Tahvil Nedir?

Tahvil Nedir?

Tahviller Nasıl İşler?

Tahvil, bir borç alıcının belli bir miktardaki sermayenin belirli bir süreliğine kiralanması için yarattığı bir borç enstrümanıdır.

Tahvilin alıcısı, borç veren ya da tahvil sahibidir. Borcu veren, tahvilin vadesi dolana kadar belirli tarihlerde borç alandan faiz ödemeleri alır. Tahvilin vadesinin dolmasının ardından borcu alan kişi asıl miktarı borcu verene geri öder.

Hükümetler, kurumlar, belediyeler ve şirketler ekipman alımı, yeni projeler ve varolan borçlarına yeni finansman sağlamak amacıyla kaynak yaratmak için tahvil çıkarabilirler. Tahvil çıkarmak bir bankadan kredi almaktan daha cazip olabilir çünkü tahvil borç alıcı tarafından oluşturulur, banka kredilerinin maliyetleri ve şartları ise genellikle daha pahalı ve kısıtlayıcıdır.

Borç alınacak spesifik miktara nominal değer adı verilir; belirlenen süre ise vade tarihidir. Borç alıcının yapacağı düzenli ödemeler yıllık ya da yarı yıllık olarak gerçekleşir, yapılacak ödemenin miktarı ise nominal değerin yüzdeliği şeklinde belirtilen yıllık kupon oranıyla belirlenir.

Örneğin, XYZ şirketi nominal değeri 1000 Dolar, 3 yıl vadeli, %5'lik kupon oranına sahip ve yarı yıllık kupon ödemesi olan bir tahvil satarsa, tahvil sahibine (yatırımcıya) üç yıl boyunca altı ayda bir 25 Dolar öder. Genellikle tahvil geliri olarak adlandırılan bu getiri yıllık %5'e tekabul eder ve 3 yıl sonunda XYZ şirketi yatırımcıya 1000 Dolar'ını geri verir.

Tahvilin kupon oranı büyük oranda borç alanın borcunu ödeyememe riski tarafından belirlense de, tahvil vadesinin süresi de bu konuda etkili olur, örn. tahvilin vadesi ne kadar uzun olursa bu sürede borç alıcının durumunda da değişim olması ihtimali artar, bu da tahvili geri ödemede sorun yaşama ihtimalini artırır.

Tahvil Değerinin Hesaplanması

Bir borç alıcı tarafından çıkarılmanın ardında, bir tahvil diğer her menkul kıymet gibi işlem görebilir. Bu varlığın değeri, sabit gelir akışından gelmektedir.

İkincil piyasada yatırımcılar satış anındaki faiz oranı koşullarına bağlı olarak bir tahvil için daha yüksek ya da daha az ödeme yapmak isteyebilirler. Satış fiyatı tahvilin getirisini de değiştirir; sabit kupon oranına sahip bir tahvile ne kadar çok öderseniz getirisi o kadar azalır. Bunun tersine, tahvili daha ucuza alırsanız getirisi artar.

XYZ şirketinin tahvil örneğine devam edersek, tahvilin asıl sahibinin benzer risk ve vadeye sahip tahvillerin faiz oranlarının %1 yükseldiği bir anda tahvili satmaya karar verdiğini düşünün.

O zaman XYZ tahvilinin alım fiyatı düşer, geliri ise artar çünkü daha iyi oranlara sahip diğer tahviller de piyasada mevcut. Bunun tersine, eğer faiz oranları %1 düşerse, XYZ tahvili değerlenir ve geliri de düşer çünkü mevcut diğer tahviller artık daha iyi faiz oranlarına sahip.

Devlet Tahvilleri Nedir?

T.C. Hazinesi'nin çıkarmış olduğu bir yıldan kısa vadeli tahvillere Hazine Bonoları, bir yıl ve daha uzun vadeli tahvillere ise Devlet Tahvileri denir.

Özellikle ABD'de yaygın olarak kullanılan belediye tahvilleri ise vergiden muaf gelire sahiptir. Eyaletler, şehirler ve yerel yönetimler tarafından çıkarılan bu tahviller yerel altyapı çalışmaları ya da eğitim projeleri gibi konularda kaynak yaratmak için kullanılır.

Investing.com'un Hükümet Tahvilleri sayfası tüm dünya ülkelerinin tahvil oranlarını içeren arama yapılabilir bir veritabanı sunar. Sayfanın en başında başlıca ülkelerin benchmark oran olarak kabul edilen 10 yıllık tahvil gelirlerinin bir grafiği bulunur.

Veritabanında ülkeye ve vade süresine göre araştırma yapıldığında ortaya her vade süresi için mevcut ve tarihsel gelir eğrisi verilerini gösteren bir grafik çıkar. Bunun altında da farklı vadeli başlıca tahvillerle birlikte tahvil endeksleri ve vadeli finans sözleşmeleri listelenir. Sayfadaki son tablo dünya çapında gerçekleşecek satışları listeler. Örn. ABD Devlet Tahvilleri

Sitenin en üst kısmındaki Piyasalar >> Tahviller sekmesinden ülkelere, Spread'lere ve başlıca tahvil endekslerine göre filtre uygulayabilirsiniz.

Tahvil Yatırım Çeşileri Nelerdir?

Tahviller "geri çağrılabilir", yani borç alıcısı borcunu daha erken bir tarihte ödeyebilir. Bu durumda tahvili ihraç eden taraf tahvilin asıl değerini tahvil sahibine (yatırımcıya) geri öder ve faiz ödemelerini sonlandırır. Belediye ve şirket tahvilleri geri çağrılabilir. Devlet tahvilleri geri çağrılamaz (çok nadir örnekler dışında).

Eğer daha önceden belirlenmişse, tahviller "geri verilebilir". Geri verilebilir bir tahvile sahip kişiler istedikleri takdirde vade dolum tarihinden önce işlemden çıkabilir. Ancak bu seçenek sadece daha önceden belirlenmiş olaylar ya da koşulların gerçekleşmesi durumunda kullanılabilir.

Tahviller "sıfır kuponlu" da olabilir, yani tahvil sahibine vade süresi boyunca herhangi bir faiz ödemesi yapılmaz. Sıfır kuponlu tahviller genellikle nominal değerlerine kıyasla çok daha düşük fiyatlarda sunulur. Tahvilin vadesi dolduğunda tahvil sahibine ödeme aldığı indirimli fiyattan değil, asıl değerden yapılır, böylece yatırımcılar gelir elde edebilir.

Şirket tahvilleri "dönüştürülebilir" olabilir, yani tahvil sahipleri belli koşullarda tahvilleri şirket hisselerine dönüştürebilir.