- ABD piyasaları 2011'den bu yana en kötü haftayı geride bıraktı
- Tahvil gelirleri ve USD düştü
- Petroldeki düşüş sürüyor
Cuma günü birkaç piyasa teması çakışarak, hafta başında zaten baskı gören hisseleri daha da zorladı. Son yıllarda görülen en büyük işlem hacmi, hisselere Ağustos 2011'den bu yana en kötü haftalarını yaşattı.
S&P 500 (%-2,06) ve Dow Jones Endüstriyel Ortalaması (%-1,81) önemli kayıplar yaşarken, neredeyse %3'lük düşüş yaşayan NASDAQ resmi olarak ayı piyasasına girmiş oldu. Hisselerden kaçınan yatırımcıların Hazine tahvillerinin güvenliğine sığınması sebebiyle tahvil gelirleri düştü.
Son İşlem Saati ve Yeni Siyasi Sorunlar Elden Çıkarmalara Neden Oldu
Borsadaki son işlem gününün son saatinde yapılan işlemler Cuma günü dalgalanmayı şiddetlendirdi: Vadeli işlemler, faiz oran artırımı nedeniyle zaten baskı altında olan hisseleri daha da düşürdü. Bu durum, yaşanacak bir resesyon riski artarken ABD Başkanı Trump'ın FED Başkanı Jerome Powell'ı kovmayı düşündüğüne yönelik haberlerle birlikte daha da kötüleşti.
Beyaz Saray'daki çalışan karmaşası ve devletin kısmi olarak askıya alınmasının Cumartesi günü başlaması gibi daha geniş siyasi sorunlar da elden çıkarmaları şiddetlendirdi. Senato'nun tatil sebebiyle Cumartesi günkü oturumu ertelemesi, yeni yıl tatili bitene kadar bir anlaşmaya varılamayacağı anlamına geldiği için endişeleri artırdı. Başkan Trump Meksika sınırında bir duvar inşa etmek için 5 milyar Dolar istiyor ancak istediğini alabilmek için gerekli olan desteğe sahip değil: Muhalefet lideri Chuck Schumer, Trump'a devleti yeniden açmak istiyorsa, duvardan vazgeçmesi gerektiğini söyledi.
Yine de, genellikle devletin askıya alınması piyasaları çok önemli oranda etkilemez. Ki bu %100 askıya alınma için geçerli. Şu an hizmetlerin sadece %25'i askıya alındı; kalan %75 finanse edilmeyi sürdürüyor.
İronik bir biçimde, Merkez Bankası New York Başkanı John Williams, yaptığı yorumlarla Cuma gününün erken saatlerinde hisselerin yükselmesini sağlamıştı. Williams, ekonominin yavaşlamaya devam etmesi halinde Merkez Bankası'nın faiz oranı politikasını ve bilanço azaltımını yeniden değerlendirebileceğini söylemişti. Ancak, gün içinde artan satış baskısı bu yükselişin uzun sürmemesine neden oldu.
Başlıca tüm ABD endeksleri haftayı düşüşle kapattı.
S&P 500'ün kayıplarının en büyük sebebi iki teknoloji sektörü oldu. İletişim Hizmetleri en kötü performansı gösterirken (%-2,95), Teknoloji (%-2,62) onu takip etti. Kamu Hizmetleri (%0,43) kazanç sağlayan tek sektördü.
Benchmark haftalık %7,05'lik düşüş yaşarken, bütün sektörler kırmızı bölgedeydi. En iyi performansı gösteren iki sektör bile—Kamu Hizmetleri ve Materyaller—%5,30'luk düşüş yaşadı.
Petrol fiyatlarının son 17,5 ayın düşük seviyesine ulaşması teknolojideki düşüşü şiddetlendirirken, Enerji hisselerinin de (%-9,63) kötü performans göstermesine neden oldu. Teknik açıdan, 100 haftalık hareket ortalamasını aşan S&P, 2009 ortasındaki dip noktasından beri varolan kanalın dibinde olan 200 haftalık hareket ortalamasına doğru ilerliyor.
Şubat 2016'dan beri bu ilk kez yaşanıyor. Kanalın dibi 23000'de ve bir dip için bakabileceğimiz ilk nokta.
Dow 414,23 puanlık düşüş yaşamış olsa da, %1,81'lik kaybı onu Cuma gününün en iyi performans gösteren endeksi yaptı. Haftalık bazda da endeks en iyi performansı göstererek sadece %6,87'lik kayıp yaşadı. Bu da Dow'u ayı bölgesine koyuyor. 2008 krizi sonrasından bu yana ilk kez kanal dibinin altına inme tehlikesiyle birlikte düşüş çok daha ciddi bir seviyeye gelebilir.
10 yıllık tahvil gelirinin gelir eğrisinin düzleşmesi ve Kamu Hizmetleri'nin geçen hafta rekor düşüklükte kapanması gibi düşüş sinyallerini gösteriyorduk. Piyasalar da bu modelleri takip ediyor.
Teknoloji ağırlıklı NASDAQ Bileşik Endeksi Cuma günü %2,99'luk düşüş yaşayarak, başlıca endeksler arasında en ağır hareket eden oldu. FAANG grubunun bütün üyeleri %2,5'ten fazla değer kaybederken, Twitter Inc (NYSE:TWTR) %6'dan daha büyük bir kayıp yaşadı.
Yazdan bu yana NASDAQ Bileşik Endeksi %20'den fazla düşerek ayı piyasasına girmiş oldu. Hafta boyunca da endeks %7,94 düştü.
