetine işaret ederek “Askeri sorunlar, Ukrayna'yı doğudan batıya birleştiren büyük Rus petrol ve gaz boru hatlarından çok uzakta olan iki ayrılıkçı bölgeyle sınırlı: Druzhba, Soyuz, Progress ve Brotherhood." dedi.
Blas, Rusya-Ukrayna’daki tüm tarafların devam eden tüm tezatlıkların farkında olduğunu da belirtti.
"Batı, emtiaların Putin için altın yumurtlayan tavuk olduğunu biliyor ve büyük ölçüde aşırı yüksek petrol ve gaz fiyatları sayesinde onun emperyal hırslarını körüklüyor ancak müttefikler aynı zamanda ithalatı sıfıra indirmenin kendilerine yönelik ekonomik zararının da farkında." dedi. “Kremlin için Avrupa'da elektrik kesintilerini tetikleyebilecek doğal kaynaklarını silaha dönüştürmek cazip gelebilir. Ancak kendi ülkesindeki ekonomik hayatın, emtia ihracatına bağlı olduğunu da biliyor.”
"Bu, Soğuk Savaş'ın karşılıklı garantili imha (MAD) doktrininin emtia piyasası versiyonu."
Blas ayrıca İran veya Venezuela gibi diğer düşmanlarla birlikte Beyaz Saray'ın, petrolü jeopolitik bir araç olarak kullanma konusunda daha hızlı davrandığını da belirtiyor.
“Sonuç olarak hem Tahran hem de Karakas, sadece ABD'ye değil, dünya pazarlarına da yasal olarak petrol satamaz. Ancak Rusya, Amerika'ya petrol göndermekte özgür; İngiltere de Rusya’dan dizel almaya devam ediyor.”
Blas, "bu noktada ne Moskova'nın ne de ABD ve müttefiklerinin petrol, gaz ve diğer doğal kaynakları silah olarak kullanmak açısından ekonomik, politik veya askeri bir çıkarı yok." diyerek bitiriyor.
Bu nedenle piyasalar deyim yerindeyse, buğdayı samandan ayırmaya çalışırken önümüzdeki hafta V konusunda daha dikkatli olun.
Petrol Fiyatı & Piyasa Özeti
Petrol, uzun zamandır beklenen 100 dolarlık hedefe ulaşmış olabilir ancak Ukrayna’daki savaş ve bununla ilgili risklere ilişkin gelen karışık okumalar nedeniyle o seviyeye tekrar dönmekte zorlanıyor gibi görünüyor.
Brent Cuma gününü 1,15 dolar düşüşle 97,93 dolarda bitirdi. Perşembe günü 2014’ten beri ilk kez 100 doları aşmış ve 105,79 dolar olmuştu.
WTI 1,22 dolar kayıpla 91,59 dolara geriledi. WTI bir önceki seansta 100,54 dolar ile yedi yılın zirvesine ulaştı.
Günlük düşüşe rağmen ham petrol fiyatları haftalık olarak kazandı; Brent %4,3 ve WTI %0,6 artışla bitirdi. Geçen haftadan önce ham petrol fiyatları, art arda sekiz haftalık aralıksız bir kazanç silsilesi yaşamıştı.
Moya’ya göre Cuma günü enerji yatırımcılarının “Ukrayna’daki savaş muhtemelen Rusya ham petrolünün Avrupa’ya ulaşmasında soruna yol açmayacak” düşüncesi ile ham petrol fiyatları düştü. Moya ayrıca Moskova ve Ukraynalı yetkililer arasındaki olası görüşmelere de değindi.
O gün için bu doğru olsa da Rus kuvvetleri başkent Kiev’e doğru ilerlerken çatışmanın yoğunlaşma potansiyeli de sürdü.
Moya, "Kiev’in ele geçirilmesini, Batılı liderlerden gelen ve Rusya'nın ham petrol ve doğalgazı da dahil olmak üzere tüm yaptırımların devam etmesi gerektiğini gösteren güçlü bir tepki izleyecek." dedi.
ABD ve Avrupalı yetkililer Cuma günü ayrıca Moskova’nın SWIFT sisteminden çıkarılmasının da bir seçenek olarak devam ettiğini bildirmişti.
Cumartesi günü Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba, Rus ham petrol alımlarına ambargo da dahil olmak üzere Rusya’nın tamamen izole edilmesi yönünde çağrıda bulundu.
