Küresel piyasalar son günlerde jeopolitik riskleri fiyatlıyor. Ukrayna ve Rusya arasında 2014'ten beri devam eden gerginlikte bu yıl ABD'nin etkinliğini artırmasıyla tansiyon oldukça yükseldi. ABD, Rusya'nın bir hafta içinde Ukrayna'yı işgal edeceğine dair istihbarat aldıklarını açıkladı, Rusya bunu yalanladı, ardından Biden ve Putin telefonda görüştü, fakat bir netice çıkmadı. Bir taraf suçluyor diğer taraf suçlamaları reddederek kendini savunuyor. Bu süreçte ise piyasalarda hem altın hem de petrol olmak üzere enerji ve emtia fiyatları yükseliyor. En kötüsü ise petroldeki yükseliş, çünkü zaten enflasyona neden olan petroldeki her yükseliş yine enflasyon demek ve son 8 haftadır aralıksız çıkan fiyatların sene başı kazancı %20'yi geçti.
Petrol fiyatlarını yükselten gerekçeleri daha önceki raporlarımızda belirttik. Kabaca artan talebe zayıf kalan arz ve tedarik aksaklıkları fiyatı yükselten en önemli etkenler diyebiliriz. Bu noktada OPEC+ üyeleri günlük üretime de sadık kalmadılar, çünkü salgının üretimi halen sekteye uğratma riski olduğu gerekçe gösterildi. Son rakamlar günlük üretim kotasının altında kalındığını gösteriyor ve piyasalar bu nedenle 400 bin varil üretime pek güvenmiyor.
Jeopolitik duruma dönecek olursak Ukrayna meselesi bu hafta hem petrol hem de doğalgaz fiyatlarını yükseltti. Grafiklerde kısa ve uzun vade görünümlerini paylaştık. Kısa vade için brent petrolde 100.00 seviyesi önemli bir eşik olurken fiyat bugün 96 dolara çıkarak 7 yılın zirvesini gördü. Ham petrolde de bugün 95 dolar ile yine 7 yılın zirvesi görüldü. Orta – uzun vadede ham petrolde 2011 ve 2013 yıllarında görülen (2014'te 108 dolar aşılamadı) 115 dolar seviyesi önemli direnç konumunda, fakat 100 dolar yeni eşik olarak görüldüğü için 100 – 115 dolar aralığını direnç bölgesi olarak izlemek en doğrusu olacaktır.
Kısa vadede brent petrolde 91,75 dolar üzerini güçlü alım bölgesi olarak izliyoruz ve orta – uzun vadede 76 dolar üzeri yine alım bölgesi.
Ham petrolde kısa vadede 90,50 dolar üzeri güçlü, fakat gelebilecek haber akışına bağlı geri çekilmede 81 doların korunması durumunda yine 100 -115 aralığı oldukça güçlü. Daha geniş fiyatlamada ise ise 68 dolar üzeri yine alım demek.
Son günlerde jeopolitik riskler fiyatlardaki artış hızını artırsa da fiyatlardaki asıl etken arz – talep uyumsuzluğu ve enflasyon, bu nedenle petroldeki görünüm pozitif kalmaya devam edebilir.
Petroldeki yükseliş küresel ekonomi için elbette ki maliyet, fakat parasal sıkılaşmasının başladığı bu yıl içinde yüksek enflasyonla beraber en çok gelişen ülkeler için risk yüksek. Türkiye özelinde ise para politikasının gevşek olması ve enflasyondaki yükselişin de diğer ülkelere yine yüksek olması daha fazla risk anlamına geliyor. Son haftalarda döviz sakin seyrediyor, ancak dövizde de hareketliliğin artması durumunda akaryakıt fiyatlarının daha fazla yükselmesi kaçınılmaz olacaktır. 2021'de petrol fiyatları %50 üzerinde döviz kuru ise %80 arttı ve akaryakıt fiyatları da %100 üzerinde arttı. 2022'nin ilk iki ayında benzin ve motorinin litresi 15 TL'yi aştı. Bugünlerde kurdaki sakinliği karşın petroldeki yükselişin devam etmesi yeni zamların gelmesi anlamına geliyor.
Altına baktığımızda fiyatta Fed ve tahvil faizi baskısı ile yükselişler sınırlı kalıyordu, ama jeopolitik risklerle Kasım sonrası en yüksek seviye (1.865 dolar) görüldü. Altında kısa vadede 1.876 dolar direncini izleyeceğiz ve eğer Kasım'da test edilen bu direnç aşılırsa alımlar da hızlanabilir. Uzun vadede ise görünüm alım isteğinin devam ettiğini gösteriyor. Eylül 2011'de 1.918 dolar ile zirve yapan ons fiyatı 2018'de başladığı yükselişinde Ağustos 2020'de 2.074 dolar ile yeni zirve yaptı ve formasyonu tamamladı. Bu tarih sonrası yaşanan düşüşlerde 1.676 dolar desteği korundu ve fiyat 1.780 denge bölgesini de yukarı yönlü aştı. Şimdilerde yaşanan yükselişte 1.918 ana hedef görülebilir. Bu yolda 1.876 doları ilk basamak olarak izleyeceğiz.
Haziran sonrası fiyatlamaya bağlı raporlarımızda altında düşüş beklentimiz olduğunu çok defa belirttik. Fed'in faiz artış hızı ve en önemlisi bilanço küçültme adımı bunun için son derece belirleyici durumda. Fakat bugünlerde jeopolitik gelişmelerin etkisi var ve bu fiyatlamanın hangi seviyelerde duracağı önemli. 1.876 doların aşılması durumunda altında görünüme dair revizyona gidebiliriz, şimdilik haftalık kapanışları izleyeceğiz.