Düşük enflasyon ve düşük faiz oranları, kurumlar için hisselere bahis oynamamayı imkansız hale getirerek hisseleri yükseltti.
Analistler hisselerin büyük bir bölümünün tarihi zirvelere ulaşmasını yükselişin henüz sona ermediğinin bir işareti olarak yorumladı.
Dolar haftayı sabit kapattı.
2019'un son işlem haftasında piyasaları baskılayan olumsuz bir gelişmenin olmaması, düşük direnç ve işlem hacmi sayesinde S&P 500, 2013'te kaydettiği ve son on yılın şu ana dek en yüksek kazanımı olan %29,6'ya ulaşma yolunda. Dünkü işlemlerde SPX, Dow ve NASDAQ da dahil olmak üzere ABD endeksleri tarihi zirvelere ulaşarak, hisselerin merkez bankasının uyumluluğu ve ABD-Çin ticaret anlaşmasına yönelik iyimser havadan da alınan güçle yükselişlerine devam etmesini sağladı.
Geçmişe baktığımızda, hisselerin %25 ya da daha yüksek bir kazanım elde ettikleri yılın ardından bir sonraki yılda ortalama %7,0 yükseliş kaydettiğini görüyoruz, ancak 2014'te piyasa %11,39 yükselmeyi başardı ki bu da iyi kazanımları kötü bir performansın takip etmek zorunda olmadığının bir işareti. Ancak şu anki yüksek değerlendirmeler düşünüldüğünde, yatırımcıların stratejilerine daha düşük uzun vadeli getiri oranı eklemeleri gerektiği fikrindeyiz.
2018 Sonlarında %20'ya Yakın Bir Düzeltme; 2019 Sonunda Rekora Koşan Kazançlar
Perşembe günü NASDAQ tarihinde ilk kez 9.000 seviyesinin üzerine çıktı. "Rekor kıran" bir tatil dönemi açıklamasının ardından Amazon.com (NASDAQ:AMZN) en iyi performansı gösteren hisseler arasındaydı.
Takvim piyasa döngülerini kesin olarak yönlendirmese de, psikolojik bir etki sahibi olduğu kesin. Yıl sonuna yaklaşırken, hissedarlar ve genel olarak kurumsal yatırımcıların müşterileri yatırımlarının performanslarını inceler. 2019 birçok açıdan 2016'ya benziyor; hisseler rekor zirvelerde ve aşağı yönlü bir risk yok, ancak çoşkunluk fiyatları artırmaya devam ediyor.
FED'in para politikasındaki yön değişiminin piyasalarda ciddi bir etki yarattığını kabul etsek de, büyüyen para arzı açısından—uyumluluğun sürekliliğine yönelik sözün aşağı yönlü riski ortadan kaldırmasıyla da birlikte—FED bu tarz bir politikayı hep kontrolsüz yükselen enflasyonla mücadele etmek için kullanmıştı, enflasyonu yükseltmek için değil. Bu uyuşmazlık da, ekonomik bir gereklilik olmamasına rağmen FED'in gevşeme hamlesiyle birlikte, bizi yatırımcıların daha önce hiç gitmediği bir noktaya götürüyor.
Örnek: yatırımcıları defalarca hayal kırıklığına uğratmasına rağmen alımların devam ettiği başka bir piyasa teması geçmişte görülmedi.
Bir ayı piyasası için %20 ölçütünün hemen altında olan ve 2018'in tarihin en kötü Noel Arifesi'ni yaşamasına neden olan Aralık sonu düzeltmesinin ardından 2019 yılında S&P 500 34 kez rekor kırdı.
Piyasanın 2008 çöküşünden tamamen toparlanarak 2007 zirvesine yeniden ulaştığı 2013'ten bu yana SPX 271 kez tarihi zirve yaptı. FactSet'e göre bu da tüm işlem günlerinin %16sı demek. Analistler bu sebeple yeni zirvelerin bir yorgunluk belirtisi olmadığını düşünüyor.
126 aylık ekonomik genişleme, bu rekorların arkasındaki itici güçtü. Haziran ayında ABD'deki büyüme 1990'larda ortaya koyulan yüksek tahminlerin de üzerine çıkarak rekor kırdı. Ekonomistlere göre bunun sebebi de makul hızda ekonomi, ya da Goldilocks ekonomisi.
Büyüme aşırı ısındığında, bir süre sonra söner. Ancak hafif ateşte tutulursa, çok uzun süre devam edebilir.
Büyümenin arkasındaki destek de, şu an son 50 yılın en düşük seviyesinde olan işsizlik oranı. ABD istihdam piyasası 2 milyonluk bir genişlemeyle, tüketicilerin ekonomiye güven duymasını ve harcamalarına devam etmesini sağladı. Bu da ülke ekonomisi için iyi bir şey, çünkü tüketici harcamaları ABD GSYİH'sinin %65'ini oluşturuyor.
Düzensiz şartlar—düşük enflasyon ve düşük faiz oranları—normalde hiç yaşanmayan bir şeye yol açtı: yıl içinde hisselerde %10'luk bir düzeltme yaşanmadı. S&P 500 Mayıs'ta %6,8'lik ve Ağustos'ta %6,1'lik olmak üzere sadece iki ufak gerileme yaşadı.
