Ekonomide Üçlü Kilidin Anahtarı Enflasyondur
Aylık Enflasyon 2016 Eylül’den Sonraki En Düşük Seviyede, Birikimli Enflasyon 2008’den Sonraki En Yüksek Mayıs Ayı Rakamı
TÜİK’in açıkladığı Mayıs ayı enflasyon rakamlarına göre, TÜFE aylık bazda %0,45 artarken, yıllık enflasyon ise 11,87’den 11,72’ye geriledi. Enflasyona aylık bazda en yüksek katkıyı aylık %5,97’lik artışla giyim ve ayakkabı grubu yaparken, gıda ve alkolsüz içecek fiyatlarında aylık bazda %0,55 düşüş söz konusu. Gıdadaki bu düşüşü olumlu bulmaktayız fakat yeni sezon dönemi olması nedeniyle giyim ve ayakkabı grubundaki bu artışı geçici fakat trendi etkileyen bir hareket olarak görmekteyiz.
Enflasyonda her ne kadar çok bakılmasa da birikimli yani yıl başından itibaren toplayarak gittiğimiz (Bir önceki yılın Aralık ayına göre değişim) hesaplamaya göre Mayıs ayını 5 aylık dönemde %6,18 ile kapattık. Bu aynı zamanda birikimli olarak baktığımızda 2008’den sonraki en yüksek rakam olarak karşımızda. Maalesef ilk 4 aylık enflasyon seyrimizin yüksek oluşunun bedeli yıl sonu hedefinden sapmanın ana etkeni olmakta.
Karşılaştırmalı olarak baktığımızda son 10 yıllık ortalamanın üzerinde kalmaya devam ediyoruz. 2016’yı bu çerçevede 10 yıllık ortalama olan 8,07 – 8,39 bandının altında izledik. 2017 yılı ise yine ilk 4 aylık enflasyondaki yüksek seyir nedeniyle orta vadeli ortalamadan sapmış durumda.
Sonuç ve Değerlendirme: Ekonomideki Kilidin Anahtarı Enflasyondur
Makro değişkenlerdeki son dönemdeki kırılganlığın çözümü şüphesiz enflasyondur. Enflasyon, Türkiye’de hem hanehalkı hem de reel sektör için belirsizlik demektir. Büyümeyi artıracaksak ve reel anlamda daha fazla büyüyeceksek, işsizliği azaltacak bir ekonomi sağlayacaksak, ekonomideki kilidin anahtarı enflasyondur. Öncelikle enflasyonu bir arz sorunu olarak görüyorsak talebi daha fazla kısmanın fiyatları aşağı çekeceğini düşünmemek lazım. Bu yorum tabii ki faiz artırımı yapılmamalıdır olarak algılanmasın. Onu başka bir başlıkta da tartışabiliriz. Büyük resimde ciddi bir şekilde gıda enflasyonunda bahsediyorsak -ki birazdan bazı örnekler vereceğim- enflasyonu düşürmek için kilit noktalara baskı yapmak gerekiyor. Şöyle bir örnek verelim; 2003 baz yılı olarak hesapladığımızda gıda ve alkolsüz içeceklerdeki artış yaklaşık 3,5 kat, alkollü içecekler ve tütünde (vergi etkisi yüksek) 5,88 kat, konut fiyatlarında 3,4 kat, lokanta ve otellerde 4,5 kat artış var. Uzun vadeye bakan bir politika oluşturulacaksa bu rakamların da değerlendirmeye katılması gerektiği görüşündeyim.