Dmitry Zhdannikov / Vladimir Soldatkin
LONDRA/MOSKOVA, 20 Ekim (Reuters) - Rusya'nın en büyük petrol kuruluşu olan Rosneft'in ROSN.MM , Bağdat hükümetinin, bağımsızlık girişimi yapan Kuzey Irak'ta askeri müdahaleye devam etmesine rağmen, bu bölgenin petrol boru hattının denetimini üstleneceği bildiriliyor.
Rosneft daha önce Kuzey Irak'ta 3.5 milyar dolarlık yatırım kararı almıştı.
Bu adım, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in ülkesinin, Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra Ortadoğu'da zayıflayan siyasi ve ekonomik etkinliğini artırma stratejisinin bir parçası olarak görülüyor.
Kuzey Irak'taki Kürt yönetiminin geçen ay yaptığı ve Bağdat'ın tanımadığı bağımsızlık oylamasına İran ve Türkiye de tepki gösteriyor. Özerk Kürt yönetiminin Bağdat, Ankara ve Tahran'la ilişkileri bu nedenle kriz içinde.
ABD'nin "provokasyon" olarak nitelediği referandumu, "Kürtlerin bağımsızlık isteğini anlayışla karşıladığını" söyleyen Rusya, fiiliyatta desteklemiş oldu.
Rosneft, boru hattının yüzde 60'ına sahip olacağını ve halen hattı işleten KAR Group'un kalan yüzde 40'ı elinde tutacağını açıkladı.
Anlaşmaya yakın kaynaklar, Rosneft'in projeye yatırımının toplam 1.8 milyar doları bulacağını söylediler.
Bundan ayrı olarak Rosneft, bu yıl Kürt yönetimine bütçesindeki açıkları kapatması için 1.2 milyar dolar vermişti. Rosneft ayrıca bölgede beş petrol arama bloğuna 400 milyon dolar daha yatırım yapacak.
Kürt doğal kaynaklar bakanı Aşti Hawrami dün İtalya'nın Verona kentinde yapılan bir sanayi konferansına katılanlara, "Size yalvarıyorum, Kürdistan'ı unutmayın" dedi.
Hawrami bu konuşmasından birkaç saat sonra Rosneft'in başkanı ve Putin'in yakını olan Igor Sechin'le boru hattı anlaşmasını imzaladı.
Sechin ise, Bağdat ve Erbil'e aralarındaki anlaşmazlıkları çözmeleri çağrısı yaptı.
Rosneft'in Kuzey Irak Kürt bölgesinin petrol altyapısında fiilen hakim hissedar olması, Kürt yönetimini Bağdat'ın ve komşularının baskısından koruyacak.
Erbil yönetimine yakın bir sektör kaynağı, "Burada yapılan hesap şu: Rosneft ve Rus hükümetinin buradaki varlığı güvenlik duygusunu güçlendirecek. İslam Devleti ile savaşıp onu yenen (Kürtler) kendilerini terk edilmiş ve İran'ın tehdidi altında hissediyorlar" dedi.
Kürt bölgesinin petrol ihracatı son ayların en düşük düzeyinde. Bu durum hem Rosneft'in hem de aralarında Glencore GLEN.L ve Vitol gibi büyük aracı ticari şirketlerin bulunduğu diğer büyük kreditörlerin alacaklarını tehlikeye sokuyor.
Kürt yönetimi, ileriye dönük petrol satışı vaadiyle Rosneft, işlemci kuruluşlar ve Türkiye'den 4 milyar dolara yakın borç aldı.
Boru hattının bu haftaki sevkiyatı alışılmış miktar olan günlük 600,000 varilden 200,000 varile düşerken işlemciler de söz konusu olan milyarlarca dolar nedeniyle tedirginlik içindeler.
Hattan petrol akışı, Irak ordusunun petrol kenti Kerkük'ü Kürt Peşmerge güçlerinin elinden almasının üretim sahalarında yarattığı aksamalar nedeniyle bu hafta azaldı.
Bağdat, petrol sevkiyatının büyük bölümünü Ceyhan'a giden ikinci bir hatta aktarma tehdidinde bulunuyor. Ancak Kürt yönetiminin inşa ettiği hattan gelen petrolün Ceyhan'a akmasıyla birkaç yıldır kullanılmayan bu eskimiş hattın yenilenmesi planlarını uzmanlar, büyük yatırım gerektireceği için gerçekçi görmüyorlar.
Rosneft, Erbil'e ait olan bağımsız boru hattını rehabilite etmeyi ve genişletmeyi tasarlıyor. Bağdat'ın hedefinde olan bu hattı Rosneft, üçte bir oranında kapasite artışıyla günde 950,000 varil petrol taşıyacak imkana kavuşmak istiyor.
Bu miktar, küresel petrol arzının yüzde 1'ine yakın.
Haberin orijinali için tıklayınız: Bu haber, linkleri yukarıda belirtilen haber ya da haberlerden derlenmiştir. Tam çevrilmiş metin olmayabilir (Haberi çeviren Ayşe Sarıoğlu; Redaksiyon Orhan Coşkun)