Küresel piyasalarda geçen hafta bozulan hava, dün sınırlı tepki alımlarının ardından yeniden negatife döndü. Hatırlarsak ilk tepki hisse ve tahvillerde yaşandı. Şimdilerde ise emtia ve enerji tarafında satışlar kendini gösteriyor. Tüm bu kayıpların sebebi: Resesyon endişesi.
Piyasalar dünya enflasyonun artmaya devam edeceğini ve ABD başta olmak üzere birçok gelişmiş ekonominin büyümeden feragat edeceğini düşünüyor. Böyle olunca büyümeye bağlı sektörler de ürünler de değer kaybediyor.
Emtia grubunda en çok demir cevheri ve bakır gerileme yaşıyor. 140 dolara çıkan demir fiyatları 105 dolara kadar geriledi ve kabaca son 10 günde %25’e yakın bir kayıp var. Mart’ta 10 bin doların üzerine çıkan ve bu ay başında da 9.700 dolar üzerinde işlem gören bakır 8.700 doların altına indi ve Mart 2021 sonrası en düşük seviyeye çekildi.
Bir diğer düşüş ise petrolde yaşanıyor. Hikâye yine aynı: Resesyon. Ekonomik büyüme içinde yatırım ve üretim ön koşul ve üretim için de günlük petrol tüketimi fiyatı etkileyen asıl sebep. Bunu dünyanın en büyük petrol tüketicilerinden olan Çin’de kapanma olduğunda fiyatlardaki düşüşten görmüştük. Şimdilerde ise ABD başta olmak üzere ekonomilerdeki ekonomik daralmanın tüketimi azaltacağı kaygısı fiyatı düşürüyor.
İlk grafiğimiz Brent fiyatında pandemi sonrası yükselişi gösteriyor. Pandemideki kapanmanın ardından faaliyetler yeniden başladı ve hatta talep öyle arttı ki arzın yetersiz kalması enflasyonu tetikleyen sebeplerin başında geldi.
Pandemiyle başlayan yükseliş Rusya-Ukrayna savaşı ile hızlandı. Sonrasında Çin faktörüyle bir gerileme olsa da fiyat 100 doları korudu. Son 3 ayı incelediğimizde işlem aralığı 100-124 dolar bandında seyretti. Yani yükseliş trendi güçlü.
İkinci grafik ise Mart sonrasını gösteriyor. İlk tepki sonrası ataklar 124-126 dolar bölgesi üzerinde tutunamamış. Tutunamamış ama henüz düşüşlerde 100 dolar da kırılabilmiş değil. Mart sonrası görünümde Çin etkisi oldukça bariz. Çin’de kısıtlamaların sonlanmasıyla fiyatta da yükseliş var ve 14 Haziran’1 126 dolar ile savaş sonrası zirve görülüyor.
Fed’in FOMC toplantısıyla beraber fiyattaki gerileme ortada. Son bir haftada fiyat aylık tüm kazançlarını silmekle beraber bugün itibarıyla %7 kayıp verdi. Sene başı getiri de %37’ye indi.
Teknik olarak uzun zamandır izlediğimiz seviye orta vadede 97,15 dolardı. Fiyat bu seviye üzerinde ama 50 ila 100 günlük hareketli ortalamanın da altında. 200 günlük hareketli ortalama 95,19 dolardan geçiyor.
Yükseliş trendinin halen güçlü olduğu Brent petrolde Mart sonrası işlemleri göze aldığımızda bir ivme kaybı var ve düşüş eğilimi de sürüyor. Düşüş üzerinden incelersek ilk işlem aralığı 124-110 dolar bölgesi. Bu bölge altında ise 110-97,15 aralığını 2. bölge olarak izliyoruz. Son 4 ayda 97,15 seviyesi üzeri hep korundu, dolayısıyla psikolojik olarak 100 dolar önemli görülse de biz 97,15 altı kapanışları daha ciddi buluyoruz.
Fiyatları daha fazla ne düşürebilir?
En başta beklentiler… Eğer piyasalar resesyon fiyatlamasını daha derinleştirirse baskı da artabilir. Bu noktada ABD’deki %8,6’lık enflasyonun üzerine çıkılması, buna bağlı Temmuz ve Eylül’de de 75 baz puanlık faiz artışı beklentisinin kuvvetlenmesi ve bir o kadar önemli olan istihdam rakamlarındaki bozulma algıyı daha da bozabilir. Resesyon olasılığını kuvvetlendiren en önemli verilerden biri de istihdam ve işsizlik oranı. Son rakamlar ABD’de işten çıkarmaların önceki aylara göre arttığını gösteriyor. Mayıs’ta tarım dışı beklenti üzerinde gelse de Haziran-Temmuz dönemi itibarıyla yansımaların görülmesi bekleniyor.