Vakalar artmaya devam ederken aşılardan gelen olumlu haberler küresel piyasaları yukarı yönlü destekliyordu. Dün, Pfizer ve Moderna aşılarında yüksek ateş, bulantı ve halsizlik gibi zararsız yan etkilerinin görüldüğü açıklanması risk iştahını törpüleyebilir. Oxford’un aşısı olan AsraZeneca’nın dozajında ayarsızlık olduğunun belirtilmesi aşının kullanıma izin alma ihtimalini azaltarak risk iştahındaki baskıya destek olabilir. Azalan risk iştahıyla beraber küresel endeksler yüksek seviyeler de “el freni” çekmiş gibi yatay seyir izliyorlar.
Bu kadar kısa zamanda “aşıdan” söz edebilmek bir yana %100 performans beklemek “polyanacılık” oynamakla aynı anlama geldiğini belirtmek isterim. Türkiye’nin açıklanan vaka sayısında Dünya’da birinci gelmesi rahatlama zamanı olmadığını bizlere gösteriyor. Ne olursa olsun 14 – 21 gün komple kapanıp virüse karşı olan savaşı kazanmamız gerekse de ekonomik şartlar bu duruma el vermiyor.
ABD seansında iShares Asya ETF’leri ortalama %0,80 aşağıdan kapandılar. Bu sabah, açıklanan haber akışına paralel olarak, Asya seansında endeksler karışık seyir izliyorlar. Çin, HK ve Avusturalya endeksleri satılanlar arasında yer alıyor. Törpülenen küresel risk iştahı USD/JPY’yi tekrardan 104’ün hemen altına çekerek 103,95 seviyesinde fiyatlanmasına neden oluyor. 10 senelik Japonya getirileri de %19,23 azalarak %0,021 seviyesine geri çekildi.
İtalya’nın AMB’ye “borçları silin” ya da “vade uzatarak tekrar yapılandırın” çağrısı ve Polonya’yla Macaristan’ın AB Bütçesini onaylamayacaklarını tekrardan belirtmesi Avrupa endekslerine baskı oluşturan ana nedenler arasında yer alıyor. İtalya’nın AMB’ye olan çağrısı bir domino taşı efekti gibi sırasıyla Yunanistan’a, Portekiz’e ve İspanya’ya sıçrayabilir. Bütçenin ve yardım paketinin onaylanmaması durumu da birliğin bütünlüğünü zaten risk altına sokuyor. EURUSD 1,1925 seviyesine kadar yükselirken Avrupa vadelileri ortalama %0,10 aşağıdan işlem görüyorlar. İngiltere ve Fransa’nın karantinadan erken çıkma durumları da gelecekte endekslerde baskı oluşturabilir. AMB ekim ayı para politikası tutanaklarında AMB’nin ikinci dalgaya karşı kayıtsız kalmayacağının ve ekonomiyi desteklemek için ne gerekiyorsa yapacağının vurgulanması teşvik paketi beklentilerini tekrardan gündeme getirdi. Anlaşma sağlanıp paket geçerse parite de gevşeme görünebilecekken geçmediği taktirde 1,20-1,22 seviyeleri test edilebilir.
Şükran gününden dolayı ABD piyasaları dün kapalıydı ve bugün de yarım gün işleme açıklar. ABD vadelileri “aşı haberlerine” kayıtsız kalmayarak yataya yakın satıcılı işlem görüyorlar. Gösterge endeks S&P 500 %0,12 güç kaybederek 3622,88$’a gerilerken VIX’in vadeli fiyatı %0,22 primlenerek 22,90$’dan alıcı buluyor. Her ne kadar ABD dolar endeksi vadeli piyasalarda 91,92$’a gerilese de 10 senelik ABD getirisi %2,21 azalarak 0.859’dan fiyatlanıyor. ABD’de işsizlik oranı %14,7’den %6,9’a azalmış olsa da covid-19 öncesi işsizlik oranı olan %3,5’un neredeyse 2 katı. İkinci dalgayla beraber iflasların devam etmesi ve işsizlik maaşına başvuranların düşmemesi işlevsiz hale gelen Senato ve Kongre’nin bir an önce yardım paketi konusunda anlaşmaya varmaları konusunda sıkıştırabilir. Virüsten dolayı hayatını kaybedenlerin ABD’de her gün rekor kırması ve ABD’nin kapanmamakta ısrar etmesi daha büyük bir mali paket ihtimalini güçlendiriyor.
Türkiye’de Merkez’in beklentileri karşılayıp doğru sinyaller vermesine rağmen yurtiçi yerleşikler döviz almaya devam etti. Bunun nedenleri son yaşananlar olarak görülmemelidir. TL’ye ve TL varlıklara güven olmaması, verilen faizin mevcut risklere göre az olması, TL faizin döviz getirisini ekarte edememesi, açıklanan enflasyona inanılması, sürekli olarak jeopolitik tansiyonun yüksek olması ve siyasetin TL varlıklar üzerinde etkisinin çok yüksek olması geçmişten günümüze biriken nedenler arasında yer alıyor demek yanlış olmaz. Böyle devam ederse yerlinin duruma inanmadığını gören yabancı yatırımcı da çok fazla kalmayacaktır. Sonuç olarak TL varlıkları, yerlinin inanmamasından dolayı, yabancının gözünde de cazibesini yitirebilir. Bunu önlemek için “reform” demek yerine somut bir adımın ya da adımların atılması gerekiyor.
Dövizin tekrardan yükselmesi üzerine Merkez’den ZK’lar üzerinden bir sıkılaşma daha geldi ve vadesiz, 1 ay ve 3 aya kadar vadeli hesaplar için ZK oranı %4’ten %6’ya yükseltildi. Fakat, sabah saatlerinde dolar/tl’nin 7,88 ve euro/tl’nin 9,40’tan yukarı yönlü işlem görmesi durumun devam ettiğine işaret ediyor. AB liderler zirvesi öncesi AP, AB ülkelerinden gerek Kapalı Maraş’ın açılmasından gerek Doğu Akdeniz faaliyetlerinden dolayı Türkiye’ye yaptırım talebinde bulunması dövizin hareketini destekleyen en büyük neden olabilir. TL bazında endeks rekor üzerine rekor kırsa bile dolar bazında 170$ sınırına takılmış durumda. AB’den yaptırım konusunun dolar bazında endeksin yönü için takip edilmelidir.
BIST 100 TL – 5 günlük
- Destek: 1328,37 – 1331,70 – 1336,45
- Direnç: 1350,17 – 1354,18 – 1359,94
BIST 100 USD – 5 günlük
- Destek: 168,33 – 168,31 – 170,29
- Direnç: 171,69 – 173,47 – 175,73