- Fed’in daha verilere dayalı hale gelmesiyle birlikte tarım dışı istihdam raporunun önemi arttı
- Fed ekonominin güçlülüğünü istihdama dayandırıyor
- Düşüş trendinin detaylı teknik incelemesi
Yatırımcıların faiz beklentilerini yeniden fiyatlamasının trend senkronizasyonuna denk gelmesiyle birlikte, hisseler teknik açıdan son ayların en yüksek oynaklığını gösterme potansiyeline sahip.
Fed Başkanı Jerome Powell Jackson Hole’da, Fed’in gevşemeye doğru dönüş yaptığını iddia eden ve bir ayı piyasasının bir zemin olduğuna kesin olarak bakan yatırımcılara hayatın gerçeklerini hatırlattı. Genel olarak Fed’in mesajını ve özellikle de Powell’ın yorumlarını takip eden herkes, merkez bankası başkanının elinden geldiği kadar net olmaya çalıştığını görmüştür: faizler, görülebilir gelecekte yüksek kalacak. Powell aynı zamanda merkez bankasını yönlendirme sunmak yerine verilere bağlı olacağını yineledi.
Sürekli boğalar, FOMC Temmuz toplantısındaki iki noktaya odaklandı: (1) Üyelerin yönlendirme sunmaktan verilere dayalı hareket etmeye kayması ve (2) faiz indirimlerini bir noktada yavaşlatmanın uygun olabileceği ifadesini dile getirmeyi kabul etmeleri. İkinci noktanın anlamsız olduğunu, ilkinin ise Fed’i yönlendirmenin kısıtlamalarından kurtardığı için aslında şahin olduğunu iddia etmiştim.
Yine de, Fed artık tamamen verilere dayalı olduğu için, verilerin artık bankanın daha yüksek faiz oranlarına yönelik yolunda daha güçlü bir etkiye sahip olacağı iddia edilebilir. Bu yüzden, Cuma günkü tarım dışı istihdam raporu sonrasında yatırımcıların ekranlarına daha da yapışmalarını bekliyorum.
Hem Powell, hem de Başkan Joe Biden bir resesyonun muhtemel olmadığını göstermek adına istihdamın yüksek olduğunu vurguladı. Powell yalnızca bir resesyonun olmadığını düşündüğünü söyleyerek daha temkinli olsa da, Biden olasılığı direkt olarak reddetti: “Bugün Wall Street’te bir resesyonda olup olmadığımıza dair çok şey konuşulacak. Ancak istihdam piyasasına, tüketici harcamalarına ve iş yatırımlarına baktığımızda, ikinci çeyrekte ekonomik ilerleme işaretleri görüyoruz.“
Ancak yüksek istihdamı bir resesyon ihtimalini reddetmek adına kanıt olarak göstermek hatalı, çünkü işgücü piyasası faiz oranlarındaki yükselişe en son tepki veren piyasa. Diğer yandan, konut piyasası ise faiz artışlarına ilk tepki veren piyasa. Konut piyasası şu an bir düzeltmede ve hatta bir çöküş bile yaşayabilir.
Ek olarak, manşet istihdam verilerinden sonuçlara varmak analiz değildir. Biden, istihdamın dengesiz olduğunu belirtmedi. Şu an bir işgücü açığı var. Çalışanlar bunun çok iyi bir şey olduğunu düşünebilir, çünkü işverenler çalışanları kazanabilmek adına tekliflerini artıracak. Ancak bu resesyonlara yol açar. Neden? Bir örnek: Bu durum hâlâ devam eden arz krizini daha da kötüleştirecektir.
Şimdi piyasalara dönelim.
Yatırımcılar Fed’in geri adım atmadığını nihayet anladıklarında, hisselerini satma yarışına girdiler. Ya benim rallinin başlangıcından bu yana argümanlarımı sunduğum yazılarımı okumadılar, ya da bireysel yatırımcıları yanlış yönlendirme amacı taşıdığım gibi ilginç teorilerle beni bir “sürekli ayı” olarak tanımlayarak yazdıklarımı görmezden geldiler. Sanki bu boyutta bir etkiye sahipmişim gibi.
