Korona virüsün Çin dışında yayılma hızında yaşanan ani artış, hisse piyasasındaki neredeyse her sektörü etkiledi. Yatırımcılar riskli varlıkları elden çıkarma çabasındayken, bu ölümcül hastalığın Çin'den parça ya da ürün alan şirketlerin tedarik zincirlerinde neden olduğu bozulmanın en çok hangi şirketleri risk altına aldığını anlamak önemli.
Bu listenin başında da, Çin'den ciddi miktarda ürün alan ya da ürünlerini ülkenin devasa tüketici pazarında satan ABD'li perakendeciler, endüstriyel malzeme üreticileri ve bazı teknoloji şirketleri var.
ABD Ticaret Temsilciliği Ofisi (USTR) verilerine göre ABD'nin 2018'deki toplam ithalatının beşte birini Çin ürünleri oluşturdu. En çok ithal edilen ürünlerin başında mobilya, oyuncak, spor malzemeleri ve plastik ürünler geliyor.
Hisselerdeki bu elden çıkarmanın ivme kazanarak büyümesi durumunda denklerine göre daha çok zarar görmesi muhtemel olan farklı sektörlerden üç büyük şirketi değerlendirdik.
1. Amazon (NASDAQ:AMZN).com
ABD'nin en büyük e-ticaret şirketin Amazon.com Inc (NASDAQ:AMZN) Pazartesi günü %5'in üzerinde değer kaybederek önde gelen teknoloji şirketleri arasında en büyük darbeyi alanlardan biri oldu. Amazon yatırımcılarının en büyük endişesi, Çin'deki faaliyetlerin yakın zamanda normale dönmemesi durumunda şirketin arz sıkıntısı yaşama ihtimali.
Perakende devinin denklerine göre daha "yalın" bir envanter yönetim sistemine sahip olması sebebiyle ürün arzındaki bu potansiyel bozulmayı daha erken yaşaması muhtemel. Bu sistem, iyi zamanlarda normalde satılmayı bekleyen ürünlere yatırılacak sermayenin bir kısmını kurtarmaya yardımcı olduğu için şirketin daha verimli bir şekilde çalışmasını sağlıyor.
New York Times'da yayınlanan haberde, eski bir Amazon (NASDAQ:AMZN) çalışanı ve CommerceIQ kurucusu Guru Hariharan, "bu anlık tedarik zincirinin sağladığı verimliliğin bedeli," dedi.
Korona virüsün Amazon (NASDAQ:AMZN) için yarattığı tehdidin ciddiyeti, ürünlerini bu online pazarda satan üçüncü parti satıcılardan oluşan devasa satıcı ağındaki bozulmaların etkisi sayesinde ölçülebilir. Satıcılar bebek oyuncağı, evcil hayvan taşıma aparatı ve pastel boya gibi ürünleri büyük oranda Çin'den alıyor ve bu tarz ürünler Amazon'daki satışların yaklaşık %60'ını oluşturuyor.
Dün %4'lük düşüşle 2009,29 Dolar'a gerileyen Amazon (NASDAQ:AMZN) hissesi yıl başından bu yana %8'in üzerinde, son on iki ayda ise %23'lük yükseliş kaydetti.
2. Apple (NASDAQ:AAPL)
iPhone üreticisi Apple Inc (NASDAQ:AAPL), virüs salgınının satışlara darbe vurduğu ve çeyreklik satış hedefine ulaşamayacağı konusunda yatırımcıları uyaran ilk teknoloji şirketlerinden biriydi.
Cupertino, California bazlı şirket, en büyük pazarlarından biri olan Çin'den geçen yıl 52 milyar Dolar satış geliri elde etti. Geçen hafta, şirketin satış gelirinin en büyük bölümünü üreten iPhone üretiminin virüs sebebiyle geçici olarak kısıtlandığını belirten Apple (NASDAQ:AAPL), yaptığı açıklamada "ülke çapında çalışmalar normale dönüyor, ancak bu beklediğimizden daha yavaş bir süreç olacak," dedi.
Bloomberg News haberine göre Apple (NASDAQ:AAPL) Şubat ayında yeni ve ucuz bir iPhone modeli geliştirmeye ve Mart kadar erken bir tarihte de piyasaya sunmaya hazırlanıyordu. Korona virüsün bu planları nasıl etkilediği henüz belirsiz.
Apple'ın Mart ayı çeyreği gelir tahminini yaklaşık 8,6 milyar Dolar düşüren Evercore ISI analisti Amir Daryanani "bize göre satış geliri kayıp yerine sadece gecikme yaşıyor ve 2020 mali yılı tahminlerimiz değişmedi - ancak bunun akışkan bir durum olduğunu ve gelirlerin Aralık çeyreğine kadar itilebileceğini kabul ediyoruz," dedi.
Apple (NASDAQ:AAPL) hissesi dün yaklaşık %5'lik düşüşle 298,14 Dolar'a gerileyerek son beş günlük toplam kaybını %7'ye çıkardı. Aynı dönemde Dow Jones Industrial Average Endeksi %4 düştü.
3. Nike
Spor giyim devi Nike Inc (NYSE:NKE) küresel çapta devam eden korona virüs salgını karşısında tehlikede olan bir diğer büyük isim. Nike bu ay başında yaptığı açıklamada virüs sebebiyle Çin'deki mağazalarının yaklaşık yarısının kapandığını ve salgının şirketin Çin'deki faaliyetlerine "ciddi etki" edeceğini belirtti.
Şirketin büyük bir bölümü Çin'de olan üretimini çeşitlendirmeye yönelik sürekli çabalarına rağmen Çin hala Nike ürünlerinin kilit üretim merkezi konumunda: Nike'ın ayakkabı modellerinin yaklaşık %23'ü ve giyim ürünlerinin %27'si virüs salgınıyla mücadele eden ülkede üretiliyor.
Çin aynı zamanda Nike'ın son yıllarda en iyi büyümeyi kaydettiği bölge oldu. Bölgeden 2014'te 2,6 milyar Dolar satış geliri elde eden şirket, geçen yıl bu rakamı 6,2 milyar Dolar'a çıkardı. Nike'ın toplam gelirinde bölgenin payı aynı dönemde iki katına çıktı.
Ocak ayında 105,62 Dolar'lık rekor bir zirveye ulaşan Nike hissesi, o günden bu yana yaklaşık %9 değer kaybetti ve Pazartesi gününü %4,3'lük düşüşle 95,91 Dolar'da kapattı.