Küresel risk iştahının, artan belirsizliklerin büyümeyi tehdit etmesinden dolayı, azalmasıyla finansal piyasalar satıcılı seyir izlediler. Dünya’nın gelişmekte olan başkentlerinde çıkan protestolar, “Brexit” belirsizliğinin devam etmesi, HK protestolarının günden güne şiddetlenmesi, ABD – Çin ticaret gerginliğinin nihai bir sonuca varmaması, Avrupa’nın resesyona girme ihtimalinin yükselmesi ve Türkiye, Rusya, ABD üçgeninin yarattığı jeopolitik riskler küresel ekonomik büyümeyi baskılayan neden olarak görülüyor. iShares MSCI World ETF’i (NYSE:URTH) %0.44 azalarak 92.79$’dan ve iShares Global 100 ETF’i (NYSE:IOO) %0.38 kazançlarından geri vererek 50.01$’dan fiyatlandılar. Yol gösterici olan alanlarda teknoloji olarak iShares Global Tech ETF’i (NYSE:IXN) %1.27 değer kaybederek 186.54$’dan ve tüketim olarak iShares Global Cons. Staples ETF’i (NYSE:KXI) %0.26 aşınarak 54.09$’dan ve iShares Global Cons. Disc. (NYSE:RXI) %0.45 aşağıdan işlem görerek 122.17$’dan alıcı buldular. Risk iştahının azalmasıyla güvenli limanın artmasına paralel olarak iShares 1-3 Year Int. Treasury Bond ETF’i (NASDAQ:ISHG) %0.01 yükselerek 78.82$’dan fiyatlandı. Altının ons fiyatı 1493.47$’a kadar yükselirken Brent petrol 59.44$ ve WTI ham petrolü 54.11$’dan talep görüyorlar.
Sabah açıklanan Asya ekonomik verilerinde Yeni Zelanda ticaret dengesi Eylül’de aylık 1.242M ve yıllık 5.210M açık vererek beklentiyi karşılamadılar. Veri akışının devamında ise Singapur’da TÜFE Eylül’de yıllık %0.5 ve Malezya’da %1.1 arttı. Hafta başından beri Asya ekonomik verilerinin dalgalanması, Brexit belirsizliğinin devam etmesi ve HK protestolarının ciddi sorunlara yol açmasından dolayı Asya endeksleri Japonya, Endonezya ve Hindistan dışında satış baskısı altında kaldılar. Çin’in HK liderini görevini yapamadığından dolayı değiştirmek istemesini belirtmesi durumun belirsizliğini daha da yükseltebilir. Asya’nın ileri gelen 10 senelik tahvil faizlerinde Japonya -%0.139’a Hong Kong %1.469’a (%5.07 gerileme) ve Singapur %1.687’ye gerilerken Çin %3.244’e yükselmiş durumda. Böylece yatırımcıların Çin tahvillerinden çıkarken Japonya, HK ve Singapur tahvillerini tercih ettikleri anlaşılıyor. Asya’nın ileri gelen paritelerinde de USD/CNY 7.0776’dan USD/SGD 1.3632’den ve USD/JPY 108.38’den fiyatlanıyorlar. USD/HKD 7.8424’te yatay seyrine devam ediyor. Çin’in tahvil ve kur olarak pozitif ayrışmasının nedenlerinden biri ABD ile ticaret konusunda konuşmalarının ılımlı şekilde devam ediyor olması olabilir. BOJ ise son yaptığı açıklamada enflasyon ve büyüme beklentisini aşağıya çekeceğini bildirdi.
Avrupa ekonomisi ve piyasaları “Brexit” durumundan henüz kurtulamadı. Son gerçekleşen haber akışına göre “Brexit” 31 Ocak’a kadar ertelenirse Jonhson’un erken seçime gitmek isteyebileceği ve diğer partilerinde erken seçimi destekleyeceğini açıklandı. Dünkü kapanışta Avrupa gösterge endeksi %0.09 genişleyerek 394.58 Euro’dan fiyatlanırken bugün %0.09 kazançlarını geri vererek 394.22 Euro’dan işlem görüyor. Artan belirsizliklerle 10 senelik Almanya getirisi -%0.401’e gerilerken İngiltere faizi %0.065’e düşmüş durumda. “Brexit” in tartışıldığı İrlanda’nın 10 senelik getirisi de %87.50’lik geri çekilmeyle, Avrupa arasında en çok değişimi gösteren ülke tahvili, %0.005’ten fiyatlanıyor. EURUSD paritesi de 1.1125’te yatay seyrine devam ediyor. Son açıklanan raporlarda Euro Bölgesi’nin 2019’da %1.2, 2020’de %1.1 ve 2021’de %1.3 büyümesi beklenirken ancak 2022’de %1.4 büyüyerek toparlanacağı belirtilmesi haftaya gerçekleşecek olan AMB toplatışından 10 baz puanlık faiz indirimi ihtimalini de güçlendirmiş durumda. AMB’nin daha fazla negatif faize gitmesini de Avrupa ülkeleri karşı çıkıyorlar. Yaşanan belirsizliklerin negatif faizle beraber insanların tüketim ve yatırım alışkanlıkların azaldığı yönünde düşünceler bu durumun nedeni olabilir.
