Yatırım Kârlılığı (ROI)

Yatırım Kârlılığı Nedir?

Yatırım kârlılığı, ya da kısaca ROI, bir yatırımın kârının maliyetine oranıdır. Yatırımcılar ve şirketler tarafından sermayeyi riske etmenin verimliliğini ölçmekte kullanılır.

Benzer alternatiflere göre yüksek bir yatırım kârlılığı, bir yatırımın riske değer olduğuna işaret eder. Benzerlerine göre düşük bir yatırım kârlılığı ise sermayenin başka yöntemlerle daha verimli bir şekilde kullanılabileceğini gösterir.

ROI; emlak, sanat eseri ya da hisse gibi her yatırıma uygulanabilir.

ROI Nasıl Hesaplanır?

ROI = Net Kâr / Net Maliyet

Net Maliyet = Varlığı Satın Alma Maliyeti + İşlem Masrafları + Finansman Masrafları + Diğer Masraflar

Net Kâr = Varlığın Yeni Değeri - Net Maliyet

Pratikte Yatırım Kârlılığı

AAA yatırımcısı XYZ şirketinin 100 adet hissesini hisse başına 10 Dolar'dan alır. İşlem kredi hesabından gerçekleştirildiği için AAA kişisel sermayesinden sadece 500 Dolar kullanır ve komisyoncusu da kalan 500 Dolar'ı kendisine borç verir. Komisyoncu bu işlem için %5'lik bir yıllık bileşik faiz ve 5 Dolar işlem ücreti uygular.

Tam bir yıl sonra hisse fiyatı 20 Dolar'a yükselir ve AAA elindeki tüm hisseleri satar. Varlığa sahip olmak için cebinden çıkan para 100 hisse için 500 Dolar, işlem ücreti olarak 5 Dolar ve komisyoncu için 25 Dolar'lık faiz olduğu için toplam yatırım maliyeti 500 + 5 + 25 = 530 Dolar oldu.

Yatırımın net kârı; hisse başına 20 Dolar'dan 100 hissenin değeri olan 2000 Dolar'dan komisyoncunun ödünç verdiği 500 Dolar'ı, AAA'nın kendi yatırımı olan 500 Dolar'ı ve işlem maliyeti olan toplam 30 Dolar'ı çıkardığımızda 970 Dolar oldu. Sonuç olarak bu yatırımın kârlılığı 970/530 = %183 oldu.

Etkili Bir Metrik Olarak ROI'nin Kısıtlamaları

ROI, risk ve fırsat maliyeti gibi karşılaştırmalar yaparken kullanılan bir metrik olarak bazı kısıtlamalara sahip. ROI değerlerinin doğru bir karşılaştırılmasının yapılabilmesi için yatırımın risk profili değerlendirmeye alınmalıdır.

Yukarıdaki örnekte, bir yıl için %183'lük bir yatırım kârlılığı çok yüksek, bu da XYZ şirketine yapılan yatırımın çok riskli olduğuna işaret ediyor. Kazançlar bir ilacın devlet onayı alması ya da önemli teknolojik bir yenilik gibi iyi bir haber ya da gelişme sayesinde elde edilmiş olabilir, ancak hisse fiyatı XYZ'yi olumsuz etkileyecek bir haber yüzünden dramatik bir çöküş de yaşayabilirdi. Eğer AAA daha düşük bir risk profiline sahip bir hisseye yatırım yapmış olsaydı, bu iki yatırımı karşılaştırmak, elma ve armutu karşılaştırmak gibi yanlış olurdu.

Yatırım kârlılığı ayrıca kâr elde edebilmek için geçmesi gereken süreyi değerlendirmeye almaz ki bu süre zarfında sermaye farklı bir yatırım fırsatı için de kullanılabilir. Örneğin, AAA yatırımcısı aynı sonuçları alabilmek için aynı pozisyonda 10 yıl kalmak zorunda olsaydı, finansman masrafı yüzünden yatırım kârlılığı düşerdi ve bu yeni oranın yıllık kârlılık oranı 10 kat düşerdi. Finansman masraflarıyla birlikte 10 yıllık yatırım kârlılığı (2000-500-500-255)/755 = %98'e, yıllık yatırım kârlılığı ise %9,8'e düşerdi.

Investing.com'da Yatırım Kârlılığı Araçlarının Kullanımı

Investing.com'un Kâr Hesaplayıcı'sı vadeli işlemlerin ve Forex işlemlerinin kârlılığını hesaplamak için kullanışlı bir araçtır. Sayfadaki arama kutusundan istediğiniz piyasayı seçebilir, Hesapla butonuna tıklayarak kâr ya da zararı hesaplayabilirsiniz.

Hesaplamalarda son döviz kuru oranları ve vadeli işlem sözleşme özellikleri otomatik olarak kullanılır. Ayrıca sitede bulunan her menkul kıymetin anasayfasında her yatırımın kârlılığını hesaplamak için kullanılabilecek grafikler ve tarihsel veriler bulunur, örn. Amazon (NASDAQ:AMZN).