Menemenin hikayesi Cumhuriyetin ilk yıllarında Girit’ten Menemen’e göçen, tarla ve bahçe bitkileri yanında bağcılık ve zeytincilik konusunda da oldukça tecrübeli olan Giritli Türkler Menemen’e geldiklerinde ise Menemenliler’in ''Etli Domates'' adını verdikleri bir yemekle tanışmaları ile başlar. Menemenliler, domatesleri güzelce kavurduktan sonra patates ve etleri ekleyip güveçte pişiriyorlardı. Buna da ''Etli Domates'' diyorlardı. Domatesi kendi yemek kültürleri içerisine yeni yeni alan Giritli Türkler, otlarla yaptıkları yemeklerinden yola çıkarak, Etli Domates'deki patates yerine soğanı, et yerine de domatesi kullanarak, domatesli yumurtayı ortaya çıkarmışlar. Günümüzde bazı yerlerde menemen için, yumurtalar çırpılarak ve domatesler rendelenmiş halde yemeğe katılır. Trakya’da domateslerin diriliklerini kaybetmeden yemeğe ilave edilmeleri esastır. Yumurta sarıları da patlatılmadan ilave edilir. Kahvaltılar için dahi tercih edilen kolay bir yemektir.
Gerek ortaya çıkış öyküsü gerekse günümüzdeki tüketim alışkanlıkları ve göre düşük maliyeti ile hem kültürel ham de ekonomik anlamda bir fikir birliğidir aslında menemen. Yapımında kullanılan gıda ürünleri de mutfakta en çok kullanılan ürünler olarak karşımızı çıktığından her ayın sonunda yapılan “istatistiki verilerde TÜİK tarafından hesaplanan enflasyon mutfaktaki enflasyondan çok daha düşük” savını desteklemek için daha basit bir endeks oluşturabilmek için biçilmiş kaftandır.
Bu çıkış noktasın ışığında Ocak 2018’i 100 baz olarak alıp oluşturduğumuz Menemen Endeksine göre bütün beklentilerin aksine menemen enflasyonu Mart ayında endeksin çok cüzi artışı sayesinde tekrar üç hanenin altına gelerek %98.28 olarak gerçekleşti. Burada temel etken domates (!) fiyatlarındaki %10 ve çarliston biber fiyatlarındaki %2'lik azalışlar olurken yumurta %6, kuru soğan fiyatları ise %21 artış gösterdi. Şubat ayındaki hızlı artışın domates ve çarliston biberdeki yüksek artışlardan kaynaklandığını burada hatırlatmakta fayda var.
Gıda fiyatlarındaki en temel sorun ürün yokluğu, üretim azlığı ve üretim takviminin ileriki aylara kayması olarak belirtilmekle birlikte olası bir üretim artışında da fiyatların bu sefer de üreticiyi finansal olarak sıkıntıya sokacak kadar düşebileceği ile ilgili uzmanlar tarafından değerlendirmeler yapılmakla birlikte zincir mağazaların operasyonel maliyetlerinin artışına da dikkat çekiliyor ki ulaştırma enflasyonu da bu durumu destekler düzeyde artış gösteriyor. Döviz kuru menemen endeksi ilişkisi ise özellikle KKM uygulaması sonrasında neredeyse tamamen kopmuş gibi görünüyor.
Bununla beraber Menemen Endeksi hâlâ TÜFE ve Gıda Endeksi'nin %20-30 üzerinde seyrederek hissedilen enflasyonun çok daha yüksek olduğuna işaret ediyor.