TCMB, Eylül ayında politika faizi olarak kullanılan haftalık repo faizini 200 bp artırdı. Temmuz 2019 itibariyle faiz indirimi politikası uygulayan merkez bankası ne oldu da Eylül ayında faiz artışına gitti? Çünkü TL, bu bol likidite sürecinden yüksek iç riskler nedeniyle faydalanamadı, kur rekor kırdı, cari açık arttı, enflasyonda da bozulma başladı.
Eylül ayında özellikle enflasyon vurgusu yapan merkez, bu yükselişi beklemediklerini de belirterek şu ifadelere yer vermişti: “Enflasyon üzerinde etkili olan salgına bağlı arz yönlü unsurların, normalleşme sürecinde kademeli olarak ortadan kalkacağı ve talep yönlü dezenflasyonist etkilerin daha belirgin hale geleceği öngörülmüştü. Ancak, güçlü kredi ivmesiyle ekonomide sağlanan hızlı toparlanma ve finansal piyasalarda yaşanan gelişmeler neticesinde enflasyon öngörülenden daha yüksek bir seyir izlemiştir. Enflasyon beklentilerinin kontrol altına alınması ve enflasyon görünümüne yönelik risklerin sınırlanması amacıyla Ağustos ayından itibaren atılan sıkılaştırma adımlarının güçlendirilmesi gerektiği değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda Kurul, dezenflasyon sürecini yeniden tesis etmek ve fiyat istikrarını desteklemek amacıyla politika faizinin 200 baz puan yükseltilmesine karar vermiştir.”
Bu süreçten sonra neler oldu?
Merkez fonlama faizini artırmaya devam etti, son oran %12,52 idi. Swap faizlerini de düşüren merkez bugünkü GLP ile aslında örtülü olarak faiz artırmaya devam ediyor.
Bu ayki PPK toplantısından neden faiz artışı bekleniyordu?
Özellikle kurun rekor üstüne rekor tazelemesiyle maliyetler ÜFE’de kendini gösterdi ve TÜFE’de de Ekim itibariyle yükseliş bekleniyor. Kur yüksek, enflasyon yüksek, son faiz artışına karşın yabancı yatırımcı hala tedirgin, girişler düzenli değil, cari açık artıyor, iç borç artıyor, göstergeler toparlanmada durgunluk işareti veriyor. Piyasa fonlaması ve politika arasındaki durumla beraber işte tüm bu riskler nedeniyle merkezin bu ay da faiz artırması bekleniyordu. Ancak merkez bu ay faizleri sabit tutma kararı aldı, gerekçe ise aksiyonların işe yaradığı yönünde ve karar metninde şu ifadelere yer verildi:” Enflasyon beklentilerinin kontrol altına alınması ve enflasyon görünümüne yönelik risklerin sınırlanması amacıyla para politikası ve likidite yönetimi kapsamında atılan adımlarla finansal koşullarda belirgin bir sıkılaşma sağlanmıştır. Bu doğrultuda Kurul, politika faizinin sabit tutulmasıyla birlikte, likidite yönetimindeki esnekliğin arttırılmasına ve enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar likidite tedbirlerinin sürdürülmesine karar vermiştir.”
GLP üzerinden faiz artışı yapan merkez ya bizlerin korktuğu bu yüksek riskleri bizler kadar korkutucu görmüyor ya da faiz artırılması istenmediği için faiz dışı adımlarla müdahale etmeye çalışıyor! Sonuca bakarsak;
Negatif anlamda yapılan bu sürprize piyasanın ilk tepkisi sert oldu. USD/TRY, EUR/TRY, GBP/TRY ve CHF/TRY rekor tazeledi.
*Faiz artışında riski gören ve adım atan merkez bankasının bir ayda tüm sorunları faiz artışına gerek kalmayacak ölçüde düzeltmediği ortadayken bunu yapmak zorunda kalması ise en üzücü olan durumdur.