(CEO'ların açıklamalarının detayları eklendi)
Ceyda Caglayan
İSTANBUL, 7 Kasım (Reuters) - Türkiye'nin önde gelen holdingleri, stratejik opsiyonlar ve işbirliklerinin de radarda olacağı 2018'de yurtiçi ve yurtdışında büyüme fırsatlarını değerlendirmeye devam etmeyi planlarken; zorlaşan finansman koşulları, kurdaki oynaklık ve jeopolitik riskler işdünyasının önündeki en temel riskler olarak sıralanıyor.
Holding CEO'larına göre diğer gelişmekte olan ülkelerden ayrışmaması gereken Türkiye'nin ekonomik ve siyasi kırılganlığının artmaması hayati önem taşırken; yurtdışında artan korumacılık duvarları ise özellikle ihracatçı şirketleri zorlayabilir.
CEO Club toplantıları kapsamında "CEO Ajanda 2018"de konuşan Borusan Holding CEO'su Agah Uğur, "Türkiye'nin kendisini diğer gelişmekte olan ülkelerden farklılaştırmaması, daha kırılgan hale getirmemesi lazım. Bu, ekonomi politikaları da olabilir; etrafımızdaki zor siyasi ortam içinde kendimizi ayrıştırmayacak bir yer bulmak da olabilir" dedi ve ekledi:
"Böyle bir dönemde kırılgan ve ayrıştırılmış bir ülke mutlaka olumsuz etkilenecektir. Hele bizim gibi yurtdışı fonlara çok bağımlı bir ülke olarak bu daha da hassasiyet taşıyor. Yurtdışından hem stratejik hem daha finansman odaklı akışın azalmadan devam etmesinin sağlanamaması bir numaralı risk."
Sabancı Holding CEO'su Mehmet Göçmen de, jeopolitik ortamın Türkiye'ye getireceği kırılganlık ve küresel finans çevrelerinde beklenen bazı gelişmelerin yaratabileceği ilave kırılganlığa dikkat çekerek, "Başarı öykümüz bu iki unsuru nasıl yönettiğimiz ve buradan ne kadar az etkileneceğimizle bağlı olacak. Bu da bizim ekonomimizin 2018'deki ana performansını oluşturacak" dedi.
Göçmen ayrıca petrol fiyatlarındaki yükselişin kalıcı hale gelmesinden kaynaklanabilecek sorunlar, yüksek enflasyon, yüksek kur ve buna bağlı olarak iç pazarın daha iyi yönetilmesi zorunluluğuna dikkat çekti.
ŞİRKETLERİN YABANCI PARA RİSKİ SINIRLARA GELDİ
2017'nin "iyi" bir yıl olarak tanımlanabileceğini; ancak ülke ekonomisinin kalıcı reformlara muhtaç olduğu gerçeğini değiştirmediğini belirten Göçmen, "Büyüyor olmamıza rağmen yüksek enflasyon noktasına gelindi. Dolardaki ve yabancı paradaki risklerimizi tekrar sınırlara çekti. Türkiye'nin daha sürdürülebilir tedbirlere ihtiyacı var" diye konuştu.
Doğuş Grubu CEO'su Hüsnü Akhan da yapısal tedbirlerin hızlı bir şekilde hayata geçirilmesi gerektiğini belirterek, "Jeopolitik riskler iç piyasamızı zaman zaman olumsuz etkiledi ve daha volatil bir piyasa ile karşı karşıya kaldık. İç tüketime dayalı büyüme hızlandıkça cari açıkta artış olabiliyor. Bunu da önlemenin yolu bir takım yapısal tedbirlerin hızla şekilde gündeme alınıp uygulanmasından geçiyor" diye konuştu.
Zorlu Holding CEO'su Ömer Yüngül ise, yüksek enflasyon, kur istikrarı ve finansman konusunu 2018'de en önemli unsurlar olarak gördüğünü söyledi.