Geçmişe baktığımızda ise, hisse piyasasında %10 ya da üzeri düşüş olarak tanımlanan düzeltmelerin yılda ortalama bir kez yaşandığını görüyoruz. FactSet verilerine göre endeksin yıl içinde yaptığı %2 ve üzeri hareketin, geçtiğimiz 20 yıl içinde yılda ortalama 19'a kıyasla 2019'da sadece 7'de kalması da bu yılki düşük oynama miktarını yansıtıyor.
ABD varlıklarına yönelik küresel talebi artıran bir başka faktör: ABD-Çin ticaret anlaşmazlığı sebebiyle dünya GSYİH büyümesinin son 10 yılın en düşük seviyesi olan %3'e gerilemesi.
Diğer yandan, tahvil gelirleri ise Kasım 2018 zirvelerinden Eylül 2019 diplerine, yarı yarıya değer kaybetti. İkisinin de düşük risk ortamında yükselmesi sebebiyle tahvil gelirlerinin hisselerle birlikte artışa geçmesi gerektiği düşünüldüğünde, bu da garip bir gelişme.
Kasım başında ABD 10 yıllık Hazine tahvil gelirleri Kasım 2018 tepesinden beri devam eden aşağı trend çizgisinin üzerine çıksa da Kasım 2019 zirvelerini aşmayı başaramadı ve iki trend arasında sıkışıp kaldı. Cuma günü ise yeniden 200 günlük hareketli ortalamanın altına düştü.
Ekim ayında 50 haftalık hareketli ortalama 200 haftalık hareketli ortalamanın altına inerek 2015'ten beri ilk kez haftalık grafikte bir "death cross" modelini tetikledi. Tahvil gelirleri haftalık grafikte ayrıca, Kasım 2018 zirveleri ve Eylül 2019 dipleri arasındaki %55'lik düşüşün ardından düşüş eğilimine sahip bir yükselen takoz modeli oluşturuyor.
ABD Dolar Endeksi %1'den daha az bir artışla haftayı önemli bir değişim olmadan kapattı. Ancak döviz aynı zamanda dip noktası test edilmekte olan bir yükseliş kanalı oluşturdu. Bir yandan, FED'in faiz oranlarındaki yön değişimi Dolar'ı baskılamış olsa da, diğer yandan en güvenilir liman olarak Hazine tahvillerine yönelik talep küresel rezerv para biriminin tutunmasına yardımcı oldu.
Petrol yılda %36'lık bir yükselişe yaklaştı. Küresel yavaşlama ve ABD'deki kaya petrolü üretimi sebebiyle meydana gelen arz fazlalığı yıl boyunca bir elden çıkarma yaşanmasına neden oldu. Ancak merkez bankasının uyumluluğu ve ticaret anlaşmasına yönelik umutlarla birlikte son verilerin küresel büyümeye yönelik argümanları güçlendirmesi petrolün bu ay %11,7 yükselmesini sağladı.
Petrolün Ekim - Aralık arasında yaşadığı ve aynı dönemde hisselerde yaşanan elden çıkarmaya benzeyen üç aylık çöküş kontrol altına alınmış olsa da, ham petrol 75 Dolar'lık zirvelerin hala %15'ten fazla altında işlem görmeye devam ediyor. Yukarıdaki grafikte görülen aylık "death cross" modeli bu elden çıkarmanın öncesinde meydana geldi ve 2001 başındaki aylık "golden cross" modelinden bu yana ilk kez yaşandı.
Önümüzdeki Hafta
Tüm saatler İstanbul bazlıdır.
Pazartesi
17:00: ABD - Bekleyen Ev Satışları: Ekim'deki %-1,7'ye kıyasla Kasım'da %1,1'e sıçraması bekleniyor.
Salı
Avustralya, Güney Kore, Japonya, Hong Kong, Almanya, Fransa ve İngiltere gibi birçok piyasa yeni yıl tatili dolayısıyla kapalı olacak.
03:00: Çin - İmalat PMI: Genişleme için minimum eşiğin hemen üzerinde, 50,2'den 50,1'e gerileme.
17:00: ABD - CB Tüketici Güveni: 125,5'ten 128,2'ye yükselmesi muhtemel.
Çarşamba
ABD ve küresel piyasalar yeni yıl tatili dolayısıyla kapalı olacak.
Perşembe
Japonya, Yeni Zelanda, Rusya ve İsviçre piyasaları kapalı olacak.
03:45: Çin - Caixin İmalat PMI: 51,8'den 51,7'ye gerilemesi muhtemel.
10:55: Almanya - İmalat PMI: 43,4'te sabit kalması öngörülüyor.
11:30: İngiltere - İmalat PMI: 48,9'dan 47,6'ya gerilemesi bekleniyor.
21:00: ABD - Federal Açık Piyasa Komitesi Toplantı Tutanakları
Cuma
10:55: Almanya - İşsizlik: -16 binden 5 bine değişim.
11:30: İngiltere: İnşaat PMI: 45,3'ten 45,9'a yükselmesi bekleniyor, hala daralma bölgesinde.