Bu makale 09.12.2021 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.
Piyasayı değiştiren olaylar, kısa vadede bile tahmin edilemez. Kimse Omicron varyantıyla ilgili haberlerin, petrol fiyatlarının Black Friday’de düşmesine yol açacağını tahmin etmemişti.
Bu nedenle piyasayı hareketlendirecek bir sonraki olayın nereden geleceğine dair bir bilgi yok. Bununla birlikte şu an petrol fiyatlarının, 2021 sonuna kadar istikrarını koruması için tüm unsurlar yerindeymiş gibi görünüyor.
Fiyatların neden 70 dolar aralığında kalacağına ve hangi öngörülemez faktörlerin yıl sonundan önce büyük bir düşüşe veya sıçramaya neden olabileceğine göz atalım.
Fiyatlar neden 70 dolar aralığında nispeten stabil kalabilir?
Piyasa şu an Omicron’un olası ekonomik etkileriyle ilgili endişe duymuyor. Bu muhtemelen Omicron varyantının diğerleri kadar şiddetli olmadığı hipotezini destekleyen bilgilerin ortaya çıkmasından kaynaklanıyor. Buna ek olarak çoğu ülke, yatırımcıların talebe zarar verebileceğinden korktuğu, seyahat veya hareketlilik üzerinde daha katı kısıtlamalar uygulamıyor (İngiltere istisna).
OPEC+’nın Ocak ayında 400.000 varillik üretim artışı planı ile devam edeceğine dair haberler nedeniyle petrol fiyatları kısa süreliğine düştü. Çünkü karar, OPEC+’nın üretim artışlarını durdurmasını bekleyen pek çok yatırımcıyı şaşırtmış görünüyordu.
Bununla birlikte fiyatlar hızla toparlandı – özellikle de Aramco (SE:2222), Ocak ayı petrol teslimatları için Asya ve ABD’ye uyguladığı resmi satış fiyatlarını artırdıktan sonra. Bu, küresel ekonomiye olan güvenin ve petrol üreticilerinin, Omicron’un petrol talebi üzerindeki etkisinden endişe duymadığının bir göstergesi.
ABD petrol üretimi yalnızca marjinal bir büyüme göstermeye devam ediyor ki bu da OPEC+’nın üretim artışlarından kaynaklı fiyat düşüşlerini önlemeye yardım ediyor. İki hafta önce ABD üretimi günlük 11,5 milyon varildeydi ve EIA’ya göre yalnızca günlük 100.000 varil arttı. Geçen hafta da üretim, yine aynı miktarda yükseldi.
Bu ufak artışlar, haftalardır süren yüksek fiyatlara rağmen gerçekleşti. ABD'li üreticiler tarafından ölçülen büyüme – önceki yıllarda üretimde gözlemlenen önemli sıçramaların aksine – fiyatlara destek oluşturuyor.
2021’in kalanı ve 2022’nin başı için petrol talebi, önceki tahminlerden daha zayıf görünüyor. EIA şimdi, önceki tahminlere göre 2021 Aralık ayında küresel petrol stoklarından daha az petrol kullanılmasını bekliyor. Buna ek olarak EIA, 2022 Q1 küresel talep tahminini 550.000 düşüş yönünde revize etti. Düşük talep beklentileri, yıl sonundan önce fiyatların çok fazla artmasını önlemeye yardımcı olabilir.
Önümüz tatil ve tüm dünya tatile girerken ticaret genel olarak daha az heyecanlı olaylara dayanarak ilerliyor. Majör bir haber dışında petrol fiyatları, yılın kalanı için rahatlıkla 70 dolar aralığında kalabilir.
Fiyatlar neden düşebilir?
Yine de tatil döneminde bile haber manşetlerinin, petrol fiyatlarının Black Friday’de olduğu gibi düşmesine yol açma potansiyeli var. Örneğin Covid-19 tekrar hız kazanırsa Avrupa ülkeleri, hareketliliği kısıtlayan kapanma tarzı politikalara dönüş yapabilir.
Çarşamba günü İngiltere Başbakanı Boris Johnson, insanları evden çalışmaya çağırdı ve kapalı alanlarda maske takma zorunluluğunu tekrar uygulamak istedi. Bu, Avrupa’da talepte azalmaya yol açabilecek ek kısıtlamaların bir işareti olabilir. Johnson’ın politikaları bir trendin başlangıcıysa – ve özellikle yurtiçi ve uluslararası seyahatlerde daha büyük kısıtlamalar olursa – fiyatlar yeni yıldan önce bile düşebilir.
Fiyatlar neden artabilir?
Büyük bankalar yıl sonundan önce 2022 için boğa tahminlerini çıkarırsa fiyatlar çok iyi bir yükselişe başlayabilir. Hatta geçen hafta JP Morgan, analistlerinin petrol fiyatlarının 2022’de 125 doları görebileceğini düşündüğünü söyledi. Yatırım bankası bu haftanın başında 2022 Görünümü’nü çıkardı ve orada yüksek petrol fiyatları ile desteklenmiş güçlü bir küresel ekonomi öngörüyor. Soru şu: yatırımcılar, nasıl aksiyon alacakları konusunda ipucu olarak bu tahminleri ne kadar ciddiye alacak?
Bir diğer olasılık, uzak gibi görünse de Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi. ABD Dışişleri Bakanlığı Rusya'nın Ukrayna dışındaki asker yığınının, 2014'te Kırım'ı işgal ettiği zamankinden bile daha fazla olduğu konusunda uyardı.
Rusya şu an dünyanın en büyük üçüncü petrol üreticisi ve Avrupa’daki askeri harekatın bir sonucu olarak petrolü üzerinde ABD’nin bir yaptırımıyla karşılaşabilir. (Rusya ayrıca AB’nin doğalgazının yarısından fazlasını tedarik ediyor ve Ukrayna’da da birçok doğalgaz boru hattı bulunuyor). Rusya'nın içinde olduğu bir çatışma, dünya bu durumun ne anlama geldiğini düşündükçe fiyatları artırabilir.