Haftasonu öncesinde en kötü ikinci performansı gösteren endeks olan Russell 2000, %2,7'lik düşüş yaşadı. Haftada ise %7,94'lük düşüşle 2015 ortasından bu yana en düşük seviyesine inerek en kötü performansı gösteren endeks oldu.
Hisseler Nasıl Bir Yön İzleyecek?
Piyasa gözlemcileri piyasanın bu noktadan sonra izleyeceği yol hakkında bir fikir birliğine sahip değil. Bazıları bu noktanın dip olduğunu düşünüyor.
Raymond James'ten analist Jeffrey Saut, değerlendirmelerin küresel bazda son on yılın en ucuz seviyesinde olduğunu söylüyor. Gelecek yılın kazançları için küresel P/E 13,3'e düştü. Saut, gerçek gelir eğrisinin her zaman 3 aylık hazine bonosundan 30 yıllık hazine bonosuna olduğunu ve bunun bir ters dönme yaşamadığını söylüyor.
Saut'un görüşünü en azından kısa vade için teknik açıdan da destekleyebiliriz. Çarşamba gününün 'kazananları'—Kamu Hizmetleri, REIT ve dayanıksız Temel Tüketici Ürünleri—yatırımcıların saklanmış olabileceği güvenli bölgeler, satış baskıları sebebiyle elden çıkarıldı. Bu da en azından önümüzdeki bir kaç hafta için yakın vadeli bir dip yaratabilir.
Ynie de, düşüşe yönelik argümanlar da var.
Başkan Trump'ın ABD'li askerleri Suriye'den çekeceğini açıklamasının ardından Savunma Bakanı Jim Mattis'in istifa etmesi, piyasaların endişelerini artırdı. Düşüş bekleyen yatırımcılar, hükümetin kısmi olarak askıya alınması, Trump'ın öngörülemeyen davranışlarındaki artış ve bu yıl işlem hacminin çok düşük olması sebebiyle tatil dönemine girene kadar yeni kötü haberler bekliyor.
Ocak ayından itibaren Demokratlar'ın Meclis'te çoğunluğa sahip olmasıyla birlikte bölünmüş bir hükümet Trump yönetiminin yeni politikaları uygulamaya koymasını zorlaştıracak. Yönetim daha önce tarihin en büyük vergi indirimleri ve regülasyonda düşürmelerle Trump'ın sözde (olumlu) ticaretini rahat bir şekilde uygulamıştı.
Eski başkan adayı Ron Paul, önümüzdeki 12 ayda büyük depresyon dönemindeki büyüklükte bir fiyat düşürme yaşanabileceğini düşünüyor. Paul'a göre bedava para—sayısal rahatlatma ve sıfıra yakın faiz oranları—yatırımcıların bağımlı hale geldiği bir uyuşturucu oldu. Desteklerin kaldırılması semptomları gizlese de durumu kötüleştirdi ve 1929'da yaşanandan daha kötü bir hisse piyasası çöküşüne neden olacak.
Biz durumun kötüleşeceği tarafında olsak da, Paul kadar ciddi olacağını düşünmüyoruz. Elden çıkarmaların geniş ve derin oluşu ile benchmarkların en azından orta vadede aşağı trendlere girmesiyle birlikte, alıcıların geri dönmesi için bir fırsat ortaya çıktığını düşünüyoruz.
Ancak hisseler sürpriz bir yerden destek sağlayabilir: Dolar. Uzun vadede doların düşeceğini söylemiştik. Eğer bu nokta doların 2015 başından beri ulaştığı devasa bir zirve olursa, bu uluslararası firmalara büyük bir destek sağlayarak daha ucuz ithal ürünlerinin hisse piyasasına ihtiyaç duyduğu desteği sağlamasına yardımcı olabilir.
Bu arada, petrol fiyatları 200 haftalık hareket ortalamasının altına inmenin ve Cuma günü seans dibine yakın kapanmanın ardından geçen hafta neredeyse son 18 ayın en düşük seviyesine ulaştı.
Önümüzdeki Hafta
Bütün saatler Türkiye bazlıdır.
Pazartesi
15:30: ABD - Chicago Fed Ulusal Aktivite Endeksi (Kasım): 0,24'ten 0,9'a yükselmesi bekleniyor.
Salı
Noel Günü - Çoğu Küresel Piyasa Kapalı
Çarşamba
23:30: ABD - API Haftalık Ham Petrol Stokları: bir önceki 3,45M'e kıyasla 1,3M (NYSE:MMM) olması bekleniyor.
Perşembe
17:00: ABD - Tüketici Güveni (Aralık), Yeni Ev Satışları (Kasım): güvende 135,7'den 133,7'ye düşüş,satışlarda aydan aya %2,5'lik artış
23:30: Japonya - İşsizlik Oranı (Kasım): %2,4'te sabit kalması bekleniyor.
Cuma
15:00: Almanya - TFE (Aralık, öncül): fiyatlarda yıldan yıla %2,3'ten %2 artış.
16:45: ABD - Chicago PMI Endeksi (Aralık): endekste 66,4'ten 62,5'e düşüş.
17:00: ABD - Bekleyen Ev Satışları (Kasım): satışlarda geçen ayki %2,6'lık düşüşten sonra aydan aya %0,5 yükseliş.
18:00: ABD - EIA Ham Petrol Stokları (21 Aralık'ta biten hafta): stoklarda 830.000 varillik artış.