Küresel Piyasalarda Neler Oluyor?

Dünya Bankası geçtiğimiz hafta küresel ekonomik beklentilerini açıkladı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali nedeniyle küresel büyüme beklentilerinde gerileme yaşanırken enflasyon verilerinde de yeni revizyonlar yaşandı ve son yıllarda küresel ekonomiyi vuran arz şoklarına bir yenisini daha eklendi. Rusya önemli bir petrol, gaz ve metal tedarikçisi aynı zamanda Ukrayna ile birlikte buğday ve mısır tedarikçisidir. Yaşanılan bu savaş dolayısıyla hem enerji hem de gıda emtialarında sırasıyla %34,5 ve %47,85 oranında yükseliş gerçekleşti. Çin’de Covid-19 vakalarında artış nedeni ile meydana gelen üretim eksikliği ve tedarik zincirindeki aksamalar Dünya bankasının ekonomik büyüme ve enflasyon beklentilerini revize etmesinin asıl nedenleridir diyebiliriz.





Küresel büyümenin önündeki bir diğer etken ise ülkelerin uygulamakta olduğu faiz politikalarıdır. Fed tarafı da faiz konusunda oldukça şahin politikalar sürdürüyor. Mart ayında 25 puan artışla 0,25 – 0,50 bant aralığında faizleri yükselten FED, 4 Mayıs döneminde yapılacak FOMC toplantısında 50 baz puan artış için fiyatlamalar başladı. Bullard’ın Salı günü yapmış olduğu açıklamalar ile birlikte 75 baz puan artış söylemlerinde ilk adım atılmış oldu. Analistlere göre 4 Mayıs’ta 50 baz puan faiz arttırılacağı tahmin ediyor. 39 ekonomist 50 baz puanlık artış beklerken 11 ekonomist 25 baz puanlık artış bekliyor. ECB üyelerinin yapmış olduğu açıklamalar ise temmuz ayında faiz artırım sinyallerini yakmış gibi gözüküyor.

IMF tarafından yayınlanan bloğa göre küresel finansal koşulların sıkılaşması büyüme üzerinde baskı oluşturacağından bahsedilirken, Asya ve Pasifik’teki ekonomik büyüme, Ukrayna – Rusya arasında gerçekleşen savaş ve yeniden canlanan bir pandemi bu yıl daha önce tahmin edilenden daha fazla yavaşlamaya hazırlanıyor.

Hali hazırda Rusya, doğalgaz ödemelerinin ruble ile yapılması konusunda ciddiyetini Polonya ve Bulgaristan’a gaz akışını kesmesi ile bildirmiş oldu. Avrupa’nın stratejisi ise Polonya ve Bulgaristan’a tedarikin kesilmesini telafi etmek için ruble ile ödemeye hazır ülkeler aracılığıyla Rusya’dan gaz alımını bir süre arttırmak. Bu gelişmeler sonrasında doğalgazda yakın vadeler %10,83 seviyelerine kadar yükseliş gösterdi. Bloomberg’in haberine göre 10 Avrupalı gaz şirketini ise Rusya’nın ruble cinsinden ödeme talebini karşılamak için Gazprombank’ta hesap açılını gerçekleştirirken 4 kurum ödemeleri yaptı. Almanya Başbakanı Scholz ise Rusya Devlet başkanı Vladimir Putin’e Rusya’dan ithal edilen doğalgaz için ödemeleri Gazprom’a euro cinsinden yapılacağını bildirmişti.




Mısır fiyatlarında ise bu dönemde tarihi zirveler yaşanıyor. ABD’deki olumsuz hava koşulları ve Ukrayna – Rusya geriliminin ihracatta kesintiye uğraması Mısır fiyatlarında 2012 yılından beri en yüksek seviyeye ulaşmamıza neden oldu.
Dünya Bankasının Salı günü yayınlamış olduğu raporda ise Ukrayna’daki savaşın küresel ticaret, üretim ve tüketim kalıplarını, fiyatları 2024’ün sonuna kadar tarihi yüksek seviyelerde tutacağını bildirdi. Raporda petrol, doğal gaz ve kömür gibi enerji emtia fiyat endeksinin bu yıl geçen yıla göre %50,5 yükseliş gerçekleştireceğini tarım ürünleri, metaller ve mineraller gibi enerji dışı emtia fiyatlarından oluşan endeksin ise %19,2 artmasının beklendiği kaydedildi. Gelecek yıl ise enerji emtia fiyat endeksi %12,4 düşüş beklenildiğine dikkat çekilirken enerji dışı emtia fiyat endeksinin ise %8,8 oranında azalış göstereceği raporda bildirildi.