Petrol Teknik Analiz
Skcharting.com’da kıdemli teknik analist Sunil Kumar Dixit’e göre 88,80 dolar altında istikrarlı bir hamle, ABD ham petrolündeki düzeltmeyi bir destek kümesine ve 87,20 ve 86,10 dolar seviyelerine kadar uzatabilir.
“WTI’nın haftalık 75/86 olan stokastik okumasının kendisi negatif bir geçiş ve bir sonraki düşüş yönlü bacak 80,70 dolar olabilir.”
Öte yandan Dixit’in söylediğine göre 91 dolar üzerinde hacim destekli alım, ABD ham petrolünün 94 doları tekrar test etmesine ve 100 dolara ikinci bir hamle yapmasına yardımcı olabilir.
Altın Fiyatı & Piyasa Özeti
Altının 1.900 dolar seviyeleriyle işi bitmemiş olabilir. Ancak bu haftalık piyasa, Cuma günü risk iştahının güvenli liman ticaretini aşarak ABD hisselerini ve tahvil getirilerini yükseltmesi ve altının üç gün içinde ilk kez ve dört hafta içinde ilk haftalık düşüşü yaşaması ile darbe almış görünüyor.
Ayrıca yatırımcılar, her Rusya-Ukrayna manşetinde külçe fiyatlarını artırmaktan biraz yorulmuş görünüyor, bu da altını son iki seansta 13 ayın en yüksek seviyesine çıkaran, jeopolitik baskıdaki azalmayı açıklıyor.
Moya, “Ukrayna Savaşı ile ilgili muazzam belirsizliğe rağmen risk iştahı geri gelmeye devam ederken altın fiyatları 1.900 dolar seviyesinin altına tekrar düştü.” dedi.
"Bu hafta, altın fiyatları için oldukça hareketli geçti ve haftayı biraz daha düşük bitirecek gibi görünse de güvenli limanlara olan ihtiyaç hala devam ediyor."
Nisan vadeli altın vadeli işlemleri, 38,70 dolar düşüşle 1.887,60 dolara indi. Perşembe günü 2021 Ocak ayından beri görmediği bir seviye olan 1.976,20 dolara yükselmişti.
Günlük düşüşün dışında altının ön ay sözleşmesi, hafta bazında %0,6 kayıpla 1.784,90 dolardan işlem gördüğü 21 Ocak’tan bu yana ilk haftalık düşüşünü yaşadı.
Cuma günü altında görülen bu dönüş, 10 yıllık Hazine getirilerinin %2 üzerinde altı haftanın zirvelerini görmesinin ardından yaşandı. Wall Street’ten Dow, S&P 500 ve Nasdaq endeksleri de %1-2 arasında artışlarla pozitifti.
Gerileme aynı zamanda Perşembe günü her şeyin yükselişe geçtiği (40 yılın zirvesindeki ABD enflasyonu; yakın zamanda bitmeyecek olan Rusya-Batı hesaplaşması ve altın gibi limanlara daha fazla fon yönlendirebilecek hisse senetlerinde devam eden zayıflık) bir piyasada gün içinde yaklaşık 100 dolarlık tarihi bir düşüşü de takip ediyor.
Dixit, “En kötü jeopolitik askeri krizlerden birinin ortasında altının 98 dolarlık tarihi bir düşüş yaşaması, altının gerçekte nereye gittiğine dair soruları gündeme getiriyor.” dedi.
Elbette çok az kişi, bu haftaki düşüş hareketinden kaynaklı, altının yukarı yönlü ivmesine yönelik hasarın kalıcı olduğunu düşünüyor.
Perşembe günü Goldman Sachs, Ukrayna’daki durumun üzerine borsa yatırım fonlarının (ETF) desteğiyle altındaki rallinin 2.350 dolar ile yeni bir rekor seviyeyi görebileceğini söyledi.
Investing.com’da bizim yorumlarımız, altının daha da yükselerek 2.500 dolara çıkabileceğini gösteriyor.
Ancak o noktada zirveden 100-150 dolar arasında gün içi düşüşler de görebiliriz.
Altın Teknik Analiz
Dixit, altının en düşük direnç yolunun 1.916-1.921 dolar arasında görüldüğünü söyledi.
“Altın toparlanacak olursa yükseliş ivmesinin yeniden başlaması ve 1.975-2.000 dolar seviyelerinin yeniden test edilmesi için 1.916-1.921 dolar üzerinde günlük ve haftalık bir kapanışa ihtiyacı olacak.”
Feragatname: Barani Krishnan yazdığı emtia veya menkul kıymetlerde pozisyon sahibi değildir.