Yazar: Barani Krishnan
Investing.com – Ne haftaydı ama – ve piyasalar için ne hafta olacak ama. Başkanlık trajedisi düşündüğümüzden daha erken yatışabilir – şimdilik – ama etkisi farklı hisse, tahvil, döviz ve emtia piyasalarına yayılacak.
2020 Seçimlerinin iç savaş korkusuna karşın şaşırtıcı biçimde sakin geçtiği düşünülürse Wall Street’te ve küresel hisse senedi piyasalarında rahatlatıcı bir ralli yaşanabilir. Ve bir güvenli liman para birimi olarak duran dolar, riske girmenin tam kapsamlı moda geçmesi ile daha da sert bir darbe alabilir.
Batan bir dolar, altına, yaklaşık 2.080 dolarlık rekor seviyelere ulaştığı Temmuz sonu Ağustos başından beri görülmeyen bir artış hızı verebilir.
Bu, özellikle 20 Ocak 2021 Açılış Gününden önceki topal ördek seansı sırasında koronavirüs ekonomik teşvik paketiyle ilgili görüşmelerin ciddi şekilde devam etmesi durumunda geçerlidir. Tarih bir yol göstericiyse anlamlı bir şeyi başarmak, iki taraf arasında birbirine karşı çok fazla güvensizlik ve küçümseme olması ile neredeyse imkansız olacaktır.
Yine de Biden’ın ılımlı ve bütüncül yaklaşımı bazı Cumhuriyetçilere hitap edebilir ve Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi de dahil olmak üzere kendi Demokrat meslektaşlarından bazılarının katı taleplerini yumuşatabilir.
Yani altın boğaları, en azından Ocak ayında Senato’dan geçer not alabilecek bir mali plana zemin hazırlayacak teşvik görüşmelerini umut etmekle hata yapmaz. Bu beklenti ile altın fiyatları Pazartesi günü yükselişe geçerek 2.000 dolar hedefine doğru yükselebilir, yatırımcılar riskten korunma için hazırlanırken sarı metal nihayetinde doların değerinin düşürülmesine yol açacaktır.
Petrole gelince gidişat bakımından tam tersi bekleniyor.
Petrol yatırımcılarının aklındaki en önemli şey, enerji için Biden Planının “ne kadar yeşil” olacağı. Seçilmiş cumhurbaşkanının sunduğu 2 trilyon dolarlık teklifin, partisinin yalnızca iklim değişikliğiyle değil aynı zamanda sosyal adalet, istihdam, barınma ve sağlık hizmetleri gibi meselelerle de agresif bir mücadele yürütmeyi amaçladığı Yeşil Yeni Düzen’e göre daha küçük ve daha az agresif olacağını duyduk.
Durum böyle olsa da petrol yatırımcıları için asıl önemli olan, Biden politikalarının hidrolik kırılma üzerinde büyük bir baskı yapıp yapmayacağı ve nihayetinde yenilenebilir enerji için fosil yakıtları durdurup durdurmayacağı.
Uzun dönem için cevap evet ancak bunun yakın zamanda olması pek olası değil. Aslında merkezci yaklaşımı göz önüne alındığında Biden'in enerji teknesini tamamen sarsması pek olası değil ve ilk görev döneminin sonuna doğru petrol üretiminde büyük bir aksama olup olmayacağına dair şüpheler var.
Kayıtlara geçsin; gelecek olan başkan, federal topraklarda ve sularda yalnızca yeni petrol ve gaz sondajına izin vermeyi yasaklamayı taahhüt etti. Uzmanların hukuki görüşü, yeni sondaj izinlerine ve hatta kira satışlarına yönelik geniş bir yasaklamanın derhal uygulamaya koymasının zor olacağı yönünde.
Ancak Biden'in Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'ne (OPEC) yakında selefi olacak Donald Trump kadar dostane davranmayacağına dair hakiki bir korku da var. 180 derecelik bir dönüşle Trump, 2018 ara seçimlerinden önce petrol fiyatlarını düşürme baskısı ile OPEC'in boğazına çökmek yerine Mart ayında ham petrolü eksi 40 dolara çıkaran, piyasanın gelmiş geçmiş en kötü krizi sırasında karteli kurtarmaya gitti.
