Petrolün düşmesini uman yatırımcılar İran'a yönelik yaptırımların blöfünü görecek mi? Bekleme oyununda sıra dünyanın en büyük dördüncü petrol ihracatçısını durduracak olan Donald Trump'ta.
ABD'nin İran'a yönelik ambargosunun başlangıcıyla beraber bu hafta altın ve diğer emtialar için daha fazla dalgalanma getirecek. Çin ile uzatmalı ticaret savaşı ve Wall Street'te gergin devam eden işlemlere karşın görece güçlü ABD ekonomik verileri sebebiyle Dolar değişkenliğini sürdürüyor. Dolar'ı etkileyecek bir diğer faktör, Merkez Bankası'nın Perşembe günü yapacağı toplantı olacak. Aralık'a kadar faiz oranlarında artış beklenmese de, FED'in politika beyanında Dolar'ı etkileyecek bir dil olup olmadığına dikkat edilecek.
Petrol Fiyatları Düşmeyi Sürdürebilir
Petrol işlemleri özellikle zorlu olacak.
İran'a yönelik yaptırımların piyasada bir sıkışma yaratmasına yönelik anlık bir kanıt henüz yokken, bazıları US West Texas Intermediate (WTI) ham petrolün varil başına 60 Dolar altına, İngiliz Brent'in ise varil başına 70 Dolar altına inebileceğini düşünüyor. Cuma günü WTI 63,14 Dolar'da kapanırken, küresel ham petrol benchmarkı Brent 72,83 Dolar'da kapandı. İkisi de bu sabah haftaya düşüşle başladı.
İran'ın nükleer programında kısıtlamaya gitmesine karşılık petrol ihraç etmesine izin veren, Obama döneminde yapılan anlaşmayı Trump'ın Mayıs'ta iptal etmesinin ardından, petrol piyasaları büyük dalgalanma yaşayarak beş ayda yaklaşık %20 yükseliş gördü, daha sonra ise bu kazancın tamamını beş haftadan kısa bir sürede kaybetti.
Bu tersine dönüşe sebep olan belli faktörler vardı. Ancak en büyük faktör, Başkan'ın ABD ara seçimleri öncesinde petrol fiyatlarını düşüş tutma ihtiyacıydı.
Gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesinde şuç ortaklığı iddiaları sebebiyle Ekim'den beri kriz içinde olan Suudi Arabistan da Trump'ın isteklerine uyarak, İran'ın günlük ortalama 2 milyon varillik petrol ihracatının kesilmesiyle ortaya çıkacak boşluğu kapatmak için üretimi artırmayı kabul etti. Bu arada ABD kaya petrolü üretimi de rekor seviyede zirveye ulaşarak, küresel bir petrol arzı fazlalığı tehdidi yarattı.
Trump yönetiminin Cuma günü aralarında Hindistan, Japonya, Güney Kore ve Çin'in de bulunduğu sekiz ülkeye, hızlı bir şekilde alternatif bulmanın zorluğu sebebiyle İran'dan belli miktarda ham petrol almaya devam etmelerine izin vermesi, petrol fiyatlarının yükselmesini bekleyen yatırımcılar için son kötü haber oldu. Aynı zamanda İran ve AB yaptırımlara geçici çözümler yaratmaya devam ediyor.
Piyasa İran Konusunda "Rahat"; Elden Çıkarmalar Gereğinden Fazla Mıydı?
New York bazlı Energy Management Institute'te ticaret ve risk yönetimi başkanı Dominick Chirichella, koruma fonları geçen hafta WTI hisselerini yılın en düşük seviyesine gelecek kadar elden çıkarmalarının ardından, "Piyasanın geneli, kısa ve orta vadede arz ve lojistik konularında bir sorun yaşanmayacağından emin bir şekilde çok rahat." dedi. Goldman Sach ve bazıları ise dikkatli olma uyarısı yaparak, Brent'in Aralık'ta varil başına 80 Dolar'a ulaşabileceğini söyledi.
Enerji piyasalarının en etkili seslerinden biri olan Wall Street bankası Sach, "İzinlerin verilmesi İran'ın petrol arzının mevcut seviyelerde sabitleneceği anlamına gelmiyor. 2018'in dördüncü çeyreğinde küresel petrol piyasasında bir sıkışma olacağına hala inanıyoruz." dedi.
TD Securities de aynı düşüncede; İran konusundaki izinlerin muhtemelen geçici olduğunu belirtiyor:
"Miktarlar çoğunlukla beklenildiği gibi ve Avrupa'ya hiç verilmedi, bu yüzden yaptırımların piyasayı gerçekten sıkıştıracağını ve yakın zamandaki elden çıkarmaların gereğinden fazla yapıldığını düşünüyoruz."
ABD Seçimleri, Çin ve Hisseler Altına Odağı Artırdı
Özellikle altın, ilk üç gününde %2 değer kaybettiği, dördüncü günde bütün bu kaybı geri kazandığı ve son seansta az bir kayıp daha yaşayarak üst üste beşinci haftayı da kazançla kapatmış olduğu heyecanlı bir haftanın ardından yatırımcıların odağında olacak.
ABD Şubat altın tahvilleri Cuma'yı ons başına 1.233,30 Dolar seviyesinde kapattı ve teknik grafiklere göre bu hafta fiyat 1.246 Dolar'lık direnç seviyesini aşarsa, 1.270 Dolar'a ulaşabilir. Petrol gibi, altın piyasası da kısmen ABD ara seçimleri tarafından şekilleniyor; bazıları değerli metali Demokratlar'ın muhtemel bir zaferine karşı bir tedbir olarak görüyor. Böyle bir zafer, Trump ve Cumhuriyetçiler için büyük bir darbe olur.
Eğer hisse piyasaları Dow'un son üç yılın en kötü performansını göstererek %5 değer kaybettiği Ekim trendine geri dönerse de yatırımcılar külçe altını bir değer saklama aracı olarak görebilir. ABD hisseleri geçen hafta %2,3 yükselmelerine rağmen, Buenos Aires'te yapılacak olan G20 zirvesinde Trump'ın Çin Başkanı Xi Jinpeng ile ticaret anlaşması konusundaki görüşmesinin iptal olabileceğine yönelik herhangi bir sinyale karşı savunmasız durumda.
Chicago bazlı RJO Futures'da değerli metal analistleri için piyasa stratejisti Tom Beller'a göre, "Bizi bir sonraki fiyat seviyesine getirecek olan başlıca faktörler bunlar; zayıf bir Wall Street ve ABD-Çin retoriği."