Bu makale 23.09.2021 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.
Dünya genelindeki finans piyasaları son zamanlarda Çin’in ekonomik bir sıkıntının kenarında olup olmadığını anlamaya çalışıyor. Asya ülkesinin en büyük gayrimenkulcülerinden biri olan Evergrande (OTC:EGRNY) (HK:3333), bazı tahvillerin faiz ödemelerinde temerrüde düşmesine yol açabilecek şiddetli bir likidite kriziyle karşı karşıya. Bu nedenle petrol piyasası ve petrol endüstrilerinin, böyle bir sorunun onları nasıl etkileyebileceğini düşünmesi gerekiyor.
Çin’de gayrimenkul sektörü GSYH’nin dörtte birini oluşturduğu için enerji segmenti adına önemli bir konu bu. Evergrande’nin mali sorunlarının, tüm Çin ekonomisine yayılma olasılığı var demek oluyor.
Evergrande haberleri haftanın başında çıksa da korku dünya piyasalarını sarstı. Çin’in Hong Kong borsasında listeli gayrimenkul hisseleri Pazartesi günü büyük düşüşler yaşadı ve Dow Jones 600 puan kaybetti.
Petrol piyasaları da olası sonuçlar için endişeliydi ve Pazartesi günü vadeli işlemler fiyatları da düşüş yaşadı. WTI %2,3 düşerken Brent %1,9 kaybetti.
Evergrande’nin mali sorunlarının, bazılarının tahmin ettiği gibi “Lehman anına” dönüşeceği ve potansiyel olarak büyük bir resesyona daha yol açabilecek büyük bir domino etkisinin başlangıcı anlamına gelip gelmeyeceği bilinmiyor. Diğer analistler, 1998 yılında Uzun Vadeli Sermaye Yönetimi (LTCM) riskten korunma fonunun piyasaları korkutan ancak nihayetinde yalnızca sınırlı etkiler yaratan çöküşüne atıfta bulunarak bu sorunun yalnızca bir "LTCM anı" olarak sınırlı kalacağına inanıyor.
Her iki olay da ABD hükümeti ile özel sektör çıkarlarını kurtarma ve girişimleri üzerinde çalışmaya zorladı ancak Pekin, endişeleri yatıştırmak için piyasaya kısa vadeli likidite enjekte etse de böyle aksiyonların Çin’in otoriter ekonomisinde sorun olması beklenmiyor.
Görünüşe göre çoğu analist, Evergrande’nin durumunun küresel finans piyasalarında Lehman Brothers’ın çöküşüyle yaşanan boyutta yankılanmasının mümkün olmadığını düşünüyor. Ancak bu, Çin ekonomisinin önemli ölçüde etkilenmeyeceği anlamına gelmiyor. Çin ekonomisi bu kargaşadan dolayı küçülürse petrol de dahil emtia piyasaları da etkilenecektir.
Hatta Çin, dünyanın en büyük ithalatçısı olduğundan kısa sürede küresel petrol piyasasında etkileri görebiliriz. Çin hükümetinin altyapı üzerine daha az harcama yapması, Çin’in petrol ithalatını zaten etkiliyor.
Ağustos ayında Çin, yaklaşık 10,5 milyon varil ham petrol ithal etti. Bu rakam Temmuz ayına göre yüksek olsa da geçen yılın aynı dönemine göre düşük. 2021 yılının ilk 8 ayında Çin’in ortalama ham petrol ithalatı, 2020’nin aynı dönemine göre %5,7 daha az.
Çin’in emlak sektörü büyük bir küçülme yaşarsa yatırımcılar, Çin’in petrol talebi büyümesinde daha çok düşüş görmeyi beklemeli. Petrol talebinde bile düşüş görebiliriz.
Çin hükümetinin, emlak piyasasının çöküşünü önlemek için müdahale etmesi mümkün. Pekin şimdiden, Evergrande’yi üç ayrı oluşum olarak yeniden yapılandıracak bir anlaşma üzerinde çalışıyor.
Asia Markets haberlerine göre devlete ait işyerleri, Evergrande'yi devlete ait bir girişime dönüştüren yeniden yapılandırmayı destekleyecek. Dahası Çin medyasının, herhangi bir olumsuz ekonomik olayın etkisini azaltmak için haberleri yumuşatmasını bekleyebiliriz.
Yine de Çin hükümeti Evergrande çalışanlarının işlerini ve kiracılarının dairelerini kurtarsa bile bu olaydan sonra Çin’deki gayrimenkul büyümesi daha temkinli olacak gibi görünüyor. Evergrande’nin pek çok hisse sahibi ve yabancı yatırımcı, elleri boş dönebilir.
Bu, petrolün de aralarında olduğu çoğu emtia talebini negatif etkileyecektir.