Petrol yatırımcıları arasındaki bir başka büyük korku da Biden'in İran'la Obama dönemi nükleer anlaşmasına ne kadar çabuk geri dönerek Trump yönetiminin son iki yılda yaptırımlar yoluyla fiilen durdurduğu Tahran'ın petrol ihracatına devam etmesine izin verecek olması.
Yaptırımlardan kurtulmuş bir Tahran, küresel üretime günde bir milyon ila iki milyon varil petrol ekleyebilir ve bu da Covid-19 salgınının neden olduğu düşük talepten mustarip olmaya devam eden bir pazardaki ham petrol fiyatlarını ciddi şekilde etkileyebilir. Geçen ay iç savaş halinde olan gruplarla barış anlaşması imzalanmasından bu yana pazara efsane gibi dönen bir diğer büyük OPEC üyesi olan Libya'da üretim artmaya başladı bile.
İran'a yönelik yaptırımlar, Trump'ın görevinin biteceği 20 Ocak’a kadar devam edecek olsa da İslam devletindeki petrolün akabinde piyasaya geri dönme olasılığı, ham petrol fiyatları üzerinde baskı oluşturarak 40 dolar seviyelerine dönüşü zorlaştırabilir.
Yakın vadede petrole baskı yapacak bir şey de sosyal aktiviteyi ve petrole olan talebi sınırlayabilecek Covid-19 güvenlik önlemlerinin sıkılaştırılması olacaktır. Cumartesi günü seçilmiş cumhurbaşkanının ilk konuşmasında Biden, geçici bir koronavirüs müdahale ekibi oluşturduğunu söyleyerek Trump yönetiminin salgına yönelik rahat yaklaşımına karşı güvenliğe daha sıkı bir bağlılığın sinyalini verdi.
Enerji Piyasası Özeti
Petrol fiyatları Cuma günü kapanışa düştü, ancak hafta bazında toparlandı ve Demokrat Joe Biden, Başkan Donald Trump'ın sonuca yasal olarak karşı çıkma yemininin ortasında Beyaz Saray'a giderken siyasete karşı hassas olan emtia için şaşırtıcı olmayan bir dalgalanma sergiledi.
WTI resmi seansı 1,65 dolar düşüşle 37,14 dolarda bitirdikten sonra 37,46 dolarda işlem gördü. Ancak hafta bazında %3,8 artış yaşayarak Haziran ortasında 33,64 dolar altında olan düşük seviyeden güçlü bir toparlanma sergiledi.
Brent 1,48 dolar düşüşle 39,45 dolara düştü. Brent hafta bazında %5,3 yükseldi.
Price Group Futures analisti Phil Flynn, “başkanlık yarışı henüz sonlanmamışken piyasanın riske karşı tutumu aşikâr” dedi.
“Esas sebep hala, petrol ve benzin talebinde daha çok yıkıma yol açma endişesini artıran koronavirüs. Ayrıca enerji alanındaki iş kayıpları da artıyor.”
9,6 milyon Amerikalı Covid-19 virüsü kaptı ve 233.000 kişi de virüsle ilişkili komplikasyonlardan dolayı yaşamını yitirdi.
Cuma günü hükümetin aylık iş verilerinin gösterdiğine göre ABD Ekim ayında 638.000 iş artışı görerek beklentileri aştı ancak Eylül ayındaki büyüme oranından düşük bir artış yaşandı.
Ekonomi, Covid-19’dan kaynaklı karantinaların zirvesinin yaşandığı Mart ve Nisan ayında toplamda 21 milyon iş kaybetti. Mayıs ayında 2,5 milyon ve Haziran ayında 4,8 milyon iş ile güçlü bir toparlanma paylaştı. İş artışı o zamandan beri yavaşladı; Temmuz ayında 1,8, Ağustos ayında 1,5 milyon ve Eylül ayında 672.000.
Önümüzdeki Haftanın Enerji Takvimi
Pazartesi, 9 Kasım
Genscape Cushing ham petrol stok tahminleri (özel veri)
Salı, 10 Kasım
Amerikan Petrol Enstitüsü’nün petrol stoklarına ilişkin haftalık raporu.
