Kur Korumalı Mevduatta 5 Ay Geçti: Son Durum Ne? Dolar/TL Nasıl Bir Yol İzleyecek?

Kur Korumalı Mevduat'ta 5 ay geçti. Sonuçlara bakalım.

20 Aralık'ta Gerçek Kişilerin (vatandaşların) 163.5 milyar $ varken
21 Şubat'ta Gerçek kişilerin 158 milyar $      
18 Mart’ta Gerçek kişilerin 157.2 milyar $                                                                                          
21 Nisan’da Gerçek kişilerin 155.6 milyar $                                                                                                 
25 Mayıs’ta Gerçek kişilerin 153.3 milyar $

20 Aralık'ta gerçek+tüzel kişi = 259.6 milyar doları varken
21 Şubat’ta gerçek+tüzel = 237.7 milyar $                                                                                      
18 Mart’ta gerçek+tüzel = 237.8 milyar $                                                                                          
21 Nisan’da gerçek+tüzel = 238.5 milyar $                                                                                       
25 Mayıs’ta gerçek+tüzel = 236.9 milyar $

Yani DTH'lar 22.7 milyar dolar azalmış. Bunun 10.2 milyar dolarını vatandaş satmışken 12.5 milyar dolarını kurumlar satmış.

Daha önce KKM’de sistemin kilitlendiğini söylemiştik. İlk 2 ayın sonunda özellikle şirketlerin döviz satımlarının kesildiğini ve döviz alımına başladığını ancak buna karşın sınırlı da olsa vatandaşın döviz sattığını izliyoruz. Döviz kurundaki gelişmelere baktığımızda uzun bir süre 13.85 barajında takılı kalan kur, KKM talebinin ortadan kalkmasıyla 21 Şubat’tan itibaren yükselerek bugün 16.35 seviyesine kadar yükseldi. Dolar/TL kurundaki yükseliş 21 Şubat’tan bu yana %18. Diğer yandan 5 ay geçmesine rağmen henüz bir gerileme yok. Halen % 55.42 seviyesinde.

DOLAR/TL


20 Aralık'ta gerçek+tüzel kişilerin TL mevduatı = 1853.5 trilyon TL
21 Şubat'ta gerçek +tüzel kişilerin TL mevduatı = 2.287 trilyon TL                                                  
18 Mart’ta gerçek +tüzel kişilerin TL mevduatı = 2.495 trilyon TL                                                   
21 Nisan’da gerçek +tüzel kişilerin TL mevduatı = 2.612 trilyon TL                                                      
25 Mayıs’ta gerçek+tüzel kişilerin  TL mevduatı = 2.716 trilyon TL                 

863 milyar TL'lik artış var. (Kredi, ticaret veya yastık altından gelmiş olabilir)

20 Mayıs haftası BDDK verilerine göre KKM’ye giriş 5 aylık toplamda 874 milyar TL olmuş. Burada dikkati çeken bir nokta sistemin tıkandığını bana doğruluyor. Geçen ay toplamda 2.612 giriş vardı ve 777 milyar TL’lik bir fark vardı (2.612-1.853= 777). KKM’de ise 750 milyar TL’lik bir giriş söz konusuydu. Bu ay 2.716-1.853= 863 milyar TL mevduat artışına ulaşılırken KKM toplam girişi de 874 milyar TL’ye ulaşmış durumda. Bu %100 böyle diyemeyiz ama rakamlar %99 oranda bize bunu doğrulamakta. Çünkü KKM’nin döviz tarafına bakıldığında oldukça az çok sınırlı bir değişim görülmekte. Yani demek istediğim sadece KKM’ye TL girişleri sistemdeki para miktarını yukarı taşırken döviz bozumu olmadığı için TCMB rezerv satışını hızlandırmasına rağmen kurları tutamamakta. Böylelikle hem rezervler erimekte hem kurlar yükselmektedir. Ama herşeyin sonu var ve net rezervlerin 9.6 milyar dolara düşmesi yakında bir döviz likidite krizinin işareti.

BDDK eskiden olduğu gibi KMM’deki 863 milyar TL’nin ne kadarının dövizden ne kadarını TL’den geçtiğini açıklamadığı için daha detaylı bir analiz yapamıyoruz. Geçen ay açıklanan rakamlarda 750 milyar KKM girişinin 363 milyarlık kısmı TL mevduatlarından 387 milyar TL’sinin döviz mevduatlarından geçtiğini biliyorduk. Son ay 863-750=113 milyar TL’lik girişin ne kadarının dövizden ne kadarının TL’den geçtiği açıklanırsa bunu da paylaşırız.

KKM'nin bir çözüm olmadığını sadece günü kurtarmak için atılan bir adım olduğunu ve Hazine'ye çok büyük borç yükü bindirdiğini ve bununda önümüzdeki dönemlerde çok büyük sıkıntılar yaratacağını söylemiştim. Bunun etkilerini henüz görmedik bunu özellikle belirtiyorum.

Son dönemde çok tartışılan süper bono veya enflasyona endeksli tahvil çıkarmak mümkün müdür? Evet bu her zaman mümkündür ama bedeli ödenmek kaydıyla. Çünkü böyle bir hamle bize KKM’den çok daha fazla zarar vereceği unutulmamalıdır. Birincisi, Hazine’nin borç yükünü çoğaltacaktır. İkincisi enflasyonun %70’lerde ve yıl sonunda %100’ü aşacağı bir ortamda KKM’ye para yatıran vatandaşların bu sistemden çıkıp önce dolar talep etmesine ve sonra da yeni ürüne geçmesine sebep olabilir, ki bu da KKM’nin etkisini tamamen ortadan kaldırabilir. Şunu da vurgulamak lazım ki KKM sistemi zaten tıkanmış durumda. Bunu Şubat’ın son haftasından itibaren vurguluyoruz. Çünkü özellikle şirketlerin döviz talebinin arttığını ve döviz bozdurumlarının azaldığına şahit oluyoruz. Üçüncüsü ise bu sistemin dolar bozdurup geçen vatandaşlara sağlanması halinde önce bir döviz patlamasına neden olabilme ihtimali.

Bankalardaki Toplam TL Mevduatı



Bankalardaki Toplam Döviz Mevduatı


Vatandaşların Bankalardaki Döviz Mevduatı


Şirketlerin Bankalardaki Döviz Mevduatı