(.)
ANKARA, 17 Mayıs (Reuters) - Dolar/TL Merkez Bankası'nın "gerekli adımlar atılacak" açıklamasıyla küresel satış baskısı ve seçim öncesi Türkiye'ye özgü endişelerle gördüğü 4.5010 seviyesinden tarihi zirvesinden döndü.
Bankacılar ABD faizlerindeki yükselişin ve dolardaki değer kazancının devam etmesi nedeniyle gelişmekte olan para birimlerine yönelik baskının da sürdüğüne dikkat çekerken piyasada TCMB'nin bu süreci nasıl yöneteceğini izlemeye devam ediyor.
Bir çok bankacı TCMB'nin 7 Haziran'daki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında hatırı sayılır bir faiz artışı yapacağına kesin gözüyle bakarken bazı bankacılar TCMB'nin bu tarihi de beklemeden bir adım atmak durumunda kalabileceğini belirtiyor.
Bugün küresel piyasalarda haftalık işsizlik maaşı başvuruları takip edilirken ABD'nin 10 yıllık Hazine tahvil getirilerinin neredeyse yedi yılın zirvesine yükselmesi de piyasalarda yakından takip ediliyor.
Küresel piyasalarda dolar ise euronun İtalya'daki siyasi gelişmelerin euro bölgesinde daha fazla karışıklığa yol açacağı endişeleriyle beş ayın dip seviyesini görmesinin ardından yükseldi.
Doların başlıca altı para birimi karşısındaki seyrini izleyen endeks .DXY yüzde 0.2 düşüşle 93.180'e geriledi ancak dün gördüğü 19 Aralık'tan bu yana en yüksek seviyesi olan 93.632'ye yakın seyrediyor.
ABD faizlerindeki hızlı yükseliş ve dolardaki değer kazancı gelişmekte olan ülke para birimlerine yönelik küresel riskten kaçışı tetiklerden, petrol fiyatlarındaki yükseliş ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın söylemleri ise TL'yi ayrıca baskılayan bir unsur olarak ön plana çıkıyor.
Piyasalar bugünlerde TCMB'den enflasyondaki ek bozulmalara karşı daha kuvvetli adımlar beklerken, TCMB PPK toplantısına 75 baz puanlık faiz artışı ve ardından geçen hafta da döviz likiditesini rahatlatmaya yönelik bazı adımlar attı.
TCMB dün piyasalarda gözlenen sağlıksız fiyat oluşumlarının yakından takip edildiğini, gerekli adımların atılacağını açıkladı.
TCMB'den yapılan yazılı açıklamada, "Piyasalarda gözlenen sağlıksız fiyat oluşumları yakından takip edilmektedir. Gelişmelerin enflasyon görünümü üzerindeki etkileri de dikkate alınarak gerekli adımlar atılacaktır" denildi.
Dolar/TL'yi de tarihi zirvelerden sert gerileten neden TCMB açıklaması oldu.
Dolar/TL bugün 4.5010 ile test ettiği tarihi zirvesinden TCMB açıklamasına ilk tepki olarak 4.4410'a kadar geriledi. Dolar/TL düşüşünü sürdürerek günün en düşük seviyesi olan 4.3950'yi test ettikten sonra günü 4.43 civarında tamamladı.
Kur bu sabah saat 0857'de güne 4.4430/4.4470 seviyesinde başladı.
Sepet bazında TL 4.9099 ile tarihi zirvesini dün test ettikten bu sabah aynı saatte 4.8492/4.8549, euro/TL ise 5.3223 ile tarihi zirvesini gördükten sonra yine aynı saatte 5.2572/5.2632 seviyesinde bulunuyor.
Öte yandan bugün enflasyon dinamiklerinde son dönemde etkili olan ve piyasalar tarafından da yakından izlenen bir karar daha alındı.
Bakanlar Kurulu, benzin, motorin ve oto gazda, petrol fiyatları ve döviz kuruna bağlı artış yaşanması durumunda, bu mallara uygulanan özel tüketim vergisinin (ÖTV), gerçekleşen artış kadar azaltılmasına karar verdi. Başdanışmanı Cemil Ertem, kararı "Bu karar, enflasyon beklentilerini aşağıya çekerek, para politikası hedefleri için çok önemli bir destek olacaktır" sözleriyle yorumladı.
Brent ham petrolü LCOc1 bu sabah varil başına 79.48 dolar ile Kasım 2014'ten bu yana en yüksek seviyede. petrol fiyatlarındaki yükseliş ve TL'deki değer kaybı ulaştırma kalemi üzerinden enflasyonu etkileyen önemli bir unsur.
Öte yandan piyasaların takip ettiği bir diğer gelişme ise ABD'de dün sonlanan dava süreci oldu. ABD'nin İran yaptırımlarını ihlal etmekten suçlu bulunan Halkbank HALKB.IS yetkilisi Mehmet Hakan Atilla, davaya bakan Yargıç Richard Berman'ın dün açıkladığı karara göre 32 ay hapis cezası aldı. Atilla'nın hapiste kaldığı 14 aylık süre 32 aydan düşebilir ve Atilla iyi halden dolayı erken serbest bırakılabilir.
Erdoğan daha önceki açıklamalarında "Atilla kesinlikle suçsuzdur, onun beraatını bekliyoruz; bunun aksi adeta Türkiye'yi suçlu ilan etmek anlamına gelir" demişti.
TL bu yıl dolar karşısında yüzde 15'e yakın değer kaybederek gelişmekte olan ülke para birimleri arasında en çok değer kaybedenlerden biri durumunda.
TL son dönemde S&P'nin kredi notu düşüşü ve enflasyon endişeleri başta olmak üzere gelişmekte olan ülke para birimlerinden negatif ayrışıyor. Bankacılar TL'deki değer kaybına neden olarak dolardaki küresel değer kazancı, S&P'nin not indirimi, ABD faizlerinin yüzde 3'ün de üzerine yükselmesi, petrol fiyatlarındaki sert yükseliş, yaklaşan seçimler öncesi genişlemeci politikalar, son PMI verisinin ekonomideki beklenen bir ivme kaybının başlangıcına işaret etmesi, yüksek enflasyon ve yüksek cari açığı gösteriyorlar.
TL'deki değer kaybına, Erdoğan'ın seçimlerin ardından başkan olarak para politikalarında daha etkin rol oynayacağına yönelik açıklamaları da hız katıyor.
TAHVİL GETİRİLERİ SERT YÜKSELİŞTE
Öte yandan tahvil bono piyasasında ise ABD faizlerindeki yükseliş ve TL'deki değer kaybı ile birlikte 10 yıllık gösterge tahvil getirisi Salı günü 84 baz puan yükseldikten sonra dün geriledi.
Gösterge 10 yıllık tahvil getirisi 27 Nisan haftasını yüzde 12.60 seviyesinden kapadıktan sonra yönünü sert yukarı çevirdi. Dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 14.76 seviyesinde gerçekleşirken, valörde son işlem yüzde 14.63 oldu. Bu verilere göre üç haftadan kısa sürede gösterge 10 yıllık getiri 2 tam puan yükseldi.
Gösterge iki yıllık tahvilde ise dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 16.77, valörde son işlem yüzde 16.14 seviyesinden gerçekleşti.