Çarşamba, 11 Kasım
EIA ham petrol stoklarına dair haftalık rapor.
EIA benzin stoklarına dair haftalık rapor.
EIA distile stoklara dair haftalık rapor.
Perşembe, 12 Kasım
Cuma, 13 Kasım
Baker Hughes haftalık petrol kulesi sayımı.
Kıymetli Maden Piyasaları Özeti
ABD seçimlerinde Demokrat Joe Biden’in liderliği ekonomik teşvik umutlarını yeniden canlandırırken altın, yaz sonrası en büyük rallilerinden birinde hafta bazında yaklaşık %4 arttı – ancak Başkan Trump yanlısı karşı taraf, bu tür planlarla mücadele etme sözü verdi.
Aralık vadeli altın resmi seansı 28,20 dolar artışla 1.951,70 dolar ile bitirdikten sonra 1.952,05 dolardan işlem gördü. Altı haftanın düşük seviyesi olan 1,961,75 doları gördükten sonra hafta bazında %3,8 yükseldi.
Spot altın 1,69 dolar artışla 1.951,21 dolarda kapattı. Hafta bazında %3,9 arttı.
OANDA analisti Ed Moya, “ABD’deki Covid-19 tekrar karantinaya girmeye zorlayacak ve Kongre’nin Aralık ayına kadar en az 1 trilyon dolarlık teşvik çıkarmasına yol açacak” dedi. “Teşvik ticaret dalgası çoğu kişinin beklediği kadar büyük olmasa da altının, Ekim ayının ticaret aralığını kırmasına yardımcı olacaktır.”
Kongre'yi kontrol eden Demokratlar, Mart ayında Koronavirüs Yardım, Destek ve Ekonomik Güvenlik (CARES) teşvik paketini geçirmek için Trump yönetimi ve Senato Cumhuriyetçileri ile anlaşmaya vardı. Bu paket, işçiler için maaş çeki koruması, işletmeler için krediler ve hibeler ve vatandaşlar ve sakinler için diğer kişisel yardımlar olarak yaklaşık 3 trilyon dolar dağıttı.
O zamandan beri iki taraf, CARES'in ardından yapılacak bir yardım planında çıkmaza girdi. Binlerce Amerikalı, özellikle de havayolları sektöründekiler, daha fazla yardım almadan işlerini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalırken anlaşmazlık, esasen yeni teşvikin boyutuyla ilgiliydi.
Meclis Başkanı ve Kongre’de Üst Düzey Demokrat Nancy Pelosi, Cuma günü gazetecilere verdiği demeçte bir sonraki acil önceliğinin, seçim nedeniyle bozulan Covid-19 teşvik görüşmelerine devam etmek için Trump yönetimi üyelerini ikna etmek olduğunu söyledi.
Demokratlar ile Trump yönetiminin mevcut üyelerinin, "topal ördek" denilen seansta görüşmelere devam etmek için yeni başkanın 20 Ocak’taki Açılış Günü’ne kadar vakti var.
Pelosi, “yönetimi masaya tekrar oturmaya çağırıyorum” dedi. "Kongre, (Covid-19 için) Çok Amaçlı Ödenekler tasarısını geçirmeyi taahhüt etti. Topal ördekteki çalışmalarımızın özü bu, bu yüzden yüz binlerce insanı öldüren ve milyonlarca insanı daha enfekte eden bir salgınımız olmaz.”
Ancak üst düzey Kongre Cumhuriyetçisi Mitch McConnell, Pelosi'nin büyük bir teşvik planlarına karşı savaşmaya devam edeceğini belirtti. İşsizlik oranındaki %1'lik düşüş de dahil olmak üzere pandeminin etkilerini hedefleyen daha küçük bir teşvik paketinin yeterli olacağını gösteren ekonomik istatistiklere işaret etti.
McConnell gazetecilere verdiği demeçte, "bunların, bu mesele için 3 trilyon dolar daha atmak yerine daha küçük bir şeyin uygun olacağını söyleyerek son birkaç aydır yaptığım argümanı güçlendirdiğini düşünüyorum” dedi.