Bu makale 26.08.2021 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.
Petrol fiyatları yedi günlük kayıp zincirine son vererek haftaya nihayet yükselerek başladı. Bununla birlikte fiyatlar gün içinde dalgalı seyrediyor ve sık sık değişen koronavirüs haberleriyle ilgili belirsizliğe tepki veriyor gibi görünüyor.
Ancak halihazırda fiyatları etkileyen tek faktör Covid-19 değil. Ve dalgalı bir döneme doğru girerken yatırımcıların dikkat etmesi gereken ve kısa vadeli fiyat istikrarını etkileyebilecek altı olay şöyle:
1. Rafineri Bakım Dönemi
Temmuz ayında Hindistan, rafinerilerini bakıma aldı ve sonucunda ortalamanın altında ham petrol ithal etti. Hindistan’ın Temmuz ayı rafineri bakımı, petrol ürünlerine olan talebin düşük olduğu muson dönemine denk geliyor.
Veriler, Hindistan ham petrol ithalatının Temmuz ayında bir yılın en düşük seviyesine indiğini gösteriyor – koronavirüs dalgası gördüğü 2021 baharından bile daha düşük. Hindistan ham petrol tüketen en büyük üçüncü ülke ve tüm ham petrol arzını ithal ediyor. Dahası Hindistan, önümüzdeki yıllarda petrol tüketiminde güçlü bir büyüme görebilir. Bu nedenle Hindistan talebinde böyle tahmin edilebilir ve bilinen eğilimleri anlamak önemli.
Ham petrolün en büyük tüketicisi olan ABD’de rafineriler, her sonbaharda olduğu gibi Eylül ve Ekim’de planlanan bakım dönemine giriyor. Genel olarak ham petrol talebinde düşüş bekleyebiliriz. Ayrıca bu dönemde ham petrol stoklarında artış da bekleyebiliriz. ABD ham petrol stoklarının halihazırda beş yıllık ortalamanın altında olduğunu belirtmek önemli. EIA’nın Eylül ve Ekim verilerinin stoklarda hafif bir artışı yansıtması bekleniyor.
2. ABD’nin Stratejik Petrol Rezervinden Satış
ABD Enerji Bakanlığı, Stratejik Petrol Rezervinden (SPR) 20 milyon varil kadar petrol satacak. Rafineriler, 13 Eylül’de verilecek sözleşmelerle 31 Ağustos’a kadar tekliflerini göndermeli. Daha sonrasında, satın alınan petrol 1 Ekim ve 15 Aralık’ta teslim edilecek.
Bu satışın, petrolün mevcut koşullarıyla ilgisi olmadığını ve çok önceden planlandığını belirtmekte fayda var. Hatta İki Partili Bütçe Yasalarının parçası olarak 2015 ve 2018’de yasalaştırıldı. Satışın amacı, bakım çalışmalarının yürütülebilmesi için SPR’de boş alan yaratmanın yanında federal hükümetin de gelirini artırmak.
Yatırımcılar bu petrolün dördüncü çeyrekte ABD piyasasına girişini görmeye hazır olmalı ve bu ekstra arz, EIA’nın haftalık verilerini de etkileyecek gibi görünüyor. Ayrıca satış, her ne kadar bu sonucu görme amacı taşımasa da ABD’deki benzin fiyatlarında düşüş yaşanmasına da yardımcı olabilir.
3. Federal Petrol ve Gaz Kiralama Programını Yeniden Başlatmak
Amerikan Petrol Enstitüsü (API) ve diğer endüstri gruplarından bazılarının açtığı bir dava, Biden yönetiminin, federal topraklardaki yeni petrol ve gaz sondaj kiralamaları üzerindeki moratoryumuna resmen son vermesine yol açtı. Ancak o zamanlar bu kiraları gerçekten çıkarma planı yoktu.
Şimdi İçişleri Bakanlığı, Ekim gibi yakın bir zamanda Meksika Körfezi’ndeki offshore kiralamaları için kira ihalesini yeniden planlamak adına Eylül ayında resmi bir tebligat çıkaracağını duyurdu. Arazi Yönetimi Bürosu ayrıca önümüzdeki hafta içerisinde onshore petrol ve gaz sondajı için satış potansiyeli olan toprak parçalarının bir listesini paylaşacak. Satış bildirimleri Aralık ayında duyurulacak.