Dow Jones Industrial Average Cuma günü 1.000 puandan fazla, ya da %3 düştü. S&P 500 endeksi %3,37, Russell 2000 ise %3,3 geriledi. Ancak Nasdaq 100 %4 düşüşle en kötü performansı gösterdi. Bir süredir, faiz oranlarındaki artış yüksek değerlemelerini daha tehlikeli hale getirdiği için teknoloji sektörünün en savunmasız olduğunu iddia ediyordum. Perşembe günkü yazımda Günün Grafiği yazım için Dow yerine S&P 500 endeksini seçtim. Aslında Nasdaq 100’de daha büyük bir düşüş beklentisindeyim, ancak daha kapsamlı bir analiz adına S&P 500’ü seçtim ve bu analizim Pazartesi ve Salı günkü yazılarımda devam edecek. Buna uygun olarak, bu yazıda hisselerin bütününü temsil etmesi için S&P 500’ü kullanacağım.
Belirttiğim gibi, S&P 500 %3,37 düştü, ancak endeksin teknoloji bileşeni Nasdaq 100’den de daha fazla, %4,27 geriledi. Enerji yalnızca %1,17 düşerken, kamu hizmetleri onu %1,53 gerilemeyle takip etti. Şimdi grafiğe bakalım.
S&P 500 endeksi, tam da uzun vadeli düşüş kanalının tepesinde küçük bir omuz baş omuz modelini tamamladı. Bu uzun vadeli kanal, tahmin edileceği gibi kısa vadeli yükseliş kanalına ağır bastı. Fiyat 100 günlük hareketli ortalamanın altında kapandı ve bu ortalama, 200 günlük hareketli ortalamayla birlikte omuz baş omuzun çerçevesini oluşturdu. Bu yüzden, fiyatın uzun vadeli düşüş kanalında devam edeceğini öngörüyorum. Ancak yorumlarda sürekli olarak gördüğüm bazı yanlış anlaşılmaları netleştirmeliyim:
(1) Bir şeyi “öngörüyorum” dediğimde ve bu öngörü hemen gerçekleşmediğinde, okurlar yanlış bir öngörüde bulunduğumu belirterek bir cevap talep ediyor. İlk olarak, yalnızca bir cümle seçilip yazının geri kalanı görmezden gelinmemeli. İkinci olarak, S&P 500’ün yazının okunduğu anda yeni düşük seviyeler göreceğini öngördüğümü söylemedim. Yazılarımda, hisselerin düz bir çizgide hareket etmediğini defalarca dile getiriyorum. S&P 500’ün düşeceğini “öngördüğümü” söylememin ardından yükselmesi, hatalı olduğumu göstermez. Kısa vadede yükseliyor olsa da, orta vadede düşebilir.
(2) Sunduğum öngörü, yalnızca benim fikrimdir. Fazlası değil. Ben geleceği görmüyorum. Bunu hiçbir zaman iddia etmedim. Aksine, bunun aksini net bir şekilde çoğu kez belirttim. Bu bir yorum köşesidir ve bu da benim yorumumdur. Benimle aynı fikirde olmak zorunda değilsiniz.
S&P 500’ün düşüşünü sürdüreceğini öngörmenin ardından, bir şeyi daha tekrarlamalıyım. Düşeceğini kesin olarak bilmemekle birlikte, vardığım sonuç kanıtların ağırlığına dayalı. Ve tabii ki bu düşüşün ne zaman yaşanacağını bilmiyorum. S&P 500 düşmeden önce yine yükselebilir. Hatta yükselmesini beklerim. Serbest piyasalarda duygusal sarkaç bir uçtan diğerine sallanır. Buna gürültü denir. Burada bahane sunmuyorum, hatta kendi ufak araştırmamı da yaptım.
S&P 500 endeksinin bu düşüş kanalı içindeki hareketlerini ölçtüm. Bu, hareketlerin tekrarlanacağı anlamına gelmiyor, ancak S&P 500’ün daha önce yaptığı bir hareketi tekrarlayabileceğini söylediğimde “Onu dinlemeyin.“ ya da “Bize para kaybettirmeyi bırak“ yorumları beni güldürüyor. Yalnızca yazının başlığı ve işlem örneği değil, yazının tamamı okunmalı.
Aşağıda, hem zaman, hem de fiyat bazında, endeksin Ocak’taki rekor zirvesinden bu yana içinde bulunduğu düşüş kanalı içindeki her tepe ve çukurun verilerini derledim.
