Geoffrey Smith
Başbakan Theresa May Brüksel'e bir B planı olmadan geldi, bu yüzden AB kendisine bir B planı verdi ve bununla birlikte May'i Londra'ya yolladı.
Plan, İngiltere'nin herhangi geçici bir anlaşma sağlanmadan AB'den çıkmasını önlemeye yardımcı olacak değerli birkaç hafta verdi. Ancak, İngiltere Parlamentosu'nun düzgün bir Brexit konusundaki çıkmazı aşabilmesi için bu yeterli değil. Anlaşmasız Brexit artık sadece görünürdeki tek legal seçenek değil, aynı zamanda en muhtemeli.
En azından döviz piyasasının fikri bu yöndeydi. May'in Brüksel'e gelişinin ardından Sterlin ABD Doları'na karşı 2 cent'ten fazla kayıp yaşadı, ancak daha sonra bu kaybın yaklaşık yarısını telafi ederek gece 03:00'te 1,3125 Dolar'a yükseldi.
May Brüksel'den ayrılırken hala A planına bağlıydı: Avam Kamarası'nda daha önce iki kez reddedilen Çekilme Anlaşması'nı önümüzdeki hafta üçüncü kez oylamaya sunmaya hazırlanıyor. Ancak prosedürü belirleyen Meclis Sözcüsü John Bercow'a göre, hükümet aynı teklifi üzerinde ciddi değişiklikler yapmadan aynı meclis seansına ikinci kez getiremez.
Perşembe günkü gelimeler May'in Çekilme Anlaşması'nda hiçbir değişikliğe sebep olmadı. May 29 Mart son tarihinin üç ay uzatılmasını istedi. Sonuç olarak AB, Çekilme Anlaşması'nı meclise onaylatması için kendisine önümüzdeki haftanın sonuna kadar süre verdi. Eğer May başarılı olursa İngiltere AB'den 22 Mayıs'ta, Avrupa Parlamentosu seçimlerinden bir gün önce ayrılacak. Eğer başarısız olursa İngiltere AB'yi 12 Nisan'da bir anlaşma olmadan terkedecek, tabii eğer ondan önce hükümette bir değişim olmazsa.
Zirve ardından gerçekleştirilen basın toplantısında AB Konseyi Başkanı Donald Tusk diğer seçeneklerin hala masada olduğunu belirtti: İngiltere daha uzun bir erteleme süresi talep edebilir, ancak AB Parlamento seçimlerini gerçekleştirmeyi kabul etmeli. İki büyük parti de, son üç yıldır seçmenlere 2016 referandum sonuçlarına sadık kalacağını ve 'Brexit'i getireceğini' söylediği için buna yanaşmıyor.
Alternatif olarak ve daha radikal bir biçimde İngiltere resmi ayrılış kararını (50. Madde işlemi) kaldırabilir. Bu iki seçenek de olası görünmüyor. Parlamentonun 50 Madde işlemini geri alması konusunda başlatılan online bir imza kampanyası sadece iki günde 2 milyondan fazla imza toplamış olabilir ancak hala üç yıl önce Brexit'e oy veren 17,4 milyon seçmenden daha az ağırlık taşıyor.
Bu sebeple anlaşmasız bir Brexit'ten kaçınmanın en iyi yolu ayrılık anlaşmasını yeniden tartışmaya sunmak gibi görünüyor. Ancak burada bile, riskler çok fazla: Bercow hangi değişikliklerin üçüncü bir oylama için yeterli olacağına dair kriterlerini belirtmedi ve siyasiler seçme şansları olsa bile ne tarz bir Brexit'e oy vermek istediklerinden emin değil.
May Brüksel'deyken, başlıca işverenler ve sendikalar daha önce görülmemiş bir şekilde ortak bir açıklama yayınlayarak May'e anlaşmasız bir Brexit'ten kaçınması için yalvardı.
İngiliz Endüstri Konfederasyonu ve Zanaat Sendikaları Kongresi yazdıkları açık mektupta "ülkemiz milli bir acil durumla karşı karşıya" dedi ve uyardı:
"Son günlerdeki kararlar anlaşmasız bir çıkış riskini artırdı. İngiltere çapında firmalar ve topluluklar bunun sonuçlarına hazır değil. Ekonomimizin yaşayacağı şok, gelecek nesiller tarafından hissedilir."
En zarif çözüm, Brexit yanlılarını kızdıracak olsa da, meclisin anlaşmayı halkın yeni bir referandumla onaylaması şartıyla kabul etmesi - ideal olarak, AB'de kalma ve anlaşmasız bir şekilde ayrılmayı da sunan üç seçenekli bir referandum.
İki İşçi Partili meclis üyesinin buna benzer bir teklifi, iki hafta önce hem May hem de İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn tarafından reddedildi, ancak iki liderin de düzensiz bir Brexit'in sonuçlarının sorumluluğunu almak yerine bunu tercih etmeleri ihtimal dahilinde.
Asıl soru İngiliz liderlerin bu çıkmazdan bir yol bulacak zekaya sahip olup olmadıkları değil, gerekli iradeye sahip olup olmadıkları. İşaretler hala umut verici değil.