Türkiye Ve Korona (Kriz Fırsata Çevrilir mi ?)

Küresel ekonomide geçmişten günümüze kadar birçok kriz yaşandı. Piyasalar tarihsel süreçlerde defalarca kez dip ve zirve noktaları dakikasında hatta zaman zaman saniyesinde gördü.

Son günlerde tüm küresel piyasalar Korona virüsün etkisinde, tüm dünya ekonomilerinde makro ekonomik göstergeler ve finansal piyasalar ciddi anlamda yara aldı.

Çin'in Wuhan şehrinde başlayan salgın 3 ayda tüm dünyaya yayıldı ve birçok ülke şuanda bu virüsün etkilerini yaşıyor. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi ve birçok ülkenin üretim üssü olan, ham madde sağlayıcısı Çin'de üretimin düşmesi tüm finansal piyasaları etkiledi.

Bu süreç bize gösterdi ki dünyada her ülke adeta ayağına zincirle birbirine bağlıdır. Şuanda Avrupa'da büyük bir panik etkisi yaratan virüs İtalya ve Almanya gibi ülkelerde yaşamı olumsuz etkiliyor. Bunun en büyük nedeni ise Avrupa'nin önlemlerini çok geç almasıdır.

Dünyanın en büyük merkez bankaları tek tek faiz indirimi uyguluyor. FED tarihinin en büyük faiz indirimini yapmak ile birlikte BoE'de faiz indirim kararı aldı. Avrupa Merkez bankası (ECM) ise faiz indirimine gitmeyerek yıl içerisinde 120 milyar euro varlık alımı gerçekleştireceğini açıkladı. Bu hamlelerle küresel ekonominin genişletici politikalara dönmek zorunda kalarak ticareti canlandırmak için piyasalara para salmak durumunda kaldığını görüyoruz.

Piyasalar son haftada muazzam düşüşler yaşadı. Ülkemizde BIST 100 %8 değer kaybetti. Dolar kuru 6.30'a Euro ise 7.05 seviyelerine çıktı. Altin fiyatlari ise uzun bir süredir sürdürdüğü yükselişini durdurdu ve düşüşe geçti. Bunun en büyük nedeni ise hisselerinde kayıp yaşayan yatırımcıların altın bozdurarak kayıplarını telafi etmek istemeleridir.

Dünyada ise ABD hisseleri Dow 30 ve S&P 500 endeksleri %10 değer kaybetti. Avrupa'nın en büyük ekonomileri Almanya, İtalya ve Fransa'nın ise ekonomik verileri ciddi anlamda olumsuz etkilenmesi ve resesyonun ortaya çıkması ön görülüyor.

Ülkemizde ise Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın son açıklamaları ile bir kişide yapılan testlerin pozitif çıktığını ve virüsün ülkemize girdiği açıkladı. Bu açıklama ile birlikte bazı fırsatçılar gıda, temizlik ve dezenfekte ürünlerinde faiş fiyat artışları gerçekleştirerek tam bir spekülasyon ortamı yarattılar.

Ülkemizin insanları şuanda maalesef kendi elleri ile panik ortamı oluşturmakta ve ekonominin hiç istemediği bir negatif risk oluşmaktadır. Panik piyasa beklentilerini negatif etkilemekte ve finans piyasalarımız ani hareketlere açık hale gelmektedir. Dünya piyasaları şuanda zerre kadar bir gelişmeden etkilenip göstergeler pamuk ipliğinde iken bizlerde panik gösterip yangını körüklememeliyiz. Sakin olmak ve pozitif beklentileri piyasalara sunmak yapılacak en güzel ekonomik hamledir.

Ülkemiz virüs konusunu gerçekten iyi analiz etmiş ve önlemlerini almıştır. Bu konuda süreci gerçekten çok iyi yöneten Sağlık Bakanımızı kutlamak gerekir.

Hastalık korkulacak birşey değildir. Koronanın bir insanı öldürme olasılığı %3'dür ve bağışıklık sistemi güçlü bir insanda bu oran daha da düşmektedir. Hastalığın hedef kitlesi bağışıklık sistemi zayıf, yaşı ilerlemiş insanlardır. Virüs ile en büyük mücadele tek slogandır. SUYA SABUNA dokun temizlik en büyük ilaçtır.

Kriz Fırsata Çevrilir mi ?

Tüm dünya salgın ile çalkalanırken ülkemiz bu süreci iyi yönetirse kârlı çıkabilir öncelikle şuanda Çinden başlayıp Avrupa'da ticaretin ve üretimin durması sonucunda ülkemizde faaliyet gösteren fabrikalara gelen sipariş miktarları artmaya başlamıştır. Eğer ki bu süreçte üretim miktarı arttırılır, ihracata yansıtılır ve diğer ülkelerde aksayan üretim boşluğu doldurulursa bu bizim için fırsat olacaktır.

Bir diğer konu ise petrol fiyatlarında meydana gelen düşüştür. Petrol fiyatları ilk başta virüsün etkisinden dolayı talep azalışı beklentisi ile brent petrol 50 dolara düşmüş daha sonra ise Suudi Arabistan'ın üretimi arttıracağı söylentileri ile brent petrol fiyatı 30 dolara kadar düşmüş ve adeta piyasalar deprem yaşamıştır. Türkiye'nin bu konuda en büyük avantajı cari açık seviyesini iyileştirmek olacaktır. Ülkemiz enerjiye olan talebini düşük fiyattan gerçekleştirerek maliyetlerini düşürüp üretim sürecini destekleyebilecektir.

Sonuç olarak koronanın etkisi tüm dünya piyasalarını uzunca zaman etkileyecek ve gündem de kalmaya devam edecektir. Ülkemizin ve insanlarımızın takınacağı tavır net olmalıdır. Öncelikle gereksiz panik yapılmamalı ve asılsız söylemlere itibar edilmemelidir. Biz sakin olursak piyasa beklentilerinide sakinleştiririz spekülasyonları kendi ellerimizle oluşturmamalıyız ve dünya piyasalarını yakından takip etmeli ve süreci akıllıca yönetmeliyiz.