Bu makale 15.09.2022 tarihinde İngilizce olarak yayımlanmıştır.
Bu köşeyi uzun süredir takip eden okuyucular bilir ki modellere ya da tahminlere pek güvenmem. Gerçekten de model ne kadar karmaşıksa ve tahmin için ne kadar uzun vade gerekiyorsa o kadar hatalı olacaktır. Ancak piyasalar tahminlere tepki verir, bu nedenle yatırımcılar için farklı kuruluşların petrol arz ve talebi açısından ne öngördüğünü bilmek önemlidir.
Son zamanlarda hem OPEC hem de Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) 2022 ve 2023'ün dördüncü çeyreği için yeni piyasa tahminleri yayımladı. Aşağıda bu iki grubun, küresel petrol talebindeki büyümeye yönelik tahminlerine ve bu tahminlerin piyasa için önemine bakacağız.
Uluslararası Enerji Ajansı
IEA, 2022’de talepteki büyüme için mevcut tahminini günlük 110.000 varil aşağı yönlü revize etti çünkü petrol talebindeki büyümenin, bu yılın dördüncü çeyreğinde duracağını düşünüyor. Ajans, Çin'deki COVID-19 karantinalarının Çin ekonomisini durma noktasına getireceğini ve OECD ülkelerindeki (özellikle Avrupa’daki) ekonomik yavaşlamaların petrol talebine zarar vereceğini öngörüyor. Bu tahmin, büyük ölçüde, Çarşamba günü petrol fiyatlarındaki düşüşün arkasındaki suçlu olarak görülüyor.
Ancak IEA, Çin'deki yavaşlamanın geçici olacağına inanıyor ve 2023'te Çin için büyük bir tersine dönüş bekliyor. Ajans, COVID-19 kısıtlamalarının kaldırılacağını ve ekonomi büyüdükçe Çin'in petrol talebinin artacağını öngörüyor. IEA'ya göre bu durum, jet yakıtı talebini artıracak hava seyahatlerindeki patlamayla birleştiğinde, 2023 yılında küresel petrol talebinde 2,1 milyon varillik bir artışla sonuçlanacak.
Özellikle IEA tahmini, OECD ülkelerinde petrol talebindeki büyümenin geri döneceğini düşünmüyor. Bunun yerine tahminlerindeki tüm büyüme Çin'de yoğunlaşırken OECD, Rus enerji ürünlerine yönelik yaptırımlarla aksayarak yoluna devam ediyor.
IEA'nın tahmininin büyük bir kısmı Çin ekonomisine bağlı olduğu için yatırımcılar öngörülen bu büyümenin ciddiye alınıp alınamayacağını görmek için Çin'i yakından takip etmeli. Çin, ekonomisini periyodik olarak kapatmasına ve petrol talebinde düşüşe yol açan “COVID-19’a karşı sıfır tolerans” politikalarını uygulamaya devam ederse 2022'de petrol talebinde 2,1 milyon varil artış göremeyebiliriz.
Emtia fiyatları Çin'in istediğinden daha yüksek olurken Çin'in, koronavirüsü bahane ederek çeşitli şehirleri kapatmaya devam etmenin faydalı olduğuna inandığına dair bir argüman da var. Emtia fiyatlarındaki düşüşün, 2023 yılında Çin'in "sıfır tolerans" politikasında beklenen gevşemeyle aynı zamana denk gelip gelmeyeceğini görmek ilginç olacak.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC)
OPEC, Salı günü “Aylık Petrol Piyasası Raporunu” yayımladı ve IEA'nın aksine talep tahminini revize etmedi. OPEC, 2022 yılı için petrol talebinde büyüme tahminini sabit tuttu. Birçok ülke yüksek enflasyonla karşı karşıya olmasına rağmen petrol talebinin sabit kaldığını kabul etti. OPEC; ABD ve Avrupa'daki perakende harcama verileri gibi bazı göstergeleri, ekonomik faaliyetin beklenenden daha iyi durumda olduğunun işaretleri olarak vurguladı.
OPEC, 2023 yılında küresel petrol talebinin günde 2,7 milyon varil artarak 102,73 milyon varile ulaşacağını ve 2019 yılındaki küresel petrol talebini geçeceğini tahmin ediyor. OPEC, 2022'nin dördüncü çeyreğinde Çin ekonomisinin yavaşlamasından endişe duymuyor ve piyasanın daha az jeolojik risk, COVID-19 kısıtlamalarında azalma ve "büyük tüketici ülkelerde hâlâ sağlam performans" göreceğini düşünüyor.
Belki de OPEC'in raporu, 2023 yılındaki ekonomiye ilişkin aşırı iyimser bir tablo çiziyor. OPEC'in görüşünü ABD'deki enflasyon ve şirketlerdeki işten çıkarmalar, Avrupa'daki enerji fiyatları ve enerjiyi karneyle dağıtma uygulaması gibi son ekonomik göstergelerle bağdaştırmak zor olabilir. Ancak yatırımcılar, OPEC'in bu tahminine dikkat etmeli çünkü OPEC ülkeleri bunu bir sonraki toplantılarında değerlendirecek. Bu tahmin, üretim kesintilerinin garanti olmayacağını gösteriyor. OPEC ülkeleri toplantıları sırasında çeşitli veri ve tahminleri dikkate alıyor ancak örgütün kendi tahminleri önemli.