Tarih Aralığı, seans sayısı, genel fiyat hareketi, günlük ortalama fiyat hareketi
24 Ocak – 24 Şubat = 23 gün, %2,56 (günlük %0,11)
24 Şubat – 2 Mayıs = 4 gün, %1,27 (günlük %0,32)
2 Mayıs – 12 Mayıs = 8 gün, %5,01 (günlük %0,63)
12 Mayıs – 20 Mayıs = 6 gün, %1,26 (günlük %0,21)
20 Mayıs – 17 Haziran = 20 gün, %4,55 (günlük %0,23)
Zaman Değeri
Tepe ve çukur arasında hareket başına 4 – 23 gün
Ortalama 12,2 gün
Medyan 8 gün
Fiyat Değeri
Günlük %0,11 - %0,63
Günlük ortalama %0,3
Günlük medyan %0,23
Buna göre, bir sonraki çukur yukarıdaki zaman ve fiyat değerlerine uygun olabilir. Yani medyan 8 ya da ortalama 12 günde, bir sonraki çukur için günlük medyan %0,23 ya da ortalama %0,3’lük bir hareket. Bu yüzden, eğer bu trend buna uygun olarak devam ederse, bir sonraki çukur yaklaşık 10 seans sonra, 9 Eylül’de ve yaklaşık (ortalama ve medyan arasındaki fark) 0,265 X 10 = %2,65 olacaktır. Yani bir sonraki çukur 9 Eylül’de, 3.965,43 seviyesinde görülebilir. Peki bir sonraki düşük seviyeye ne kadar var?
Aşağıda, endeksin düşüş kanalı içinde her tepeden sonra bir önceki düşük seviyesine kaç günde gerilediğinin verileri mevcut:
4 Ocak rekorundan 20 Ocak’a = 11 seans
2 Şubat’tan 23 Şubat’a = 15 seans
29 Mart’tan 2 Mayıs’a = 23 seans
2 Haziran’dan 13 Haziran’a = 7 seans
Buna göre, S&P 500 Haziran düşük seviyesini 16 Ağustos tepesinden en geç 23 seans içinde görmeli ki bu da geriye 15 seans bırakıyor. Ancak bir faktör daha var: Haziran düşük seviyesi, fiyatın ilk kez kanalın tabanına dokunduğu nokta. Belki de bu uzun düşüş daha uzun bir süre alacak. Ardından, endeksin kanalın tabanına dokunmasının ardından fiyatın düşük seviyenin altına ilk kez inmesinin ne kadar sürdüğüne bakalım.
4 Ekim (çukur) – 24 Ocak (çukur) = 77 işlem günü. Bu çukurlar arasındaki fiyat farkı 56,32, ya da %1,32.
Öncül PMI verilerinin zayıflığı ve Avrupa’daki enerji krizinin getirdiği resesyon riskleriyle birlikte merkez bankaları sıkılaşmayı sürdürürken, dolar boğaları hakimiyetlerini korudu.
Buna uygun olarak, bir omuz baş omuz olabilecek bir modelden yapılan kırılma bir ayı tuzağına dönüştü. Yine de, fiyat Perşembe günü sağ omzun yüksekliğinde dirençle karşılaştı. Fiyatın omuz baş omzu kırması durumunda fiyat yukarı yönlü momentum kazanacak.
Yükselen faizler, Mart’ta Ağustos 2020 zirvesine yaklaşmasından bu yana altını düşürmekteydi. Fed’in agresifliği, son 40 yılın en kötü enflasyonuna ağır bastı. Ancak bazı hisse boğaları resmin tamamını göremiyor. Eğer fiyat 1.670 doların altına inerse, 1.270 doları hedefleyen devasa bir çift tepeyi tamamlamış olacak.
Fed’in uyandırma servisi Bitcoin’de yeni bir satışı tetikledi ve fiyat benim yükselen bir kama olarak yorumladığım modeli tamamlamanın ardından trend çizgisinin altına indi.
OPEC’in üretimi azaltabileceğine dair sinyallerle birlikte WTI ham petrol yükseldi ve S&P 500 enerji sektörü %1,17’lik gerilemeyle en iyi performansı gösterdi. Ancak teknik açıdan, petrolün düşüşünü sürdürmesini bekliyorum. 200 günlük hareketli ortalamanın destekten dirence dönüşünün doğrulanmasının ardından, petrol üst üste üçüncü devam modelini tamamlamak üzere olabilir.