İstanbul Belediye Başkanı kim olacak gündemiyle günler geçedursun, cuma günü Moody’s Türkiye’nin kredi notunu bir kademe (Ba3’ten B1’e) düşürdü, kredi notu görünümünü ise “negatif”de tuttu.
Moody’s için yatırım yapılabilir düzeydeki en düşük not Baa3, S&P ve Fitch için ise BBB-‘dir.
Moody's'in B1 notu yatırım yapılabilir seviyenin dört basamak altında…
Standard & Poor's da Türkiye'yi B+ notu ile Moody’s ile aynı seviyede değerlendiriyor.
Daha önce Fitch's ise Türkiye'nin kredi notunu BB seviyesinde "yatırım yapılabilir düzeyin iki basamak aşağısı" olarak değerlendirmişti.
Yani aslında tüm derecelendirme kuruluşları Türkiye ekonomisini “yatırım yapılamaz” ve “spekülatif” olarak değerlendiriyorlar.
Görünümün “negatif” olarak bırakılması da “not indiriminin devam edebileceği” anlamını taşıyor.
Fitch, Kasım 2012‐Ocak 2017 arasında 50 ay ve Moody’s de Mayıs 2013‐Eylül 2016 arasında 40 ay Türkiye’yi "Yatırım Yapılabilir Ülke" olarak değerlendirmişti. 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrasında notu izlemeye alan kuruluşlardan Moody’s 23 Eylül 2016'da Türkiye’nin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyenin altına indirirken Fitch de 27 Ocak 2017’de kredi notunu yatırım yapılabilir seviyenin altına indirmişti.
Bugün gelinen seviye ise Moody’s nezdinde 1997’den bu yana gelinen en düşük not seviyesi…
Moody's İstanbul'daki seçim tekrarının belirsizlik yarattığını, ABD ile yaşanan S-400 krizinin ve ABD Kongresi'nin değerlendirmeye alacağı olası yaptırımların Türkiye ekonomisi ve finansal sistemi üzerinde baskı oluşturduğunu belirtti.
Moody's'den yapılan kararla ilgili açıklamada “Türkiye'nin döviz rezervlerinde düşüş TCMB'nin uzun süredir devam ettiği kurda serbest dalgalanmaya izin verme politikasına ters görünüyor. Türkiye'nin döviz rezervi tamponları zayıf ve bunların gelecek 2 yılda ekonomi genelindeki kısa vadeli yükümlülüklere göre daha da zayıflaması bekleniyor'' değerlendirmesi yapıldı.
Tabii ki, her zaman olduğu gibi, Bakanlığımız bu not indirimine bir basın açıklaması ile tepki gösterdi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ise bu karara ilişkin değerlendirmesinde özetle “kararın Türkiye ekonomisinin temel göstergeleriyle bağdaşmadığını, Türkiye'nin borçlarının rezervlerinden 2.6 kat fazla olmasına ilişkin oranın bazı gelişmiş ülkelerde bile daha yüksek olduğunu, borç çevirme oranlarının yeterli olduğunu, döviz rezervlerinin ise ithalat üzerinden ölçüldüğünde yeterli düzeyde olduğunu ve bu nedenlerle kuruluşun analizlerinin nesnelliği ve tarafsızlığı açısından soru işaretleri yarattığını” belirtti.
Açıkçası, uzun süreden bu yana dile getirdiğimiz üzere Türkiye ekonomisinde ciddi kan kaybı olduğu bir gerçek, bunu kabul etmemek mümkün değil.
Öte yandan, Moody’s’in Türkiye’nin kredi notunu 1997’den bu yana gördüğü en düşük seviyeye çekmesi de tabiri yerindeyse çok “insafsız” olmuş gibi görünüyor.
Moody’s hem ekonomik anlamda bazı kritik hususları değerlendirirken, siyasi anlamda da bazı tedirginliklerin altını çiziyor.
TCMB’nin uygulamalarının bağımsızlığının ve uyguladığı politikaların sorgulandığına ilişkin bazı ifadeleri de okuyabiliyoruz satır aralarında.
Bildiğiniz ve yazılarımızda da belirttiğimiz üzere son dönemde borçlanma maliyetleri zaten artmıştı. Moody’s ile başlayan ve henüz revize edilmemiş olan S&P ve Fitch’in de benzer notları teyit etmesi ile bu borçlanma maliyetleri mutlaka daha da artacaktır.
Ülkemiz Moody’s nezdinde, Bangladeş (Ba3), Dominik Cumhuriyeti (Ba3), Fiji (Ba3), Gürcistan (Ba2), Guetamala (Ba1), Kazakistan (Baa3), Namibya (Ba1), Senegal (Ba3), Trinidad Tobago (Ba1) gibi ülkelerden daha düşük not seviyesinde bulunmaktadır.
Bu çerçeveden bakıldığında Moody’s’in Türkiye için belirlemiş olduğu not seviyesinin gerçekten de biraz ağır olduğu söylenebilir.
Diğer yandan, ekonomiyi yöneten yetkili kişi ve kurumlarımızın ise bizlere ve dünyaya vermeye çalıştıkları “sorun yok” veya “her şey kontrol altında” mesajlarının çok gerçekçi olmadığını da maalesef kabul etmek gerek.
Görünen o ki, jeopolitik risklere ilaveten kendi siyasi ve politik risklerimiz de ekonomik ivme kaybı ile birleşerek bizi daha sıkıntılı günlere doğru götürmekte.
Tüm Türkiye İstanbul Belediye Başkanı kim olacak diye düşünedursun, Moody's karneyi verdi, notlar kırık...
Bir an önce, seçimdi siyasetti bizdi sizdi meselelerinden çıkıp ülke ve ekonomi gerçekleriyle ilgilenme vaktidir, insanlara gelecek ümidi verme vaktidir, ümitsizlik tüm ülkeyi zaptetmeden…
Son söz;
“Gerçeğin dağlarına, ümitsizlikle çıkılmaz”
Bol kazançlı günler dilerim.
Celalettin Güleryüz