Geçtiğimiz hafta sonu düzenlenen son OPEC+ toplantısı, potansiyel petrol üretim seviyesi değişikliklerinin açıklanmasından, rapor edilen ve gerçekleşen arz arasındaki tutarsızlıkların ortaya çıkarılmasına kadar, petrol piyasasındaki katılımcılar için çok değerli bilgiler sağladı.
İşte en önemli üç çıkarım:
1. OPEC+ mevcut üretim seviyelerini 2023 yılı sonuna kadar korumayı planlıyor - kısmen.
Resmi olarak OPEC+, mevcut zorunlu üretim kesintilerini yıl sonuna kadar sürdürmeyi ve bazı üyelerin Nisan ayında taahhüt ettiği ekstra, gönüllü üretim kesintilerini sürdürmeyi kabul etti. Bunun da ötesinde Suudi Arabistan Temmuz ayı için günde 1 milyon varillik tek taraflı ek bir kesinti açıkladı.
2. OPEC+ üreticilerinin piyasadaki fiili petrolü kağıt üzerindeki üretim seviyeleriyle uyuşmuyor.
Piyasa katılımcıları için asıl mesele OPEC+ kotalarının ve gönüllü üretim kesintilerinin piyasada olması gerektiğini gösterdiği petrol miktarı değil, OPEC+ üyelerinin gerçekte piyasaya ne kadar petrol sürdüğü. Üzerinde mutabık kalınan kotaların üzerine ne kadar çok gönüllü kesinti eklenirse, piyasa için durum o kadar kafa karıştırıcı hale geliyor.
Örneğin, bazı OPEC ülkeleri kapasiteleri olmadığı için kotaları kadar üretim yapmıyor. Gönüllü kesinti yapmayı taahhüt eden diğer OPEC+ üyeleri de bunu yerine getirmiyor olabilir. Nijerya, Angola, Cezayir, Kongo ve Irak kotalarının altında üretim yaparken, Rusya Nisan ayında taahhüt ettiği 500.000 varillik gönüllü kesintiden fazla üretim yapıyor olabilir.
Kafa karışıklığı ve netlik eksikliği OPEC+ mesajlarının piyasa üzerindeki etkisini de azaltıyor. Örneğin, OPEC+ Ekim 2022'de üretim kesintileri açıkladığında, Brent fiyatı varil başına 93 dolara fırlamıştı.
Nisan ayında, sürpriz gönüllü kesintiler petrol fiyatlarında %7'lik bir artışa neden oldu, ancak iki hafta sonra bu kazançlar silindi. Bu hafta ise petrol fiyatları açıklamanın ardından sadece %1,9 yükseldi ve Salı gününe kadar bu kazançlarını kaybetti .
Bu, piyasa katılımcılarının OPEC+ ülkelerinin üreteceklerini söylediklerine gerçekten güvenemeyecekleri ve bunun yerine piyasada ne kadar petrol olduğuna dair doğru bir resim elde etmek için ihracat seviyelerini ve diğer üretim göstergelerini izlemeleri gerektiği anlamına geliyor. Üretim ve ihracat rakamlarını bildirmeyi durdurma kararı alan Rusya söz konusu olduğunda bu zor olabilir.
3. OPEC+'ın temel üretim kotaları 2024 yılından itibaren değişecektir.
Bu önemli haber, Suudi Arabistan'ın tek taraflı kesintisinin gündeminde kayboldu ancak piyasa katılımcılarının farkında olması gereken bir şey. OPEC+ üretim kesintisi yapmayı kabul etmese de, üretim kapasitesini daha doğru yansıtmak için katılımcı ülkelerin temel üretim kotalarını yeniden müzakere etti.
Bazı Afrika ülkeleri artık eskisi kadar petrol üretemedikleri için üretim kotalarının düşürülmesini kabul ederken, BAE gibi diğer ülkeler de yeni üretim kapasitesine yapılan yatırımları yansıtan daha yüksek baz üretim kotaları elde etti. Bu kotalar 2024 yılında yürürlüğe girecek ve OPEC+ üretimine çok ihtiyaç duyulan netliği getireceği umuluyor.
***
Açıklama: Yazar bu raporda bahsi geçen enstrümanlardan hiçbirine sahip değildir.