Emtia piyasasını bu hafta yönlendirecek önemli etkenlerden biri, petrolün jeopolitik primin ne olduğu sorusu olacak ve bunu da Suudi Arabistan'ın gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinde suç ortaklığı iddiası belirleyecek.
Ham petrol fiyatı ve siyasi belirsizlikler arasında tarihte bugüne kadar yaşanan korelasyonlar—özellikle Suudi Arabistan gibi büyük ve önemli bir üretici söz konusu olduğunda—krizin ortaya çıktığı an varil fiyatlarının bir iki Dolar yükseldiğini ve sonrasında arz-talebin uzun vadede nasıl etkileneceği açıklığa kavuşana kadar yükselişi sürdürdüğünü gösteriyor.
ABD'nin İran'a yönelik yaptırım kararının ardından son aylarda petrolün yükselişi bunun bir örneği.
Eğer Suudi skandalı yüzünden bu hafta petrol fiyatları yükselirse, kurumsal alıcıların altını siyasi sıkıntılara karşı güvenli bir liman olarak ve aynı zamanda enflasyona ve Dolar'a karşı bir önlem olarak görmesiyle altın da ons başına 1.250 Dolar hedefine doğru yükselebilir.
ABD'nin Suudi Arabistan'a Karşı Bir Yaptırımı Şüpheli
Ancak jeopolitik bir yana, emtia piyasaları geçmişte fiyatları nihai olarak ekonominin belirlediğini gösterdi. Dünyaya güç sağlayan ve hareket ettiren ham madde olmasına rağmen petrol de buna bir istisna değil.
Analistlere göre petrolün Brent'i tekrar 80 Dolar üzerine ve ABD ham petrolünü 75 Dolar'ın üzerine—mevcut seviyelerin yaklaşık %8 yukarısı—yollayacak kadar artış göstermesine sebep olacak tek şey, ABD'nin Riyad'a karşı yaptırım uygulayarak, günlük 7 milyon varillik Suudi ham petrol ihracatını tehdit etmesi olur.
Ancak böyle bir şeyin yaşanacağı beklenmiyor; Suudiler Kaşıkçı cinayetine yönelik bir soruşturmayı, herhangi bir istihbarat ajansı yetkilisini ya da krallığın liderliğini, özellikle de Prens Muhammed Bin Selman'ı işin içine karıştırmamak için uzatacak gibi görünüyor. Trump yönetimi de geçen hafta Riyad'a yönelik güçlü bir yaptırımda bulunma ihtimali konusunda tereddüt etti.
Hareketi Ekonomik Verilerin Belirlemesi Muhtemel
Böyle jeopolitik durgunluğun yarattığı bir boşlukta, küresel ekonomik göstergeler öne çıkacak. Çin'de ve Euro Bölgesi'nda ikinci çeyrek büyüme oranı geçen yıla göre biraz yavaşladı. ABD ekonomisi geçen yıla göre %4,2 büyüme göstererek daha iyi bir performans göstermiş olsa da, bu Cuma yayınlanacak olan üçüncü çeyrek GSİYH verilerinin yalnızca %3,3'lük bir büyüme göstermesi bekleniyor.
Bu hafta yatırımcıların bekleyeceği diğer veriler Fransa, Almanya, Euro Bölgesi imalat ve hizmet PMI endeksleri, Euro Bölgesi hizmet PMI Endeksi, ABD dayanıklı mal siparişleri ve ABD bekleyen ev satışları—hepsinde de yavaşlama bekleniyor.
Bu tarzda veriler bakır ve pamuk gibi endüstriyel emtialar için düşüş anlamına gelebilirken, ABD Enerji Bilgi Ajansı'nın (EIA) bu hafta yerel ham petrol stoğunda beşinci hafta üst üste yükseliş açıklaması beklendiği için petrolün üzerindeki baskıyı da artırabilir.
Dikkatler Üretim Fazlası Potansiyeli Üzerinde Olacak
New York bazlı küresel sermaye piyasası fonu 50 Park Investments kurucusu ve CEO'su Adam Sarhan şöyle konuştu:
"İran ve Suudi Arabistan krizlerinin yarattığı korkunun dışında petrol fiyatlarında bir sıçrama yaşanabileceğini gösteren herhangi bir ekonomik gösterme yok."
"Eğer bu krizler çözülürse ve işler normale dönerse, bu sefer dikkatimizi petroldeki asıl sorunlara vereceğiz ve bu sorunlar yüksek fiyatlandırma, üretim fazlası ve daha da fazla üretimin olacağının işaretleri."
New York bazlı Energy Management Institute'te risk yönetimi ve ticaret başkanı Dominick Chirichella da bu görüşü biraz paylaşıyor.Chirichella'ya göre İran'a yönelik yaptırımlara verilen önem son haftalarda azalırken, potansiyel bir arz aşırılığı konuşulmaya başladı.
EIA, OPEC ve Batı'nın enerji gözlem kurumu IEA'nın yakın dönemde yayınladığı raporların hepsi petrol arzında rahatlığı ve büyümeyi işaret etti. ABD petrol hizmetleri firması Baker Hughes ise, ABD'nin petrol platformu sayısının son üç buçuk yılın en yüksek noktasında olduğunu belirterek, ham petrol sondajında artış olduğunu işaret etti.
Üretim fazlası endişelerine rağmen, Chirichella izlenmesi gereken birçok jeopolitik faktörün olması sebebiyle enerjideki güvenlik endişesinin tamamen giderilemeyeceğini söyledi. Petrol için en önemli faktör, "istikrarsız olmaya devam eden ve Suudi cinayeti yüzünden büyük bir belirsizliğin hakim olduğu" Orta Doğu.
Petrol fiyatları Asya'da Pazartesi'ye sabit bir şekilde başlarken, Kaşıkçı cinayetinin etkileri ani bir faktör olmadı. Ancak bu, gün içinde olmasa da, hafta içinde değişebilir.