ABD Merkez Bankası (Fed) 2000'den bu yana ilk kez faizleri agresif bir şekilde arttırdı. Fed fonlama faizini yüzde 0,75 - 1,00 aralığına yükseltti. Karar oy birliğiyle alınırken FOMC karar metninden çıkanlara baktığımızda ise;
* Genel ekonomik faaliyet ilk çeyrekte yavaşlamış olsa da, hane halkı harcamaları ve işletme sabit yatırımlarının güçlü kalmaya devam ettiğini,
* Enflasyonun pandemi, yüksek enerji fiyatları ve arz talep dengesizliğiyle yüksek kalmaya devam edeceğini,
* Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ABD ekonomisi üzerindeki etkisinin oldukça belirsiz olduğunu ve işgalin enflasyon ve ekonomik aktivite üzerinde baskı oluşturduğunu,
* Çin'de artan COVID vakalarının tedarik zincirlerini daha da kötüleştireceğini,
* Enflasyon riskine karşı oldukça dikkatli olduklarını belirten komite uzun vadede yüzde 2 oranında maksimum istihdam ve enflasyon elde etmeyi amaçladığını ve bu doğrultuda federal fon hedef aralığını yüzde 0,75 - 1,00'e yükseltmeye karar vermiştir.
Karar metnine baktığımızda enflasyonun nedenlerinin pandemi ve yüksek enerji fiyatları olarak görüldüğünü söyleyebilirim. Talep enflasyonuna karşı faiz artışları etkili olsa bile maliyet enflasyonuna karşı merkez bankalarının ellerinde kullanabilecekleri bir araç bulunmamaktadır.
Fed karar metniyle beraber bilanço boyutunu küçültme planı adı altında izlenecek olan yolu bir metinle açıkladı. Öne çıkanlara baktığımızda;
* Komite, 9 trilyon dolara yaklaşan bilançoyu küçültmek için elindeki Hazine menkul kıymetleri ve ipoteğe dayalı menkul kıymetlerini azaltmaya başlayacağını,
* 1 Haziran'dan itibaren 30 milyar dolar hazine ve 17,5 milyar dolar ipoteğe dayalı menkul kıymet olmak üzere toplamda 47,5 milyar dolar azaltılacağı,
* Eylül ayıdan itibaren ise 60 milyar dolar hazine ve 35 milyar dolar ipoteğe dayalı menkul kıymet olmak üzere toplamda 95 milyar dolarlık azaltıma gidileceğine karar verdi.
Fed Aralık 2015'te gerçekleştirdiği ilk faiz artışından yaklaşık iki yıl sonra QT'ye başlamıştı.2017'de QT'ye federal fon oranı yüzde 1,00 - 1,25 aralığında başlarken bu sefer yüzde 0,75 - 1,00 aralığında başladı. Fed 2017'de bilanço küçültmeye başladığında bilançosu 4,5 trilyon dolar seviyelerinde yer alıyordu ve iki yıllık küçültme sonucu 2019'a gelindiğinde yaklaşık 650 milyon dolar azaltım yapılarak bilanço 3,8 trilyon dolara getirildi. Fed bu dönemde ise maksimum hızına ulaştığında senelik 1,14 trilyon dolarlık bir azaltım gerçekleştirmiş olacak. Powell, Mart ayı başında sürecin yaklaşık üç yıl süreceğini söylemişti. Üç yıllık süre tamamlandığında bilançonun yaklaşık 3,4 trilyon dolar azaltılacağı düşünüldüğünde 8,94 trilyon dolarlık bilanço yaklaşık 5,5 trilyon dolar seviyesine getirilecek. 2020 Mart başında Fed'in bilançosu 4,24 trilyon dolar seviyelerindeydi.
Jerome Powell karar metninin ardından basın toplantısında konuştu. Powell'ın konuşmasında öne çıkanlara baktığımızda;
* Enflasyonun çok yüksek olduğunu ve hedeflerinin üzerinde gerçekleştiğini,
* İş gücü piyasasının sıkı ve iş gücü talebinin çok güçlü seyrettiğini,
* Ücretlerde son yılların en hızlı artışının gerçekleştiğini ve özellikle hizmet sektöründe ücretlerin hızla arttığını,
* Enflasyonun fiyat istikrarı ve maksimum istihdama yönelik yarattığı risklere karşı dikkatli olduklarını ve faiz oranlarında artışın devam etmesinin uygun olacağını,
* Komitenin birkaç toplantıda 50bps artışı masada gördüğünü ancak 75bps faiz artırımı aktif olarak tartışılan bir konu olmadığını,
* Ekonominin oldukça iyi performans gösterdiğini ve gelecek olan faiz artışlarının resesyona yol açmayacağını,
* Amerikan halkı ile birlikte çalışacaklarını ve yüksek enflasyonun ne kadar acı verici olduğunu bildiklerini,
* Para politikasının beklentiler ile çalıştığını ve piyasaların ileri dönük yönlendirmelerine güvendiklerini,
* Enflasyonu yüzde ikiye getirmenin biraz acı verici olduğunu ancak yüksek enflasyon ile mücadele etmemenin daha acı verici olacağını belirtti.
