Goldman Sachs , Çin devletinin hisse senedi piyasalarını toparlamak için geçtiğimiz yılın ikinci yarısında 230 milyar dolarlık hisse senedi aldığını belirtti. Fakat 1 Haziran 2015'te Şangay Borsası 4633 puanda iken bugün 3022 puandadır. Yaklaşık %40'lık bir kayıp söz konusudur. Hong Kong Borsası 1 Haziran'da 27000 puanda iken bu sabah 19746 puandan günü kapattı.
Gelişmekte olan ülkeler arasında olan Türkiye BIST 100 endeksi 9 haziranda 78400 puanda iken 71150 puandadır. Dolar Türk Lirası karşısında haziran ayında 2.7 iken bugün 3.04dedir.
Diğer bir ülke Brezilya ise Bovespa Borsası haziranda 53800 puanda iken bugün 40400 puan seviyesindedir. Brezilya Reali dolar karşısında haziran ayında 3.25 iken bugün 4 seviyesindedir.
Çin’de başlayan kriz gelişmekte olan ülkelere sıçramış durumdadır. Bu durumda finansal olarak birçok durumu zorlaştırmaktadır. Kredi maliyetleri artarken kredi şartları sıkılaştırılmıştır. Devletin teşvik paketleri ise yetersiz kalmaktadır. Belki teşvik altında daha ağır ekonomik yaptırımlar ortaya konulmuştur.
Alım gücünün zayıflaması üzerinden piyasada kriz var mı yada yok mu üzerinde analize başlamak doğru olacaktır.
FED’in dolar faizleri daha da yükseltme ihtimali gelişmekte olan ülkelere büyük bir baskı yapmaktadır. Petrol fiyatlarının gerilemesi özellikle gelişmekte olan ülkere büyük bir zarar olarak dönecektir. Geçen hafta bahis ettiğim SWF fonları işler iyi iken gelişmekte olan ülkelere yatırım yapmışlardı. Bugün bu ülkelerden çıkmaya başlamaları birçok sektörde fiyatların aşırı gerilemesine neden olacak bir hareket olduğunu unutmayalım.
Euro’nun ortaya çıkması ile ABD Merkez Bankası ile İngiltere MB her zaman aynı politikaları uygulamışlardı. Bu sefer FED diğer bankalardan ayrıştı. Üstüne üstün Avrupa ve İngiltere MB’ları sıfır faiz politikasına devam etmeye hatta daha da baskın politikaları uygulamaya çalışıyorlar. Bu durum akıllara şu soruyu getiriyor. FED faiz artırmaktan vazgeçebilir mi?
Petrol ve doğalgaz şirketlerine yatırım yapan fon yöneticileri 2016 yılı içinde ABD’li enerji şirketlerinin büyük kriz içine gireceklerini belirtiyorlar.
ABD’li dev enerji şirketlerinden Exxon Mobil hisseleri haziran 2015’de 84 dolar iken bugün 73 dolar seviyesindedir. Diğer dev şirket Chevron hisseleri haziran 2015’de 105 dolar iken bugün 80 dolar seviyesindedir. Benim yakından tanıdığım ABD’li bir petrol şirketi 180 milyon usd borç ile satışa çıkarılmıştır.
ABD’li petrol çıkartım maliyeti 70 dolar seviyesindedir.
IMF son raporuna göre petrol üreten ülkeler 2020 yılında iflas etmiş olacaklardır.
S.Arabistan OPEC’in hükümdarı durumundadır. İran’ın dolaysıyla İran kontrolünde olan Irak’ın petrol üretimini artırması Arabistan için iflasın yakında olacağını göstermektedir. Arabistan’in siyasi durumu ve ekonomik yaptırımları ‘’ demokrasi’’ gelsin görüşünü kuvvetlendiriyor.
Hem siyasi hemde ekonomik göstergeler gösteriyor ki kriz tüm dünyayı saracak boyuta gelmiştir. Bu nedenle özellikle ABD hisse senedi piyasalarından kaçış hız kazanacaktır. Bu kaçış daha karlı bir yatırım için değil mevcut gücü korumak nakit krizi ile karşı karşıaya gelmemek içindir.
İşlem Önerilerim
Dün Dow Jones 16140a kadar gerileyerek yeni günde 16230 seviyesinden fiyatlanıyor. 16300 üzerinde kalıcı bir fiyatlanma beklemiyorum. 15800 dinamiği gördüğüm endekste 16350 puanda stoplamak üzere satış fırsatı arayacağım.
Dolar, Türk Lirası karşısında 3.13 beklentim devam etmektedir. 3.01 destek noktam olurken gerilemeleri alım fırsatı olarak değerlendirmeye çalışacağım.
Döviz ve hisse senedi piyasalarında sorularınız için Alper@alperkorkmaz.com mail gönderebilir twitter’dan takip edebilirsiniz.
.