Boeing (NYSE:BA) dipsiz bir boşluğa düşüyor gibi görünüyor. Geçen yıl en popüler modeli 737 MAX'ın uçuştan çekilmesi sonrasında dünyanın en büyük uçak şirketinin içinde bulunduğu mali krizin derinleştiğini ortaya koyan haberler sonrasında hisse dün %18'den fazla değer kaybetti. 
Chicago bazlı şirket dün çalışanlarına yaptığı açıklamada işe alımları durdurduğunu ve ek bütçe önlemleri alacağını söyledi. Bu hamlelerin arkasında, hızla yayılan korona virüsün havayolu seyahatlerinin büyük oranda azalmasına yol açarak dünya çapında havayolu şirketlerine zarar verişi var.
Boeing CEO'su Dave Calhoun ve CFO Greg Smith çalışanlara şöyle seslendi: "737 MAX'i güvenli bir şekilde hizmete geri döndürme çalışmaları ve MAX üretimindeki duraklamanın yarattığı mali etkiye ek olarak şimdi de COVID-19 korona virüsün yol açtığı küresel ekonomik bozulmayla karşı karşıyayız."
Şirketin son verileri, havayolu şirketlerinin daha önceden sipariş verdikleri 737 MAX uçaklarının sayısını azaltabileceğini gösteriyor. Boeing websitesinde Çarşamba günü yayınlanan Şubat ayı verilerinde, Air Canada'nın 11 jetlik siparişini iptal ettiği görülüyor.
Uçak satış sözleşmeleri genellikle alıcıların teslimat bir yıl ya da daha uzun süreliğine gecikmesi durumunda siparişi iptal etmesine olanak sunuyor. Bu da havayollarına anlaşmaları yeniden müzakere etmek ve imtiyaz elde etmek için koz veriyor çünkü MAX'ın dünya çapında uçuştan çekilme süresi Cuma günü tam bir yıla ulaşacak.
Korona Virüs Engeli
Aralık ayında kaleme aldığımız yazıda, ABD Federal Havacılık İdaresi'nin yolcuların ve yabancı düzenleyicilerin güvenini yeniden kazanmaya çalıştığı bu dönemde MAX'ın onayını aceleye getiriyor gibi görünmek istemediği için Boeing için en kötünün henüz yaşanmadığını söylemiştik. Korona virüs engeli de Boeing'in normale geri dönüş yolculuğunda yeni gecikmelere neden oldu.
MAX uçaklarının Renton, Wasthington'daki fabrikaların çevresinde birikmesi ve düzenleyici kuruluşların incelemelerinin devam etmesiyle birlikte Boeing mali olarak daha büyük zorluklar yaşayacak ve bu da analistlerin hisse fiyatında bir dip belirlemelerini zorlaştırıyor.
Wall Street Journal'ın haberine göre Boeing karşı karşıya olduğu mali krizle mücadele etmek adına geçen ay aldığı 13,8 milyar Dolar'lık kredinin kalan kısmını da çekmeyi planlıyor.
MAX üretimindeki duraklama ve geçen Mart'tan bu yana uçuştan çekilmiş olan uçağın müşterilerine yapılan tazminat ödemelerinin yaklaşık 20 milyar Dolar'lık bir maliyet yarattığı tahmin ediliyor.
Aylar süren hazırlık, hasar kontrolü ve yoğun incelemeler sonrasında MAX modelinin uçuşu hala yasak ve bu küresel yasağın ne zaman kaldırılacağı belirsizliğini koruyor. ABD Federal Havacılık İdaresi Başkanı Steve Dickson dün Washington'da yaptığı açıklamada kurumun MAX uçaklarının tekrar uçuşa dönmesine izin vermek için bir son tarihe sahip olmadığını belirtti. Ancak Dickson bu kararı giderek yasağın kaldırılması sonrasında kamu güvenini yükseltmeyle ilişkilendiriyor.
MAX'in uçuş yasağı devam ettikçe, Boeing'in itibarına ve mali görünümüne verilen zararın boyutu tam olarak belirlenemeyecek. Ancak hem Boeing, hem de ABD ekonomisi için riskler çok yüksek.
İlk kez 1960lar'ın sonunda hizmete başlayan 737, havacılık sektörünün en çok satan modeli ve Boeing'in de en büyük gelir kaynağı. Yenilenen MAX versiyonu o kadar başarılıydı ki, toplam değeri 600 milyar Dolar'ın üzerinde, 5.000'den fazla sipariş aldı.
Özet
Korona virüs salgını Boeing hissesi için işleri daha da kötüleştirdi ve hisse özellikle de tüm havayollarının mali durumlarının büyük bir baskı altında olduğu bu ortamda henüz dibe ulaşmış gibi görünmüyor.
Boeing MAX'ı yeniden gelir kapısı haline getirmek için gerekli teknik sorunları çözme yeteneğine sahip ancak bu süreç de kamu güvenini yeniden kazanmayla yakından alakalı. Bu aşamaya henüz gelinmediğini ve Boeing hissesine yönelik risklerin daha çok aşağı yönde olduğunu düşünüyoruz.