Bu makale 13.01.2022 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.
Petrol fiyatları geçen hafta iki ayın zirvesini gördü. Çarşamba günü Brent 84 doları görürken WTI 82 dolara yaklaştı.
Bu ralliyi etkileyen ve kısa vadede fiyatları hareketlendirebilecek bazı etkenlere bakalım:
Petrol fiyatlarını ne yükseltir?
1. Enflasyon
Çalışma Bakanlığı bu haftaki raporunda ABD’de enflasyonun Aralık ayında %7’yi gördüğünü açıkladı. TÜFE art arda üçüncü ayda da yükselerek %6’yı geçip 1982’den beri görülen en hızlı tempoya ulaştı.
Daha önce söylediğim gibi enflasyon petrol fiyatları için artış yönlü bir kuvvet görevi görüyor. Fed, enflasyonu kontrol altına almak için faizlerin artırılması ve para politikasının sıkılaşması gerektiğini kabul etse de para politikasında Mart ayından önce herhangi bir değişim olması mümkün değil.
Pek çok kişi, aksiyon alsa bile Fed’in agresif faiz artırımları yapacağını düşünmüyor. Fed’in, ekonomiyi resesyona sokmaktan korktuğuna inanıyorlar.
Çarşamba günü Fed Başkanı Jerome Powell’ın yaptığı açıklamalar petrol fiyatlarının artmasına yardımcı oldu. Powell, faiz artırımlarını ekonomik büyüme pahasına yapmayacaklarını söyledi. Analistler bunu, petrol talebinin güçlü olmaya ancak enflasyonun petrol fiyatlarını etkileyeme devam edeceği anlamına geldiğini düşünüyor.
2. OPEC+’nın zayıf üretim artışı
OPEC+, her ay günlük 400.000 varillik üretim artışı taahhüdüne bağlı kalmayı sürdürüyor. Ancak dış kaynakların takibi, grubun aslında her ay piyasaya o kadar petrol sürmediğini ortaya çıkardı.
Platts’ten gelen son anket, Aralık ayında OPEC+’nın üretimde yalnızca günlük 310.000 varil artış yaptığını gösterdi. Kotası olan 18 üyenin 14’ü (İran, Venezuela ve Libya hariç), Aralık ayında bu kotaları karşılayamadı. Grubun Ocak ve Şubat ayında da günlük 400.000 varil artış yapması gerekiyor ancak bu hedefleri tutturup tutturamayacağı belirsiz.
3. Omicron korkuları yatışıyor
Aralık ayında yeni keşfedilen Omicron varyantı, petrol fiyatlarında yükselişe yol açtı. Piyasa izleyicileri, tekrar uygulanan kapanmalar ve seyahat kısıtlamaları yüzünden petrol talebinin zarar göreceğinden korkuyordu. Birçok bölgede rekor vaka sayıları paylaşılsa da seyahat kısıtlamalarıyla ilgili korkular yatışmış görünüyor.
Sonuç olarak petrol talebinin güçlü olacağı beklentileri yine yükseldi. Bu, fiyatların yükselmesine yardımcı oluyor ancak tüketimin Omicron’la ilgili korkulardan etkilenmeye devam edip etmeyeceğine dair veriler gelmeye devam ediyor.
4. Kazakistan’daki huzursuzluk
Günlük 1,68 milyon varil üretim yapan Kazakistan’daki siyasi huzursuzluk, bu hafta bir sahadan gelen petrol tedarikinde kısa süreli bir kesintiye yol açtı. Bu hafta siyasi ve sosyal kargaşa ve onu çevreleyen belirsizlik haberleri ile petrol fiyatları yükselse de Kazakistan’ın uluslararası büyük bir habere dönüşmemesi durumunda bu hissiyatın dağılmasını bekleyebiliriz.
Nelere dikkat kesileceğiz:
1. OPEC+’nın Ocak ayı üretimi
Ocak ayında OPEC+’dan güçlü bir üretim artışı görecek miyiz? Tüm gözler, ne kadar üretim yapacaklarını görmek için Rusya, Suudi Arabistan, BAE ve Irak üzerinde olacak. Tam kotaları kadar üretim yapmaları, Nijerya ve Libya üretimi yetersiz olmaya devam etse bile fiyatların düşmesine yardımcı olabilir.
2. ABD’nin benzin tüketimi
Ön veriler, ABD benzin tüketiminin Ocak ayında düştüğünü gösteriyor. GasBuddy’ye göre 10 Ocak’taki benzin tüketimi 10,5 ayın en düşük seviyesindeydi. Pazartesi günü ise bir önceki Pazartesi’ye göre %1,5 ve son dört Pazartesi gününün ortalamasına göre %7,8 düşüş yaşamıştı.
Yatırımcılar gözünü bundan ayırmamalı çünkü düşük benzin talebi, Enerji Bilgilendirme Dairesi’nin (EIA) bu ayki raporunda benzin stoklarında artış olarak ortaya çıkabilir.
3. Jeopolitik düşünceler
ABD-İran ile ABD-Rusya arasındaki diplomatik görüşmeler devam ediyor. İran ile şu ana kadar pek ilerleme kaydedilmedi ancak Başkan Biden’e olan kamuoyu güveni düşmeye devam ettikçe Biden yönetiminin, dönem ortası gelmeden “dış politikada bir kazanım” elde etmek için İran’a karşı daha uzlaşmacı bir yaklaşım benimsemesi mümkün.
Bu, İran’ın petrol piyasası üzerindeki bazı yaptırımların hafifletilmesi ile sonuçlanabilir. ABD ve Rusya arasındaki Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik oluşturduğu tehditlerle ilgili görüşmeler bu hafta başladı. Bu cephede iyi veya kötü haber olup olmamasına bağlı olarak petrol fiyatları düşebilir de yükselebilir de ve şimdilik görüşmeler umut vadetmiyor.