Bu gelişme, ABD’li petrol üreticilerinin üretimi artırma konusunda çekimser olduğu bir zamanda yaşanıyor. Pek çok şirket borcunu azaltmak, temettüsünü artırmak veya diğer şirketleri satın alarak büyümek için nakit tutuyor. Fiyatların artan üretimi desteklediği bir zamanda bile daha çok sondaj faaliyetine yönelik tereddüdün bir kısmı, Biden yönetiminin petrol ve gaz politikalarıyla ilgili düzenleme belirsizliğinden kaynaklanıyor.
Satışa verilen tepki güçlü olursa bu, sondaj faaliyetlerini artırmak için şirketlerin sermayeyi garantilediğine ve ABD’de petrol ve gazla ilgili düzenleme koşullarıyla ilgili daha olumlu olduklarına işaret edecek. Bu, önümüzdeki aylarda ve yıllarda ABD petrol üretiminde daha büyük toparlanma görmeyi bekleyebileceğimizin işareti olacaktır.
Ancak tepki zayıf olursa bu da petrol üreticilerinin, Biden yönetiminin petrol ve gaz üretimiyle ilgili niyetlerine karşı hala temkinli olduklarını ve ABD'de üretimin durgun olmaya devam etmesini bekleyebileceğimizi gösterecektir.
4. Asya’nın Jet Yakıt Talebinde Düşüş
Rystad Energy’ye göre Asya’dan Ağustos ayında gelen jet yakıtı talebi, 2010 Temmuz ayından beri ilk kez Avrupa’da görülen seviyelerin altına düştü. 2020 Ocak ayında Asya’nın jet yakıtı talebi, Avrupa’nınkinden %50 yüksekti. Bu, küresel pazarı ilgilendiriyor çünkü petrol talebi konusunda Asya’nın tehlikeyi hala atlatmış olmadığına işaret ediyor.
Kısmen Çin’deki koronavirüs meselesinin çözüldüğü görüşüne dayanarak Çarşamba günü petrol fiyatları yükseldi. Ancak Asya’da düşen jet yakıtı talebi, doğrudan koronavirüsle ilişkili olsun olmasın, bölgenin petrol talebinde sorunlar yaşadığını gösteriyor.
5. Meksika Körfezi’ndeki Tropikal Faaliyetler
Hava durumu tahmincilerine göre bu hafta sonu Meksika Körfezi’nde tropikal bir depresyon görülmesi mümkün. Bu fırtınanın petrol altyapısının yoğun olduğu Texas ve Louisiana Körfezi kıyısını etkileyip etkilemeyeceğini bilmek için henüz çok erken ancak uzun vadeli tahminler, önemli petrol rafinaj ve/veya ithalat/ihracat altyapısı olan bölgeleri etkileyebileceğinin sinyalini veriyor.
Yatırımcılar ayrıca fırtınanın gelecek haftadan itibaren Körfez’in bu bölgelerine girmesi halinde bu offsohre petrol ve gaz platformlarının kapatılıp tahliye edilebileceğini göz önünde bulundurmalı.
6. Pemex Petrol Platformundaki Yangın
Meksika’nın ulusal petrol şirketi Petroleos Mexicanos’un (Pemex) offshore bir petrol platformunda yaşanan yangın, geçtiğimiz hafta sonu 125 kuyuyu ve günlük 421.000 varillik petrol üretimini durdurdu. Diğer bölgelerdeki üretim artırılsa da Pemex’in üretimi hala %25 düşük. Şimdiye kadar 71.000 varil üretim geri döndü ve üç gün içerisinde 110.000 varillik üretimin de geri gelmesi bekleniyor. Ancak Pemex, 421.000 varillik tüm üretimin 30 Ağustos’a kadar geri gelmesini beklemiyor.
Sonuç olarak ABD’de işlem gören yoğun kükürtlü ham petrol sınıfının fiyatları yükseliyor. ABD Körfez Kıyısı, Meksika’nın kükürtlü ham petrol sınıfının en büyük alıcısı. Rafineriler bu petrolü almak için başka bölgeleri de arıyor ve Alberta’da üretilen ham petrol sınıfına benzeyen Western Canadian Select (WCS) fiyatları haliyle artıyor. Bununla birlikte WCS’nin Körfez Kıyısındaki rafinerilere taşınması, özellikle Keystone XL boru hattı yapımı iptal edildiğinden beri zor ve masraflı.