ABD piyasaları da küresel gösterge ETF’lerine paralel olarak Salı günü kapanışta kazançlarından geri verdiler. ABD gösterge endeksi S&P 500 %0.39 kazançlarından geri vererek 2995.99$’dan işlem gördü. Bugün ABD vadeli kontratları yataya yakın satıcılı işlem görüyorlar. S&P 500 VIX/oynaklık göstergesi %1.94 genişleyerek 14.74$’a yükselmiş durumda. İma edilen oynaklık ise 14.56$’dan fiyatlanıyor. ABD Dolar endeksi yönünü tekrardan yukarıya çevirdi ve 97.52$’dan alıcı buluyor. 10 senelik ABD getirisi %1.745’e gerilerken 2 senelik gösterge faiz %1.560’a azalmış durumda. Trump’ın azil süreci, halkın gözünde Suriye konusunda başarısızlığı, ABD şirket bilançolarının karışık açıklanması ve ABD ekonomisinin beklenti altında kalan verileri ABD riskli varlıkları üzerinde baskı oluşturan nedenler olabilir.
Borsa İstanbul dünü 1.19 milyar TL’lik işlem hacmiyle %0.58 yükselerek 97886.36 TL’den kapattı. Rusya ile görüşmeden olumlu sonuç beklentileri ve ABD’nin yaptığı anlaşmaya uyması TL varlıkları destekledi. Bugün ise seans arasına doğru endeks %1.04 değer kazanarak 98.901.04 TL’den işlem görüyor. Rusya ile olan görüşmeden Türkiye’ne istediği yönde anlaşılması ve Başkan Trump’ın Ortadoğu’daki hareketleri pozitif olarak değerlendirmesi endeksi yukarıya taşıyan nedenler olarak görülebilir. EBRD’nin Türkiye’ye olan yatırımları azalttığını belirtmesi, Suriye’nin geleceği konusunun belirsiz olması ve Trump’ın dengesiz davranışları da endeks üzerindeki riskleri oluşturuyor.
Teknik açıdan bakacak olursak günlük bazda endeks bütün üstel hareketli ortalamalarının üzerine çıkmış durumda. Yukarı seviyelerden kapanması ortalamalar arasında farkı pozitif yönlü açarak endeksin yönünün güçlü olduğunu belirtebilir. Yaşanan 2 günlük yükselişle 14 günlük RSI ve STOCH 50’ye yakın “Nötr” seviyesilerine yükselirken 12-26 günlük MACD’de “Aşırı Satış” tan “Sat” a gelmiş durumda. Teknik indikatörler her ne kadar endeksin yukarı yönünü teyit ederken ATR seviyesinin 2031 ile “Yüksek Hareketli” olması temkinli işlem yapılmasını destekliyor. ABD, Rusya veya Suriye’den ters ya da Türkiye’nin aleyhine bir açıklama gelmedikçe endeksin 200 günlük üstel hareketli ortalamasının üzerinde işlem görerek yukarı yönlü trendini koruma ihtimali oldukça yüksek.
Ilımlı haber akışına paralel olarak TCMB’nin Perşembe yapacağı toplantıda 100-200 baz puanlık faiz indirimine gitme olasılığı da güçlenmiş durumda. Dolar/TL’nin 5.80’nin altına inerek 5.78 TL’den Euro/TL’nin ise 6.43 TL’den işlem görmesi endeksin yukarı yönünü destekleyebilir.
Kaynaklar: EuroNews / EuroNews TR/ BBC / BBC Türkçe / CNN / CNN Türkçe / Al-Monitor / Reuters / Bloomberg / MarketWatch / DW / Sputnik / Diken / Dünya / Bloomberg HT