Bu makale 01.07.2021 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.
OPEC+’nın toplantısı bugün, 1 Temmuz Perşembe. Bu toplantı özellikle ilginç çünkü petrol fiyatı nispeten yüksek (WTI ve Brent göstergelerinin ikisi de 75 dolara yakın) ve ABD’de benzin fiyatları da aynı şekilde artıyor.
OPEC+, Ağustos ayında ve muhtemelen 2021’in geri kalanında petrol üretimi ile ilgili önemli bir karar alması gerektiğiyle yüzleşecek.
Bahar ayında varılan anlaşmaya göre grubun, Temmuz ayında üretimi bir miktar artırması bekleniyor. Grubun mevcut planı, Temmuz sonrasında üretimi stabil şekilde bırakma çağrısı yaptığından 1 Temmuz toplantısı bir sonraki aşamaya odaklanacak.
Söylentiler, tüm yıl duyduklarımızla benzer – Rusya Ağustos ve Eylül aylarında üretimi artırma lehinde ancak Suudi Arabistan daha temkinli bir çizgide durmayı istiyor. Kazakistan Rusya’nın pozisyonundan yana ve Nijerya da üretimin artmasını istiyor. Kuveyt Suudi Arabistan’ın temkinli yaklaşımını takip ediyor.
Çoğu enerji piyasası analisti, OPEC+’nın Ağustos ayında üretimi günlük olarak 500.000 ila 1 milyon varil arasında artıracağına inanıyor. Ancak Suudi Arabistan’ın temkinli sözleri, üretimi bu kadar artırmayı kabul edip etmeyeceğine dair şüphe uyandırdı.
Bir taraftan petrol piyasasının arz açısından dar ve talebin mevcut arzı geçmek üzere, yani yani üretim artışının garanti olduğunu gösteren kanıtlar var. Diğer taraftan da petrol piyasasındaki arzın, fiyatların gösterdiği kadar sıkı olmadığını ve piyasanın kolay bir şekilde arz bolluğu yaşayabileceğini gösteren tam tersi göstergelerimiz var.
Hadi bu iki argümana daha yakından bakalım.
1. Sıkı Petrol Piyasası – Üretim Artışı
OPEC+ Ortak Teknik Komitesi (JTC) tarafından Salı günü incelenen bir rapor, petrol piyasasının halihazırda açık verdiğini ve kısa vadede de böyle kalacağını gösterdi.
Petrol talebi artıyor. ABD’de benzin ve dizel talebi yükselişte ve offshore tankerlerde depolanan petrol, geçen hafta %17 düşüş yaşadı.
Bankalar ve hedge fonları, fiyatların artmaya devam edeceğinden emin görünüyor ve buna göre bahis koydu. ABD’deki petrol üretimi, günlük 11 milyon varil civarında stabil kaldı. Daha yüksek fiyatlarla birlikte bazı şirketler daha çok sondaj yapıyor ancak çoğu, üretimi artırmıyor.
Ve havayolu şirketleri, daha fazla jet yakıtı tüketileceği anlamına gelen hava seyahatinde artış için hazırlanıyor.
Bu işaretler, OPEC+’nın ham petrole susamış bir piyasaya arz etmek üzere üretimi artırması gerektiğine işaret ediyor. Ayrıca petrol arzındaki bir artışın fiyatları çok düşürmeyeceğini de gösteriyor. Aksine stokları artırmak, fiyatların ekonomide resesyona yol açabilecek veya talebe zarar verecek bir seviyeye yükselmesini engelleyebilir.
2. Zayıf Petrol Piyasası – Temkinli Üretim Yaklaşımı
Petrol piyasası sıkı görünüyor çünkü OPEC+, piyasadan günlük 5,9 milyon varil üretim çekmeye devam ediyor. JTC’nin petrol piyasası raporu, OPEC+ önümüzdeki sekiz ay içinde günlük 5,9 milyon varillik üretimi de arz ederse talepte büyüme tahminlerine rağmen 2022 yılında petrol piyasasının arz fazlası olacağını gösteriyor.
Küresel petrol stokları da geçtiğimiz birkaç ay boyunca yaşanan büyük düşüşlere rağmen hala yüksek. Denizde depolanan petrol azaldı ancak sadece 2020 Nisan seviyelerine indi. Çin, 2021’in ikinci yarısında bağımsız rafinerilerinin almasına izin verilen petrol miktarını %35 düşürdü. ABD ile yapılan müzakereler, petrol yaptırımlarının kaldırılması ile sonuçlandığı takdirde İran da ihracatını günlük 1 milyon varil kadar artırmaya hazırlanıyor.
Bu işaretler, OPEC+’nın petrol piyasasına karşı muhafazakâr bir tutum alması ve petrol üretimini çok fazla artırmaktan – veya artırmaktan – kaçınması gerektiğine işaret ediyor. Koronavirüsle ilgili kötümser hava da faktörlerden biri. Ekonomiler, yeni varyant korkuları yüzünden kapanacak gibi görünüyorsa OPEC+ her türlü üretim artışından kaçınmaya veya en aza indirmeye daha meyilli olabilir.
Sonuç olarak
Sonunda Suudi Arabistan ile Rusya, Rusya’nın üretim artışı ihtiyacını bir nebze karşılayacak ancak piyasadaki arzı çok da fazla artırmayacak bir
anlaşma üzerinde çalışacak gibi görünüyor. Suudi Arabistan, Rusya üretimini artırmayı kabul ederken kendi üretimini düşürmeye istekli olduğunu göstermişti, yani iki taraf ortak bir yaklaşımda buluşamazsa yine öyle yapabilir.
OPEC+’nın yeni aylık toplantı düzenleme politikası ve bunu sanal olarak gerçekleştirmenin kolaylığı ile birlikte üyelerin büyük kararlar için baskı yapması çok kolay. 4 hafta sonra tekrar düşünebilirler. Bu nedenle çoğu analist, OPEC+’nın önemli kararlar alacağından veya piyasayı büyük ölçüde değiştireceğinden şüphe duyuyor.