Yazar: Barani Krishnan
Investing.com – OPEC’in yeniden teyit edilen çarı Vladimir Putin’e selam olsun.
Abdülaziz bin Salman son birkaç haftadır yeteri kadar sürpriz yaşamamış gibi, Suudi Enerji Bakanı, Riyad ve OPEC’teki diğer müttefiklerin sunduğu ek arz kesintilerini Moskova’nın kabul etmeye hazır olmadığını öğrendiğinde bir şok daha yaşadı.
Petrol piyasasındaki herhangi birinin bildiği üzere derin kesintiler, ayı bir piyasada ham petrol fiyatlarını yeniden yükseltmeye başlaması için yatırımcı güvenini iyileştirmenin anahtarı.
Kesintilerin gerçekten gerekli olup olmaması – Rusya’nın kararının tam olarak durduğu nokta – tartışmalı. Çünkü hiç kimse Çin’deki koronavirüs krizinin ne kadar sürebileceğini ya da kötüleşebileceğini gerçekten bilmiyor.
Mantıklı olan varsayım, patojen için tedavi bulunduğunda petrol talebinin kendini kısa sürede düzeltecek olması.
Yine de, herhangi bir krizde olduğu gibi, kesin bir çözüm ortaya çıkana kadar insanları yapılabilecek her şeyin yapıldığı konusunda tatmin etmek için pek çok iyileştirici çabaya ihtiyaç var.
Petrol vakasında ortak sağduyu bize, OPEC’in 1,2-2,1 milyon varil üzerine günlük 600.000 varil daha kesinti yapma planının, Bloomberg’in sadece üç hafta içinde Çin’in alımında 3 milyon varil azalma olduğuna ilişkin tahmininin ardından piyasayı yatıştırmak için çok yararlı olduğunu söylüyor.
Ancak Kremlin bu şekilde düşünmüyor.
Enerji Bakanı Alexander Novak’ın deyişiyle, Rusya’nın OPEC’in sunduğu ek petrol üretim kesintisine katılıp katılmama kararı için daha çok zamana ihtiyacı var. Çünkü küresel talep güçlü olmaya devam etse de ABD ham petrol üretim büyümesinde yavaşlama olabileceğine inanıyor.
Şimdi kayaç petrolde zirve olduğunu ve ABD petrol üretiminin istikrarlı bir düşüşe geçtiğini hepimiz duyduk. Buna rağmen ABD Enerji Bilgilendirme Dairesi (EIA) her geçen yıl daha da yüksek öngörülerini sürdürüyor. örneğin Enerji Bakanı Dan Brouillette Cuma günü yaptığı açıklamada, ABD’nin 13 milyon varillik mevcut rekor üretiminin gelecek yıllarda 15-16 milyona ulaşabileceğini söyledi.
Birçok kişi kayaç petrol beklentileri ile ilgili Brouillette ile aynı fikirde olacaktır. Ancak koronavirüs krizinden dolayı rafineriler görünür şekilde daha az ham petrol alıp, havayolları her geçen gün jet yakıt tüketimini azaltırken, birinin Novak’ın petrol talebinin güçlü olduğu teorisini kabul ettiğini hayal etmek zor.
Elbette Novak’tan duyduğumuz bir şeyin kendisinin kararı olmadığını biliyoruz çünkü Rusya için bu kadar önemli bir şeyin kararını tek başına verebilecek tek kişi başkan Putin’den başkası olamaz.
Garip olan şey, Rusya’nın OPEC konusunda kararsızlığının Putin ve Suudi Kralı Salman bin Abdülaziz’in Pazartesi gecesi bir telefon görüşmesinde küresel enerji piyasasını tartışmasının üzerinden bir hafta bile geçmemişken gelmiş olması. Kremlin’in açıklamasına göre her iki lider de “OPEC+ içerisindeki işbirliğini sürdürmeye hazır olduklarını” teyit etti.
Ancak OPEC’i yeteri kadar takip eden herkes, Suudi Arabistan 13 üyeli karteli resmi olarak yönetirken, Moskova’nın yüksek ham petrol üretimi göz önüne alındığında grubun bir müttefiki olan Rusya darbesinin son yıllarda oldukça artmış olduğunu da bilecektir. ABD, petrol üretiminde dünyanın bir numarası olsa da ABD sondajının bağımsız yapısı ülkenin herhangi bir OPEC kesintisine katılımını engelleyerek karteli Rusya işbirliğinin merhametine bırakıyor.
2016 yılında sözde OPEC+’ın petrol arzı manipülasyonunu başlatan Riyad-Moskova’nın tasarladığı kesintilerin ilk turundan beri Suudiler, ham petrol fiyatlarını yükseltmek için grup içindeki ağırlığından dolayı gittikçe Putin’e daha bağımlı hale geldi. Bu, Suudilerin her kesintide aslan payını almasına ve Rusya’nın kendi hedeflerine zar zor ulaşmasına rağmen gerçekleşti.
