Türkiye'nin Yaptırım Mevzusunu Aşması Lazım

Haftanın son gününe petrol pozitif olarak başlıyoruz. OPEC+ toplantısı gerçekleşti ve üretimin Ocak’tan itibaren kademeli olarak hafifletilmesi kararı alındı. Alınan bu karar doğrultusunda ABD ham petrolü %1,69 genişleyerek 46,41$ ve Brent %1,95 yükselerek 49,66$’dan fiyatlanıyor. USO (ABD petrol fonu) 31,24$’a kazançlarını genişletirken 12 aylık petrol fiyatı 16,25$’dan alıcı buluyor. OPEC ve OPEC+ anlaşmazlığı uzun sürdüğü için haftalık bazda ABD ham petrolü %1,93 getiri sağlarken Brent %3,07 prim yaptı. Aylık getiriler sırasıyla %19,64 ve %21,33 olarak kaydedildi. ABD petrol fonu getirileri haftalık %0,06 ve aylık %15,02’de sınırlı kaldı. Aşının yararlı olması petrol fiyatlarındaki istikrarı destekleyebilir.

ABD teşvik paketinin tekrardan konuşulmaya başlaması küresel piyasalara ve değerli metallere yukarı yönlü katalizör olmuştu. Biden’ın çok kapsamlı bir teşvik paketi üzerinde çalıştığını belirtmesi beklentileri iyicene yükseltirken McConnell dar kapsamlı teşvik paketi konusunda kongreyi ikna etmeye çalışıyor. Bu durum 1850$ kritik seviyeye yaklaşan ons fiyatını baskılayarak 1836$’a gerilemesine neden olmuş olabilir. Altının gerilemesine rağmen gümüş 24$ üzerinde kalmayı başararak ve 24,07$’dan alıcı buluyor. Aşı belirsizliklerinin gün yüzüne çıkması riskli varlıklar üzerindeki baskıyı artırırken altını yukarı yönlü destekleyebilir. Aşı dağıtımı, aşının üretimi, hangi ülkenin ne kadar alabileceği, kaç defa aşı olmak gerektiği ve aşının cidden işe yarayıp yaramadığı sorularının cevabı önümüzdeki günlerde hep beraber alacağız. Risk iştahının bu sorulara verilecek cevaplar doğrultusunda değişme ihtimali oldukça yüksek.

Dün gerçekleşen verilerde Euro Bölgesi’nde perakende satışları ekimde %4,5 yükselirken hizmet PMI kasımda 41,7 puana geriledi. ABD işsizlik maaşı başvuruları beklentilerin altında kaldı. Avrupa endeksleri, veriler gibi, karışık seyirle kapanırken ABD yükselişine dün de devam etti. Şu ana kadar istihdam verilerini incelediğimizde ABD istihdam piyasasındaki sorunların devam ettiğini görebiliriz. Bu sorunların büyümemesi için kapsamlı bir teşvik paketinin geçmesi şart. ABD’de halk sağlığını korumak için bir adım atılması gerekiyor. Fakat, Biden’dan gelen tek açıklama “100 gün maske” takmak doğrultusunda. Biden’ın fiilen Başkan olduğu tarihe kadar yani 20-21 Ocak’a kadar ne teşvik paketi ne de halk sağlığı konusunda adım atılma ihtimali çok düşük görünüyor. Bu da ABD’nin elini iyice sıkıştırabilir. ABD’de toplam vaka sayısının 14 milyonu geçmesi ve günlük ölümlerin 2 binle 3 bin arasında gerçekleşmesi oldukça tedirgin edici bir durum.

Küresel varlıklar yön bulmada bugün de zorluk yaşıyorlar. ABD’nin Çinli 4 şirketi kara listeye aldığını açıklamasıyla Asya endekslerinde satış baskısı yaşanması beklenirken Asya varlıkları karışık seyir izliyorlar. Japon endeksleri ve Endonezya değer kaybedenler olarak öne çıkıyor. Yen tekrar 103,92’ye gerilerken 10 senelik samuray getirisi %0,017’den fiyatlanıyor. Avrupa tarafında vakaların rekor kırmaya devam ederken (İtalya) Almanya’da can kayıplarında yükseliş beklentisi euro varlıklar üzerinde artan baskıyı destekliyor. Macaristan hükümet sözcüsünün AB bütçesine onay vermemesi, gerilemeye devam eden ABD dolar endeksiyle, EURUSD paritesinin yükselişine katalizör oluyor. Euro Bölgesi’nin enflasyon sorununu bir kenara koyarsak yardım paketi için de bütçenin geçmesi şart. ABD vadelilerinde hafif yükselişler gözlenirken TSİ 16.30’da açıklanacak olan kasım ortalama gelirler, kazançlar, ihracatlar, ithalatlar, tarım dışı istihdam, tarım dışı bordolar ve işsizlik oranı başta ABD olmak üzere küresel endeksler üzerinde yön belirleyici olabilir. Yaşanan yükselişlere rağmen VIX endeksi 20$ altına inmediği sürece “risk-on” olanların dikkat etmesi gerekiyor.

AB liderler zirvesi öncesinde Yunanistan’ın NATO’daki kritik Doğu Akdeniz görüşmesine katılmaması tansiyonun düşmeyeceği anlamına geliyor. Avrupa’nın (Borrell) ilk defa yaptırım konusunda bu kadar hevesli olduğunu söylemek yanlış olmaz. Virüsün Türkiye’den Avrupa’ya taşındığına dikkat çekilmesi Avrupa’nın her taraftan Türkiye’yi vurmaya çalıştığını gösteriyor olabilir. Biden’la beraber “Türkiye’ye yaptırım” tasarısında son aşamaya gelinmesi AB ile TL varlıklar için riski artırarak dövizi ve faizi yukarı yönlü destekleyebilir. Joe Biden’la beraber dünyada kartlar yeniden dağıtılacak ve özellikle Türkiye’nin daha zeki daha strateji odaklı adımlar atması gerekecektir. Biden – Erdoğan ilişkisin nasıl şekilleneceği merak edilirken görünüm kolay olmayacak izlenimini şimdiden veriyor.

ABD seansında iShares TUR ETF’i %1,66 kazançlarını genişleterek 23,21$’dan kapandı. BIST 100 ise %0,40 yükselerek 1330,85 TL’den işlem gördü. 5 yıllık CDS primi 373,65 seviyesine gerilerken 10 senelik TL getirisi 12,74 ve 2 senelik gösterge 13,81’den fiyatlandı. Yaptırım konuşmalarının artması, reforma yönelik adım atılmaması ve enflasyonun beklentinin çok üzerinde açıklaması dolar/TL'yi 7,81 ve euro/TL’yi 9,49 seviyelerine kadar yükseltti. Dolar bazında 170$ sınırını geçen endeks güne yataya yakın satıcılı başlangıç yapabilir. AB’den ABD’den gelen açıklamalar endeksi yönü için takip edilmelidir.