Çin'de Ağustos ayında beklentilerin çok altında artış gösteren perakende satışlar, Eylül'de %4,4 artarak beklentileri aştı, fakat sanayi üretimindeki düşüş devam etti. Beklenti altında kalan sanayi üretiminde en büyük sorun enerji. Arzın yetmemesi nedeniyle üretimin çoğu yerde durduğu Çin'de çeyreklik büyüme de bu nedenle beklentilerin altında kaldı. Çin'deki durumun küresel görünümde payı yüksek olduğu için veriler satışlara neden oldu. Petrolde ise yükseliş devam ediyor, brent bugün 85.0 dolar direnci üzerine çıktı ve sene başı kazancını da %65'e çıkardı.
Dünya ekonomisinde enflasyon sorunu zaten oldukça endişe verici, buna enerji fiyatlarındaki artış da eklenmeye devam ederken ekonomi aktörleri daha fazla genişlemenin ekonomide büyük hasar yaratacağı görüşünde. Büyük merkez bankalarından İngiltere'den gelen açıklamalar faiz artışının en yakın toplantıda gerçekleşeceği beklentisini de artırdı.
Emtia tarafında alüminyum, çinko, kurşun, kömür, kalay ve benzeri ürünlerdeki yükseliş sürüyor, fakat altın ve gümüş bu akışın içinde istenen uyumu sağlayamıyor. Tahvil baskısıyla Eylül'ü düşüşle kapatan ons altın, bu ay içi ataklarında ise 1.800 doları aşamıyor. Fiyatta 1.766 dolar ara desteğinin korunması kısa vadede 1.810 dolara doğru yükseliş olasılığı yaratsa da orta vadede altında düşüş etkisinin yüksek olacağını düşünüyoruz ve 1.670 doları ana destek olarak izliyoruz. Şimdilik 1.750-1.780 aralığındaki seyir biraz daha devam edebilir.
Çin, Euro Bölgesi ve Japonya gibi büyük ekonomilerdeki yavaşlama ABD'de de kendini hissettiriyor, sadece görece daha az diyebiliriz. Ama enflasyonun %5 üzerinde kalmaya devam etmesi ve ÜFE'deki rekor seviye geçici ön görüsünün zaman alacağına işaret ediyor.
Küresel tarafta artan riskler dolara olan talebi destekliyor, bunu tahvillerdeki fiyatlamadan da görebiliyoruz. 10 yıllık yeniden 1.60'a çıkarken ABD Dolar Endeksi de 94,0 üzerinde bir yılın zirvesini koruyor. EUR/USD 1,1525 desteğinden gelen yükselişte tutunamadı ve yeniden 1,16 altında işlem görüyor. Kısa vadede yükselişlerin 1,1670'lerde sınırlı kalmasını bekliyoruz ve 1,1525-1,1428 seviyelerini de destek olarak izliyoruz.
Dünyada durum tatsız ve endişeler yüksekken yurt içinde ise gözler Perşembe günü yapılacak PPK toplantısında. Eylül'deki faiz indiriminin ardından dolar kuru %10 yükseldi ya da TL, dolar karşısında %10 değer kaybetti demeliyiz. Bugün ise TL; dolar, euro, sterlin ve frank gibi büyük paraların tamamı karşısında tarihi düşük seviyelere geriliyor Kurdaki her yükseliş enflasyonun da yükselmesi demek, ayrıca tam bu süreçte enerji fiyatlarının son yılların zirvesine çıkması maliyetleri daha da artırıyor. Yetkililerin TÜFE hesaplamasındaki sepet ve yüzdelik orandan ziyade geliri her geçen gün azalan ve alım gücü düşen vatandaşın zorluklarını görmesi gerekir. Eşel mobil uygulamasının benzinde de sona ermesiyle akaryakıt zamlarını daha yüksek oranda ve daha sıkılıkta duyacağız.
Merkezin bizim saydığımız riskleri daha derin ve kapsamlı bilmesine karşın faiz indirimine devam etmesi her şeyin daha da zorlaşmasında payı olması demektir. Faiz indirimi bu ay pas geçilse de merkez bankası bu yolda her fırsatı değerlendirmeye çalışıyor. Yani bu ayki kararın gelecek ay yeniden faiz indirimi olarak sonuçlanması demek oynaklığın daha da artması demek olur.
BİST 100 tarafında 1.400 puan üzeri korunuyor, fakat bankalar geriliyor, endeksin bu ayki kaybı %3'e yakın. Endeksteki zayıflığın ana sebebi yabancı desteğinin olmaması, yabancının neden isteksiz olduğunu sebebi ise para politikası ve siyasi taraftaki gelişmeler. Belirsizlik bu kadar yüksekken, küresel çarkın dışında kalıp ters yöne gidilirken sermayenin tedirgin olması son derece anlaşılır. Çözümü bilmek yetmiyor, uygulamak gerekiyor.
BİST Bankalar tarafında 1.275 puan altını satış bölgesi olarak izliyoruz ve haftalık kapanışın 1.198 altında olması ise düşüşleri hızlandırabilir.
BIST tarafında 1.430 ilk direnç ve eğer kırılırsa 1.470 puandan bahsedebiliriz, ancak mevcut görünüm endeksteki ivmelerin zayıflayacağına işaret ediyor.
Dolar kurunda 8,88-8,90 aralığını destek olarak görüyoruz, fakat kur her gün rekor kırmaya devam ettiği için bu destek noktasından da git gide uzaklaşıyor. PPK öncesi oynaklık devam edebilir ve eğer merkez yine 100 bp faiz indirimi yaparsa kurda 9,50'ye doğru hareketler görebiliriz.