Günün en önemli verisi olan ABD büyüme oranı açıklandı. Durum resesyon olasılığının giderek güçlendiğini gösteriyor.
ABD ekonomisi yavaşlıyor
Hatırlarsak 2022’nin ilk iki çeyreğinde küçülen ve teknik olarak resesyona giren ABD ekonomisi 3. çeyrekte %3,2 ve 4. çeyrekte %2,6 oranında büyüdü. 2023’ün ilk çeyreğinde ise %2 oranında büyüme olması beklenirken GSYİH %1,1’de kaldı. Beklentilerin oldukça altında ve yavaşlamanın gün yüzüne çıktığı bir veri diyebiliriz.
ABD ekonomisindeki büyümenin temelinde harcamalar ve tüketim var. Bireyselden kamuya kadar yüksek harcama, verinin en büyük kısmını oluşturuyor. Yılın ilk çeyreğinde Konut yatırımları, sabit ve özel yatırımlar ile stoklardaki düşüş büyümenin zayıf kalmasının temel nedeni oldu.
Fed için kötü bir sonuç
3 Mayıs’ta toplanacak Fed, ilk çeyrek büyümesini görmüş oldu. Ancak istihdam ve enflasyon verileri toplantıdan sonra açıklanacak.
Bildiğiniz gibi Mart toplantısının ana gündemi bankalardaki türbülanstı ve Fed, piyasaları sakinleştirmek için çabaladı. Gelecek haftaki toplantı ise ekonominin nerede ve nasıl olduğu gerçeğiyle yapılacak. Durum gösteriyor ki ABD ekonomisinde tahminlerden fazla bir yavaşlama var ve bu da piyasaların resesyon olasılığını destekliyor.
Mayıs'ta son kez faiz artırması beklenen Fed’in Eylül’de ise ilk faiz indirimine başlaması bekleniyor. Daha önceki yazılarda da belirtmiştim. Bu yıl faiz indirimine çok ihtimal vermiyorum, ancak elbette ki yavaşlamanın şiddeti artar ve tetikte bekleyen finansal sorunlar yeniden büyürse Fed, sıkılaşma sürecine hız verebilir.
Ekonomide yavaşlamayı destekleyen bir diğer veri ise haftalık başvurular oldu.İşsizlik yardımı talep eden kişi sayısı son haftada 16 bin kişi azalsa da 190 binlerde olan haftalık ortalamanın 240 bine yaklaşması sektörde soğumaya işaret ediyor.
Faizde durum çok karışık
Bugün yurt içinde ise Merkez Bankasının faiz kararı takip edildi. Banka, faizi %8,5’te sabit bıraktı bırakmasına da piyasada hiçbir alandaki faiz bu oranla paralel gitmiyor. Mevduat faizleri %25’e yakın, kredi faizleri %30’a yakın, ayrıca ticari kredilere erişim zor olduğu için görece daha düşük kalan faizleri kullanmak güç. Durum böyle olunca Merkez Bankasının faizi sabit bırakması piyasalar için çok bir şey ifade etmiyor, çünkü görüldüğü üzere her kalemde çok üzerinde faiz uygulanıyor.
Uzun süredir MB ve piyasa faizleri arasında kopukluk söz konusu, ancak şu KKM durumu özellikle mevduat tarafındaki süreci karmaşık hale getiriyor. Bu karmaşıklığa çifte döviz fiyatı da etki ediyor.
Malum faizde üst limitler kaldırılınca mevduat faizleri de uzun yılların en yüksek seviyelerine çıktı. Döviz ve TL üzerinden KKM büyüklüğü 2 trilyon TL’ye yaklaştı. Ancak bu yığının sonu hiç hara alamet değil. Zaten hükümet yetkilileri de yavaştan KKM uygulamasını bitireceklerinin sinyalini veriyorlar.
Dövizde yine MB ve piyasa arasındaki fark da KKM açanın kazanç bir yana zarar etmesine neden oluyor. Bankanın 19,40’tan gösterdiği dolar/TL serbest piyasada 20,50’nin üzerinde. Böyle olunca cazibe de kalmıyor mudi için.
Ne uzun ne kısa vadede KKM’nin kesinlikle doğru bir uygulama olduğunu düşünmüyorum. Kurdaki oynaklığın azalmasında da KKM etkisi değil rezervlerle yapılan müdahalenin etkili olduğunu unutmamak gerekiyor.