Yakın tarihte ilk kez bu haftaki OPEC toplantısı, Rusya’nın arz kesintisi planında ayak sürümesinden dolayı planlı olmayan bir günün daha eklenmesiyle üç güne uzatıldı. Bu dramaya rağmen, Putin, 600.000 varillik ek kesintinin gerekli olup olmadığına Pazartesi günü karar verebilir ve ham petrol fiyatları cansuyu elde edebilir.
Yine de mesele şu ki: Abdülaziz, Suudi Arabistan’ın üst düzey petrol işini ve OPEC sorumluluğunu aldığı Eylül ayında şiddetle bağımsızlık arayarak aşırı üretim yapan üyelere katı davranma ve piyasayı dengede tutmak gerektiğinde “bunu tek başına yapma” sözü verdi. Yaşanan koronavirüs krizi Suudilerin ve OPEC’in kalanının önemli müttefik Rusya olmadan ne kadar kırılgan olduğunu gösterdi.
Selefi Halid al-Falih gibi Abdülaziz de OPEC tahtında otursa da kartelin gerçek patronunun tek bir toplantıya bile katılmayan Putin olduğunu fark ediyor.
Petrolü bir yana bırakalım, koronavirüs krizi altına ne yaptı?
Altın vadeli işlemleri 1.500 dolar üzerinde seyredip sarı metalin yakın vadedeki gidişatına ilişkin yatırımcıları muammada bırakarak Cuma günü haftalık ilk kaybını paylaşırken, bu da askıda kalan bir başka soru gibi görünüyor.
Enerji Özeti
Petrol fiyatları Cuma günü art arda beşinci haftalık kaybını paylaştı.
Ham petrolün Londra merkezli göstergesi Brent, 46 sent düşüşle 54,47 dolara geriledi.
New York merkezli WTI 63 sent düşüşle 50,32 dolardan işlem gördü.
Hafta bazında Brent %6,3 ve WTI %2,4 kayıp yaşadı. Beş haftanın toplam kaybı her iki gösterge için de %22 üzerinde olarak onları ayı piyasası bölgesinde bıraktı.
Chicago’da Price Futures Group’ta kıdemli enerji piyasası analisti olan Phil Flynn, “petrol fiyatları koronavirüsten kurtulamaz” dedi.
“Virüsün nasıl kontrol altına alınmış olduğuna ilişkin çelişkili raporlar, ekonomik büyümeye ilişkin korkuları artırıyor.”
OPEC, en az 25 ülkeye yayılarak 630 insanın ölümüne yol açan ve 31.000 kişiye bulaşan koronavirüs salgınından önce bu çeyrek dönemde günlük 2,1 milyon varil kesinti taahhüdü vermişti.
OPEC’in salgından kaynaklı talep korkularını yatıştırmak için 600.000 varillik ek kesinti teklifi, Rusya nedeniyle askıda.
En büyük enerji alıcısı Çin’de otomobil imalatından seyahat sektörlerine kadar tüm sanayiler salgından dolayı felce uğradığından, petrol, Ocak ayında bir yıl içindeki en büyük aylık kaybını gördü.
Önümüzdeki Haftanın Enerji Takvimi
Pazartesi, 10 Şubat
Genscape Cushing ham petrol stok tahminleri (özel veri)
Salı, 11 Şubat
Amerikan Petrol Enstitüsü’nün petrol stoklarına ilişkin haftalık raporu.
Çarşamba, 12 Şubat
EIA petrol stoklarına dair haftalık raporu.
Perşembe, 13 Şubat
Cuma, 14 Şubat
Baker Hughes haftalık petrol kuyusu sayımı.
Kıymetli Maden Özeti
Koronavirüs korkularından dolayı kâr realizasyonu yaşayarak yedi haftadır ilk kez kayıp yaşayan sarı metal, 1.500 dolar üzerinde seyretti.
Nisan vadeli altın vadeli işlemleri 3,40 dolar artışla 1.573,40 dolar oldu ve art arda üçüncü günde kazanç elde etti.
Ancak Investing.com verilerinin gösterdiği üzere haftalık bazda %0,6 düşüş yaşayarak Aralık ortasından beri bir hafta içinde ilk kez düşüş yaşadı. Koronavirüse ilişkin küresel bir korkunun bir nebze yatışmasının ardından kimi yatırımcılar son getirilerden kâr ederken, dalgalı bir haftanın sonunda kayıp yaşandı.
Spot altın 5,62 dolar artışla 1.572,18 dolara yükseldi. Haftalık bazda külçe göstergesi üç haftanın ilk düşüşünü yaşayarak %1,1 kaybetti.
Altının haftalık kaybı ABD’nin hisse senedi piyasalarındaki bir düşüşle hafifledi.
New York’ta RBC Wealth Management kıymetli metal analisti George Gero, “altın, ani tersine dönüşlere yol açabilecek siyasi, ekonomik ve hisse senedi piyasasına ilişkin manşetlere karşı hala bir koruma görevi görüyor” dedi.
Yatırımcılar küresel piyasalardaki zayıflık karşısında güvenli liman altına doluştukça, altın fiyatları bu hafta 1.600 dolar aralığında işlem gördü.