Bu makale 16.12.2021 tarihinde İngilizce olarak yayımlanmıştır.
Yıl bitmeye yaklaşırken küresel ekonomi için en büyük ve en acil konu enflasyon. Petrol piyasalarında COVID-19’la ilişkili meseleler hâlâ konuşuluyor olsa da yatırımcılar için muhtemelen daha kritik olan, enflasyonun – ve daha yüksek enflasyon korkusunun – petrol fiyatlarını aşağı yönlü mü yoksa yukarı yönlü mü etkileyeceğini anlamak.
Omicron varyantından dolayı vakalar tekrar artmaya başlamış olmasına ve ekonomi ve seyahat üzerindeki olası etkisine rağmen enflasyon, petrol fiyatları üzerindeki artış yönlü (ve belki de hakim) kuvveti dengeleyebilir.
TÜFE’ye göre 2021 yılında ABD’deki enflasyon hâlihazırda %6,8 puanda – 1982 Haziran ayından bu yana enflasyonda görülen en büyük artış bu. ÜFE ise toptan satış fiyatlarının daha da hızlı bir seviyede, %9,6 oranında büyüdüğünü gösterdi.
Enflasyon o kadar büyük bir endişe kaynağı ki 2022’de faizleri artırmayı düşünen Fed’i bile ürküttü.
Enflasyon yükseldiğinde buna karşılık petrol üzerinde artış yönlü bir kuvvet olur. Petrol üreticileri, işçilikten nakliyeye, parçalara kadar her şey için daha yüksek maliyetlerle karşı karşıya. Ayrıca petrol satışı karşılığında aldıkları doların değeri de düştü. Bu nedenle her varili daha fazla dolar karşılığında satma isteği artar ve petrol fiyatı üzerinde artış yönlü bir baskı oluşur.
Bu köşede daha önce özellikle geçen kış ve bahar ayında enflasyonun artış sinyallerinin çoğaldığı konusunda yazmıştım. Mart ayında ABD hükümeti 4,8 trilyon dolarlık teşvik harcamasını onayladıktan sonra dolarda devalüasyon olasılığı konusunda uyardım. Bu yaşandığında ABD dışındaki üreticiler üzerinde kendi petrollerini daha yüksek dolar fiyatlarıyla satma baskısı oluşur. Çünkü kendi para birimlerine çevirdikten sonra fiyatların değerini korumak isterler.
Petrolün yalnızca, borsalarda işlem gören spekülatif bir emtia olmadığını hatırlayın. Rafinerilere petrol satmak için sözleşme imzalayan gerçek üreticiler vardır. 2022 yılında daha önce sahip oldukları değere ulaşmak için hiç olmadığı kadar yüksek fiyatlara ihtiyaçları olacak.
2021 sona erip 2022 başlarken Covid-19 ve onunla ilişkili kısıtlamalar, belirsiz bir ekonomik görünüm sunmaya devam ediyor. Omicron varyantının ne tür bir tehdit oluşturduğu, seyahat kısıtlamalarının devam edip etmeyeceği veya artıp artmayacağı, Amerika’nın büyük üniversitelerindeki kapanmalar ve Avrupa’daki protestolar ile ilgili endişeler bulunuyor.
Bazı analistler, özellikle Kasım ayındaki Black Friday’in ardından petrol fiyatlarının 50 veya 40 dolarlara tekrar düşebileceği konusunda uyarıyor. Ancak yatırımcıların, bunun tamamen 2020 gibi olmadığını hatırlamaları önemli. 2022, 2020 yılına göre kısmen farklı olacak çünkü Covid-19 histerisini çoktan yaşadık.
Daha da önemlisi, evet 2022 geçtiğimiz yıllardan farklı olacak çünkü bugün petrol piyasası ekstrem bir enflasyonla karşı karşıya ve enflasyonun daha da yükselmesi mümkün. Bu, petrol piyasasının fiyatları yükseltecek veya en azından sert düşmesini önleyecek önemli bir güç ile karşı karşıya olduğu anlamına geliyor.