Bu makale 12.03.2018 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır
Bu hafta yayınlanan haberler, Aramco'nun halka arzının hiç gerçekleşmeyebileceğine dair şüpheleri beraberinde getirdi. Ya halka arz 2019 yılına ertelenecek, ya da halka arz sonrasında hisseler sadece yerel Suudi borsası Tadawul'da sunulacak.
Aramco'nun Londra Borsasında listelenmesiyle ilgili tartışmalara rağmen bu haberler geldi. Bu görüşmeler Londra'da yetkililerle Suudi Prens Muhammed bin Salman ve petrol bakanı Khalid al-Falih'in de aralarında bulunduğu Suudi yetkililer arasında yapıldı. Haberler ayrıca prensin ABD'yi bu hafta ziyaret etmesiyle birlikte New York Borsası'nda yer alma isteğine rağmen geldi.
Bu, halka arzın gerçekleşip gerçekleşmeyeceği, Aramco'nun nerede listeleyeceği ve ne zaman olacağı konusunda yayınlanan 3. veya 4. haber. Geçtiğimiz sonbaharda medya, halka arzın özel bir satışla değiştirileceğini bildirdi. Aynı günlerde ben Zahran'daydım ve halka arzın gerçekleşeceğinden emin olan Aramco yöneticileriyle görüşüyordum.
Daha sonra, Ocak ayında, Aramco yeni bir iş tüzüğü yayınladı ve medya tonunu değiştirerek Aramco'nun açık bir şekilde halka arza doğru ilerlediğini bildirdi. Şubat ayı ortalarında medya, halka arzın önemli engellerle karşılaştığını belirtti ancak haberin sonunda, Suudi Arabistan'ın aktif olarak New York'ta listelemek istediğini belirtti.
Aslında halka arzın nerede ve ne zaman gerçekleşeceğini, hatta gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini bile kral ve oğlu dahil kimse bilmiyor.
Bazı gözlemcilere göre Aramco halka arzının bu kadar spekülasyona sebep olmasının gerçek sebebi Suudi Arabistan'ın petrol fiyatlarını halka arz öncesinde artırmak istiyor olması. İşte petrol yatırımcılarının Aramco halka arzı hakkında endişelenmelerini gerektiren 5 sebep
1. Suudi Arabistan, OPEC/OPEC dışı anlaşmaya bağlı. Bu anlaşmadaki üretim kesintileri, petrol fiyatlarının halihazırda olduğundan daha fazla artması için yeterince sert değil. Mevcut kotalar, halka arz takipçilerinin düşündüğü fiyat artışlarını gerçekleştiremez.
2. Suudi Arabistan'ın petrol fiyatını mevcut pazarda kendi başına arttırma yeteneği yok. 1980'lerde Suudi Arabistan kendi üretimini keserek petrol fiyatını yükseltmeye çalıştı, ancak piyasada çok fazla üretici olduğu için bu politika başarılı değildi. Bugün, Suudi Arabistan'ın kendi üretimini azaltması halinde, eksik arzın telafi edilmesini sağlayacak olan, OPEC harici birkaç üretici mevcut.
3. Bugünün piyasa şartlarında petrol fiyatları Suudi Arabistan'ın böyle bir taktik denemesi için fazla volatil. Suudi Arabistan, halka arz öncesinde fiyatları artırmayı hedeflemezse, halka arz tarihi yakınlaşacaktır.
4. Geleneksel olarak Suudi Arabistan, stabil petrol fiyatlarının kısa vadeli fiyat artışlarından daha önemli olduğunu düşünmektedir. Piyasayı istikrara kavuşturmaya çalışan ve hem tüketiciler hem de üreticiler için iyi olduğuna inandığı bir denge arayışında olan üretim politikaları hedefleniyor, çünkü çok yüksek petrol fiyatları ekonomik şoklara ve gelecekteki tüketimin azalmasına neden olabilir. Tabii ki, Suudi Arabistan'daki yeni yönetim bunun hakkında farklı görüşlere sahip olabilir.
5. Aramco'nun dünya çapında uzun vadeli sözleşmeleri ve müşteri ilişkileri mevcut. Suudi Arabistan üretimini aniden düşürürse, şirketin tedarik anlaşmaları yerine getirilemez.