Sonuç olarak; piyasalarda son 15 - 20 gündür Fed'in artık 50 baz puanlık faiz artışına gideceğine kesin gözüyle bakılmaya başlandığı ve 75 baz puanın piyasalar tarafından artık varlık fiyatlarına yansıtılmak istenmesiyle satışların hızlandığını gözlemledik. Dün akşam özellikle Powell'ın 75bps faiz artışının masada olmadığını söylemesinin ardından varlık fiyatlamalarında yaşanan sert satış baskılarını üzerinden attığını varlık fiyatlarının 50bps faiz artışına göre tekrardan fiyatlanması isteği içinde olduğunu gözlemledik.
Yukarıda Fed vadeli işlemler fiyatlamalarına baktığımızda ise piyasanın daha yumuşak fiyatlandığını ve Haziran için 25bps Temmuz için ise 50bps faiz artışını fiyatlandığını görmekteyiz. Fed 22 yılın en büyük faiz artışını yapmasına rağmen piyasaları destekleyebiliyorsa burada tebrik etmek gerekir. Fed'in her toplantısını gelişmekte olan merkez bankası başkanlarının yakından takip etmesi gerektiğini ve nasıl sert faiz artışı gerçekleştirilmiş olsa bile piyasaları bozmadan ilerliyor olması gerçekten çok ama çok iyi bir merkez bankacılığı yaptığının kanıtıdır. Bundan sonraki süreç için gelecek olan haberlerin yakından takip edilmesi gerektiğini ve beraberinde Fed üyelerinden gelecek olan açıklamalar varlık fiyatlamaları için önemli olacaktır. Gelen açıklamalar dün akşam gerçekleşen basın toplantısına paralel gelmesi durumunda piyasalarda risk iştahı kabaracaktır ki bu varlık fiyatlamalarını destekler nitelikte olacaktır. Eğer gelen açıklamalar daha şahin mesajlar içermesi durumunda ise son 15 - 20 günde yaşadığımız satış baskısı ile karşılaşmamız mümkün olacaktır.
Piyasa beklentilerine paralel bir şekilde gerçekleşen faiz artışı ile beraber dolar endeksinde kar satışlarının olduğunu görüyoruz. Gelen kar satışları şu an için olması gerektiği gibi ilerliyor. Fed'in faiz artışına devam edecek olması bu tarafta yukarı yönlü hareketlerin devam edeceği anlamına gelmektedir. Geri çekilmelerde 102 ve 101,50 seviyelerinden gelebilecek olan tepkiler yakından takip edilebilir.
Fed'in agresif faiz artışına gideceği beklentileriyle sert satış baskısı altında kalan değerli metallerde dün beklentilere paralel gelen faiz artışıyla beraber toparlanmaların olduğunu gözlemliyoruz. Yukarı yönlü hareketlerine devam edebilmesi için 1920 dolar üzerinde kapanışların görülmesi gerekmektedir. Yukarı yönlü hareketlerde 1905 1913 dolar seviyeleri kademeli direnç olarak takip edilebilir. 1845 doların aşağı geçilmesiyle beraber ise satış baskılarının artacağını unutmamak gerekmektedir.
Fed'in agresif faiz artışına gideceği beklentileriyle riskli varlıklarda yaşanan sert satış baskısı dün 50bps faiz artışının gelmesiyle riskli varlıklar olan hisse senedi piyasalarında risk iştahının arttığını gözlemledik. S&P 500 endeksinin yukarı yönlü hareketlerine devam edebilmesi için 4,420 seviyesinin üzerinde kapanışlar gerçekleştirmesi gerekmektedir. Yukarı yönlü hareketlerde 4,335 ve 4,420 kademeli direnç geri çekilmelerde ise 4,224 - 4,127 destek olarak takip edilebilir.