Yüngül, "En büyük risk finansman olacak. Finansmanı bu kadar yüksek yüzdelerle iş yapmak çok zor olacak" dedi.
Yüngül ve Uğur ayrıca, ihracatçı şirketler için önümüzdeki dönem için en büyük risklerden birinin de dünyada artmaya başlayan korumacılık duvarları olduğuna dikkat çekti.
YURTİÇİ-YURTDIŞI YATIRIMLAR 2018'DE SÜRECEK
Diğer yandan potansiyel risklere karşı 2018'de büyüme planlarını sürdüren holdingler; yurtiçi ve yurtdışı yatırım planlarının yanı sıra stratejik opsiyonları da radarlarına almış durumda.
Doğuş Grubu CEO'su Akhan, "2018 bizim için inorganik büyümeden çok, organik büyüme şeklinde gerçekleşecek... Hem yurtiçi hem yurtdışı yatırımlarımız var. Ama rakamsal olarak ağırlıklı yatırımlarımız 2018'de yurtiçinde olmaya devam edecek" dedi ve ekledi:
"Bizim için önemli olan, yatırım yaptığımız markalar ya da ortaklıklarda bir değer yaratmak. Bu değeri de daha sonra finansal ya da stratejik yatırımcılara bir anlamda yatırım yapmalarına sunmak. O çerçevede de çalışmalarımız var. Bize yaklaşan gruplar ya da fonlar var, bunlar da değerlendirmelerimiz içinde. 2018 yılında bu konularda da bir takım adımlarımız olabilir."
Mevcut durumda 19 olan otel sayısını üç yıl içinde 25'e çıkaracaklarını söyleyen Akhan, "Galataport projesi tüm hızıyla devam ediyor... Hedefimiz 2019 sonunda bütün alanı işletmeye almak" dedi.
Kibar Holding CEO'su Saka da, 2018'de grup olarak yatırımlara devam edeceklerini belirterek, "Büyüme platformunu daha çok yurtdışında görüyoruz. 2018 yılında da bununla ilgili çalışmalarımızı yoğunlaştıracağız. Amerika bizim ürünlerimiz açısından önemli bir pazar. Önce satış sonra üretimle ilgili fırsatlara bakıyor olacağız" dedi ve ekledi:
"Alüminyum tarafında Türkiye'de önemli bir yatırımın arifesindeyiz. Teşviklerle ilgili dosyamızı hazırladık verdik. Havacılık otomotiv savunma sanayi gibi alanlar dışa bağımlılığı ortadan kaldıracak bir yatırım olacak."
Saka'nın verdiği bilgiye göre, söz konusu yatırımın 800 milyon dolar civarında olması planlanıyor.
Sabancı CEO'su Göçmen de, topluluğun 2018 stratejisi ile ilgili yaptığı değerlendirmede, "Daha dengeli bir portföy yapısına ulaşmak için içinde bulunduğumuz alanlarda atacağımız adımlar ve bütün bu dengeli yapı içerisinde de bizi daha ileriye taşıyacak değişik stratejik opsiyonları değerlendirmek de 2018'in ana noktaları bizim açımızdan" diye konuştu.
Önümüzdeki dönemlerde maden metalürjisine ağırlık vereceklerini söyleyen Zorlu Holding CEO'su Yüngül ise, "Nikel kobalt tesisimizi önümüzdeki yıllarda mevcudun iki misli daha büyüterek hem yeni nesil pillerin temel malzemesini yapacağız hem de özellikle önümüzdeki dönemlerde çok popüler olacak nano malzemeler. Bunların da yatırımına 2018'de başlayacağız. 2021 başında da üretime geçmeyi planlıyoruz. Lityumun da çalışmalarını yapıyoruz" diye konuştu.
Doğan Holding CEO'su Yağmur Şatana da perakende, medya, enerji, sanayi ve hizmette hızlı büyüme isteklerinin sürdüğünü söyledi.